Ο λαός των Σουμερειων ήταν πανάρχαιος και ανέδειξε έναν πολύ σημαντικό πολιτισμό. Οι Σουμέριοι κατοίκισαν στην περιοχή της Μεσοποταμίας, μεταξύ του Τίγρη και του Ευφράτη. Η περιοχή αυτή που ονομάζουμε Μεσοποταμία περιορίζεται στην ανατολή από τα βουνά του Ελάμ και από τους ποταμούς που κατευθύνονται προς το οροπέδιο του Ιράν και προς την Ινδία. Στη δύση βρίσκεται η έρημος της Συρίας και στο βορρά φτάνει μέχρι την Ασσυρία και Μιτανιία, και ακόμα μέχρι την Αρμενία και τον Καύκασο.
Πολυάριθμες φυλετικές ομάδες δημιούργησαν τις πόλεις τους, τους τρόπους ζωής, θρησκείας και τέχνη τους. Οι Σουμέριοι ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στη Μεσοποταμία γύρω στην αρχή της 4ης χιλιετηρίδας π.Χ. Τους βρίσκουμε ξαφνικά εγκαταστημένους σε αναπτυγμένες πόλεις, όπου υπήρχε μια αγροτική θρησκεία.
Έτσι για τους περισσοτέρους αγνοείται η καταγωγή αυτού του λαού. Διακρίνονται κυρίως από τα σημιτικά φύλα, και σύμφωνα με τις ανασκαφές παρουσιάζονται με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Με ευθεία μύτη, μικρό στόμα, χείλη στενά και μέτωπο χαμηλό, καθώς και με μάτια που παρουσιάζουν μογγολικά χαρακτηριστικά.
Οι Σουμέριοι είναι οι εφευρέτες της σφηνοειδούς γραφής, την οποία οι αρχαιολόγοι έχουν καταφέρει να την διαβάζουν, έτσι με αυτό τον τρόπο μπορεί να καταστεί δυνατή η μελέτη του πολιτισμού αυτού. Γνωρίζουμε επαρκώς την εξωτερική έκφραση κυρίως της θρησκείας τους, μέσα από τα κείμενα που έχουν βρεθεί, μέσα από τα ευρήματα, τους ναούς τους, τα αγάλματα και τα διάφορα κειμήλια που βρέθηκαν στους τάφους τους, και από αυτά τα ευρήματα συμπεραίνουμε ότι οι Σουμέριοι πίστευαν στην μεταθανάτια ζωή....
Κατά την κοσμογονική τους θεωρία , αρχικώς υπήρχε το Νερό, και από αυτό δημιουρήθηκε αργότερα η Γη. Τα δυο κύρια ποτάμια ο Τίγρης και ο Ευφράτης, έπαιξαν για την Μεσοποτομία τον ίδο ζωτικό και μαγικό ρόλο που έπαιξε ο Νείλος στους Αιγύπτιους. Έτσι βλέπουμε ότι όλες οι Μεσοποταμιακές θρησκείες αποδίδουν πολύτιμη αξία στο συμβολισμό των ποταμών και των γλυκών νερών ειδικά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αυτά τα ρεύματα νερού έχουν διαμοργώσει, στη διαδρομή τους, μία ζώνη εξαιρετικής γονιμότητας, που έκανε μερικούς συγγραφείς να συγκρίνουν και να ταυτίσουν τη Μεσοποταμία με τον Παράδεισο της Βίβλου.
Για την σουμεριακή κοσμογονία λοιπόν όπου η Ζωή προέρχεται από το Νερό, όλα ξεκινούν από έναν Πρωταρχικό Ωκεανό, τον ΕΝΚΙ ο γιός του οποίου, ο ΝΤΟΥΜΟΥΖΙ είναι μια γονιμοποιητική θεότητα, σε άμεση σχέση με τον εκδηλωμένο κόσμο. Έτσι το Θείο Ζευγάρι ΝΤΟΥΜΟΥΖΙ και ΙΝΑΝΑ λατρεύτηκε (σαν λατρεία διπλής γονιμότητας) ο θεός βοσκός και η θεά της ζωής, της γονιμότητας, όπου οι Σουμέριοι αναπαρίσταναν τη Μητέρα της Γονιμότητας με αγαλαματίδια από πηλό, κρατώντας ένα μωρό στο κεφάλι της ή ένα φίδι, σύμβολο της γης, που αργότερα συμπληρώθηκε με την ένωση Ουρανού και Γης.
Έτσι η Ινάνα παριστανόταν με κεφάλι πουλιού, όπως σε άλλες συμβολολογίες έχουμε το φετρωτό φίδι. Αλλά η υδάτινη αρχή δε χάνεται, ούτε και ο σεβασμός για τα Νερά. Κατά τον Βερωσό ( 3ο αι. μ.Χ.) οι Μεσοποτάμιοι διδάχτηκαν τις τέχνες και τις εργασίες από μια ειδική φυλή, από σοφούς ή "ανθρώπους ψάρια" , που αναδύθηκαν από τη θάλασσά και είχαν αρχηγό τους κάποιο ΟΑΝΝΕΣ που μοιάζει με τον Ιωνά της Βίβλου.
Αργότερα σχηματίσητηκε ένας δυαδισμός Νερό - Γη και αφού ολοκληρώθηκε η Δημιουργία από τους πρωταρχικούς Υδάτινους Θεούς, αυτοί έφυγαν στα πιο ψηλά βουνά και άφησαν ελεύθερο πέρασμα σε δευτερεύουσες θεότητες που είχαν αυστηρά ανθρώπινες και γήινες λειτουργίες. Φαίνεται ότι γύρω στο 2670 π.Χ. ο πολιτισμός των Σουμερίων είχε φτάσει στην ακμή του, και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ουροκαγνίνα της Λαγας, όπου έφερε σοβαρές κοινωνικές μεταρυθμίσεις, η μεταλουργεία, η ξυλουργία, η κατεργασία δερμάτων, σημείωσαν μεγάλη πρόοδο. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η νομοθεσία των Σουμέριων, η οποία δεν διακρίνεται από σκληρότητα.
Η γυναίκα είχε την θέση της στην κοινωνία, και είχε το δικαίωμα να ασχολείται με το εμπόριο. Σε όλη την Μεσοποταμία η γραφή, η χρονολογία, οι αριθμοί, το ημερολόγιο, ο ζωδιακός κύκλος, η διαίρεση του κύκλου σε 360μ, το δεκαδικό σύστημα, η αστρονομία, η γλυπτική, η αγγειοπλαστική, η αρχιτεκτονική, η μουσική και όλες οι άλλες τέχνες οφείλονται στους Σουμέριους. Και όταν αργότερα οι Ακάδιοι, Σημιτικός λαός κατά νομάδες κατέκτησαν την περιοχή, και άρχισε η παρακμή των Σουμεριων γύρω στο 2100 π.Χ. έμειναν έκθαμβοι.
Οι Ακάδιοι οικειοποιήθηκαν τον πολιτισμό αυτό και εμφανίστηκαν ως οι δημιουργοί του . Την Επιστήμη όμως την είχαν διδαχθεί από τους Σουμέριους, η τέχνη τους υπήρξε απομίμηση των κατακτηθέντων, η Βίβλος, η Γένεση είναι αντιγραφή και αρκετά παραμορφωμένη μάλιστα των Αγίων Γραφών των Σουμερίων.
Οι ηγεμόνες των Ακάδιων εξαφάνησαν τους Σουμέριους, και έτσι ο μεγάλος αυτός πολιτισμός των πρώτων κατοίκων της Μεσοποταμίας εξαφανίστηκε καθώς εγκατέλειψε στα χέρια των κατακτητών τους την δάδα με την οποία είχε φωτίσει τον κόσμο....