Ωχ ωχχχ!

Πάνω 15 χιλιάδες άτομα συγκεντρώθηκαν στο Σύνταγμα, στο κάλεσμα με τίτλο «ανάσα αξιοπρέπειας», για να συμμετάσχουν στη διαδήλωση υποστήριξης της Ελλάδας την στιγμή που βρίσκονταν σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις στο έκτακτο Eurogroup στις Βρυξέλλες. 
 
 
 
 
 
Συλλαλητήρια για την υποστήριξη των διαπραγματεύσεων της χώρας κατά της λιτότητας πραγματοποιήθηκαν και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας.
 
Ένα από τα κεντρικά συνθήματα της κινητοποίησης ήταν «Δεν εκβιαζόμαστε, ούτε βήμα πίσω στους εκβιασμούς».

Πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνονται συγκεντρώσεις από πολίτες για να υποστηρίξουν την κυβέρνηση και να δείξουν ότι είναι πλάι της! Κι όχι μόνο στην Ελλάδα!
Ε!

Κι είχε πολύ κρύο ρε παιδιά! Πολύ όμως! Το βράδυ που γύρισα σπίτι η μούρη μου ήταν σα να βγήκε από επέμβαση μπότοξ! Ανέκφραστη ασάλευτη! Σαν από ολικό εγκεφαλικό!

Κοιτάξτε πως κοιτάζει τον Γεωργιάδη! Εριξα το γέλιο! Εν το μεταξύ όταν το είχα δει ολόκληρο, όση ώρα διαμαρτυρότανκαι φώναζε ο αδωνούλης η Κωνσταντοπούλου έπαιζε τα δάχτηλα της στο έδρανο.

Σαν την Ζήνα,μου αρέσει!!




κι αυτό εδώ μου άρεσε πολύ που διάβασα:
http://flix.gr/news/liam-cunningham-on-syriza.html

«Εσείς οι Ελληνες βέβαια ξέρετε από αυτά! Συνεχίστε να διαδηλώνετε στους δρόμους, μπας και φιλοτιμηθούν και ξυπνήσουν και οι Ιρλανδοί...» μάς είχε προτρέψει το 2012 ο Λίαμ Κάνινγχαμ, όταν το Flix είχε βρεθεί στις συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών για το δεύτερο κύκλο του «Game of Thrones». [Διαβάστε και θυμηθείτε τι μάς είχαν πει τότε]
Λίγο πριν, βρεθήκαμε ξανά απέναντί του για να συζητήσουμε τον πολυαναμενόμενο 5ο κύκλο της επικής σειράς, που θα προβληθεί αποκλειστικά από τα κανάλια novacinema!
Και για να είμαστε ειλικρινείς, δεν περιμέναμε τέτοια υποδοχή. Μόλις η ατζέντης του ανακοίνωσε ότι η επόμενη δημοσιογράφος είναι από την Ελλάδα, ο Κάνιγχαμ σηκώθηκε από την καρέκλα του, μουρμούρισε ευχές με βαριά ιρλανδέζικη προφορά και μάς έκλεισε στην άγαρμπα θερμή αγκαλιά του.
«Δεν είστε τυχαίοι, δεν είστε τυχαίοι. Είστε σπουδαίοι. Τολμήσατε. Είμαι ευτυχισμένος με όσα συμβαίνουν στη χώρα σας αυτή τη στιγμή». Οσο δε, εμείς στεκόμασταν μουδιασμένοι ψελλίζοντας κάποια λόγια ψυχραιμίας και μαύρου χιούμορ («θα δείξει», «για να δούμε» κλπ) τόσο το βλέμμα του φούντωνε και η μπάσα φωνή του γελούσε: «Ολα θα πάνε καλά. Θα το δείτε. Εσείς μας ανοίγετε το δρόμο. Εσείς θα επαναφέρετε τη δημοκρατία...» («για να δούμε», «μακάρι»)
«Αγαπώ τον πρωθυπουργό σας. Η Ευρώπη περίμενε έναν ήρωα και αυτός ήρθε. Και είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Είμαι πολύ περήφανος για εσάς...»

Τι ωραια να νιώθεις ότι σε σεβονται και σ εκτιμουν!
Ε αυτό είναι το μεγιστο που πήραμε από τα παιδιά αυτά που εκλέχτηκαν. Είναι σαν αυτό που είπε ένας μεγάλος κύριος ότι, να πέσουμε αλλά να πέσουμε με το κούτελο καθαρό. Κι όχι λασπωμένο απ τα προσκυνήματα στα σαρκοφαγα και ψυχοφαγα της Ευρώπης!
Δεν είμαι βίαιο ον. Όχι και τοσο δηλαδή. Αλλά κλεισε με σ ένα δωματιο με τη Μερκελ και με όσα αντιπροσωπευει κι όσους την ακολουθουν. Ειμαι σιγουρη ότι θα μ αγαπησει ο διαολος!!!!!!!!!

Χε χεεε!!!!!

Είμαι ένα νέο είδος ανθρώπου. Σε λίγο όλοι θα είναι σαν κι εμένα. Αν δεν γίνουν, σε λίγο όλα θα γίνουνε στάχτες.

Δεν είμαι κάτι ιδιαίτερο, ίσα ίσα, κατ’ αρχήν είμαι τυπικά άνεργος όπως εκατομμύρια άλλοι. Περνάω τη μέρα μου δουλεύοντας 2-3 ώρες το πολύ με κάποια αναγκαστική εργασία για τα απαραίτητα. Γιατί δεν υπάρχει αρκετή δουλειά για να δουλεύουμε όλοι 8 και 12 ώρες, σαν τους σκλάβους. Έχω όμως πολύ ελεύθερο χρόνο.

Τον κάνω λοιπόν Ανάπτυξη. Όχι αυτή που ξέραμε όλοι. Που πρέπει να περιμένω να την φέρει κάποια κυβέρνηση. Πως θα βγάλω περισσότερα λεφτά για να αγοράσω περισσότερα άχρηστα πράγματα από κάποιο σούπερ μάρκετ. Όλες οι κυβερνήσεις στον κόσμο υπόσχονται ότι θα την φέρουν αυτή. Εγώ δεν την περιμένω γιατί ξέρω ότι είναι ένα τεράστιο ψέμα. 

Αφού για να βρω εγώ περισσότερα λεφτά θα πρέπει στα ράφια του σούπερ μάρκετ να προκύψουν ακόμη περισσότερα είδη. Για να δουλεύουν κάποιοι σαν κι εμένα να τα παράγουν και όλοι μαζί να τα αγοράζουμε. Όμως  εγώ καταναλώνω το πολύ 100-200 είδη και μια φορά που ρώτησα στο λογιστήριο ενός σουπερ μάρκετ μου είπαν ότι πουλούσαν  12,500 ! 

Ενημερώνομαι λοιπόν διαβάζοντας δεκάδες ή και εκατοντάδες σελίδες καθημερινά γύρω από την Ενέργεια, το κύριο θέμα με το οποίο ασχολούμαι. Θα μπορούσε να είναι και μια επιστήμη ή ξένες γλώσσες. Ασχολούμαι πολλές ώρες με την τέχνη που έχω επιλέξει και αγαπώ, γράφω. Κάνω μεγάλους περίπατους στη φύση, φυσικές δραστηριότητες και αθλητισμό όσο μπορώ. Τέλος συμμετέχω καθημερινά στα κοινωνικά δίκτυα όπου μοιράζομαι τις ιδέες, τα συναισθήματα τις σκέψεις και τις γνώσεις που αποκομίζω. Κι έτσι κάπως περνάω τη μέρα μου. 

Αν όλοι οι άνεργοι κάναμε τα ίδια, στον ελεύθερο χρόνο που ολοένα περισσότεροι έχουμε, προφανώς θα οδηγούμασταν αντί στην απόλυτη απελπισία σε μια έκρηξη της επιστημονικής γνώσης και έρευνας on line, του αθλητισμού, της πολυπολιτισμικής επικοινωνίας και των τεχνών. Αν συμμετέχουμε σε συζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, με ένα σύστημα on line δημοσκοπήσεων, θα μπορούμε εύκολα να αποφασίσουμε από κοινού για σημαντικά θέματα, οπότε χωρίς κοινωνικές προστριβές και προβλήματα. Χωρίς τις παλαιού τύπου κυβερνήσεις που στην πλειοψηφία τους θα αποφάσιζαν μόνο για το συμφέρον τους. Και τότε η κοινή λογική θα αποφάσιζε το κοινό καλό. Λέγεται «άμεση δημοκρατία» και εφαρμόζεται εδώ και καιρό στην Ελβετία. 

Δεν ξέρω πότε θα έχουμε εδώ νέου είδους κυβερνήσεις ή on line δημοψηφίσματα. Είναι πολύ περίπλοκη αυτή τη στιγμή η παγκόσμια κατάσταση. Επιλέγω λοιπόν το μόνο που εξαρτάται από εμένα, όπως έλεγε και ο Μαντέλα, «μόνον εγώ είμαι κύριος της ψυχής μου». Αν θα γίνω νέου είδους άνθρωπος. Αλλιώς, όσο η άλλη ανάπτυξη δεν θα έρχεται, η ανεργία θα αυξάνει, και  θέλω δεν θέλω όλο και περισσότεροι θα έχουμε όλο και περισσότερο ελεύθερο χρόνο, πώς θα βοηθήσω κι εγώ να αλλάξει ποτέ όλο αυτό; Παραμένοντας το παλιό είδος ανθρώπου; Που όλον αυτό το χρόνο θα σκέφτομαι τι ή ποιόν να σκοτώσω κι εγώ, για να βγάλω μερικά λεφτά; Αφού μόνον έτσι βγαίνουν πλέον τα άτιμα τα λεφτά. 

Είμαι ένα νέο είδος ανθρώπου, ή τουλάχιστον προσπαθώ να γίνω. Σε λίγο όλοι θα είναι σαν κι εμένα, κυβερνήσεις και κοινοί θνητοί. Φτιάχνοντας ένα κόσμο που αντί να ξοδεύει την ώρα του πως θα κατασκευάσει, θα πουλήσει και μετά θα αγοράσει την επόμενη άχρηστη ανοησία, θα παράγει ολοένα περισσότερη γνώση, επιστήμη, κάλος, φιλία, σοφία. Ένα νέο είδος κόσμου. Αν δεν γίνουμε, σε λίγο θα γίνουνε όλα στάχτες

Το λέει και η έννοια της λέξης! χωρίς την λήθη, να νιώθουμε συνεχώς νοερά την πραγματικότητα γύρω μας με νου και σώμα, όπως είναι, ούτε σαν μαστουρωμένοι, ούτε μέσα από τον πόνο των αισθήσεων, αλλά και πάλι δεν φτάνει αυτό, διότι για να ζεις αληθινά πρέπει να ζεις για πάντα, να είσαι αθάνατος, αλλά ούτε αυτό φτάνει, διότι τι να το κάνω αν δεν είμαι ελεύθερος μα σκλαβωμένος;

Αν μας διδάσκουν οι διάφοροι ότι μόνον στον θεό θα είμαστε ευτυχισμένοι, τότε πως γίνεται στο τέλος ο θεός να θέλει να μας αφομοιώσει σαν Όλον; λες και το θεωρεί τετελεσμένο γεγονός;

Αν είναι αυτό το ζήτημα, να αφομοιωθούμε με τον θεό τον κάθε αγαθό θεό, τότε τι αγαθός είναι ώστε να ζητά να τον υμνούμε το όνομα του; τόσο πολύ ανάγκη έχει να τον παρακαλούμε να μας σώσει; να θέλει από τα ίδια του τα παιδιά να τον προσκυνούν, σαν δούλοι; η να πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε; διότι, αν έχουμε ξεχάσει ποιοι είμαστε, το δίκαιο είναι λέει, να μείνουμε στον κόσμο του κακού που μας μισεί θανάσιμα.

Ναι! τόσο πολύ μας αγαπά! που μας άφησε λόγο ελεύθερης επιλογής να κάνουμε ένα αμάρτημα λέει, το οποίο μας έφερε στα χέρια του πιο θανάσιμου εχθρού του, κι αυτός ο αγαθός καλός θεός μας άφησε στα χέρια του, να μας τυρρανά, να μας σέρνει στην κόλαση για καμιά εικοσαριά χιλιάδες χρόνια μέσα στις χειρότερες δοκιμασίες που μπορεί να σκεφτεί ο πιο άγαπάνθρωπος!..ναι! αυτός είναι ο αγαθός θεός, που αν τον προδώσαμε μια φορά επειδή δεν τον ακούσαμε, άφησε τον άλλον τον κακό, να μας παρασύρει ενώ "προγνώριζε" τι θα συμβεί! παρόλλο που δεν είχε το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής, αλλά και να είχε τον άφησε κι αυτόν, αλλά του έδωσε μεγάλη δύναμη ενώ σε εμάς καθόλου, για να μας τυρρανά, ..αλλά είναι αγαθός, μας αγαπά, διότι δεν μας έχει ανάγκη λέει, αλλά απλά θέλει να μας σώσει από τα χέρια του εχθρού, που ο ίδιος άφησε και μας έστειλε σε αυτόν.

Τελικά αναρωτιέμαι αν είχαμε λίγο μυαλό επάνω μας, αν θα κατανοούσαμε, πόσο εμείς οι άνθρωποι είμαστε θύματα κάποιων τυχάρπαστων, που μας έχουν τόσο πολύ ανάγκη, και επειδή μας φοβούνται μας κρατούν φυλακισμένους σώμα και ψυχή, μέσα από την υποταγή της συνειδήσεως μας, της ίδιας της ύπαρξης μας, διότι αν κάτι είναι αληθινό και πρέπει να ονομάσουμε ως αλήθεια, είναι η ίδια η ύπαρξη της ελεύθερης ύπαρξης μας μέσα από την ελεύθερη σκέψη δίχως παρεμβάσεις ΄τρίτων που προσπαθούν συνεχώς να μας δίνουν τον ΦΟΒΟ!!

Και όποιος πουλάει φόβο, είναι αυτός που τρέμει μην ξυπνήσουμε!! και δούμε την αλήθεια! πως ότι σκεφτόμαστε αυτό ζούμε!! και κάνει τα πάντα για να μας κρατά σε καταστολή, μέσα από τον φόβο! διότι αν δεν είχαμε φόβο θα είμασταν ελεύθεροι!

Και τον φόβο μας τον πουλά και ο καλός και αγαθός θεός, και ο κακός

"Χαρά, στου ιερού βουνού την μοναξιά, στον καθαρό αγέρα, ν' ανηφορίζεις μοναχός με ένα δαφνόφυλλο στα δόντια.

Και να γρικάς την βασιλόφλεβα να παίζει στ' αντικνήμια, να διαπερνάει τα γόνα, τα νεφρά, να πιάνει το λαιμό σου και ποταμός ν' απλώνεται στο νου, να τον ριζοποτίζει.

Και να μην λες, "θα πάω δεξά, θα πάω ζερβά", μα να φυσούνε και οι τέσσερις ανεμικές στο σταυροδρόμι του μυαλού σου.

Κι όσο ανεβαίνεις, τον θεό ν' ακούς ολούθε ν' αναπνέει και πλάι σου να γελάει, να περπατάει και να κυλάει τις πέτρες.

Να στρέφεσαι.
Ψυχή να μην θωράς, σαν κυνηγός που βγήκε ροδοχαράματα για πέρδικα, φτερούγα δεν ξεκρίνει, μα σύμπλαγο τ' ολόδροσο βουνό γρικάει να κακαρίζει.
Χαρά σαν φλάμπουρο να τρέμει η γης στην αυγινή κατάχνια.

Να ' ναι γερό, σπαθάτο το άλογο που καβαλάει η ψυχή σου, διπλά νεφρά και κάστρο η κεφαλή, κι απά στο μέγα στήθος χάντρες να κρέμονται ασημόχρουσες η γήλιος, το φεγγάρι.

Και να κινάς για τ' άπιαστα πουλιά, τον νου ν' αφήνεις πίσω και την ζωή την βροντοκούδουνη και την χαρά την κούρβα.

Και ν' αποχαιρετάς την αρετή και την μουδιάστρα αγάπη.
Κι όπως αφήνει το φιδόντυμα στ' αγκάθια ο κουρκουλάτος, κι εσύ ν' αφήνεις πίσω σου την γης την σκουληκογλειμμένη."

-

" Σε δυό στρατόπεδα, σου φώναζα, να μοιραστείς Δυσσέα.

Το ένα αψηλά, πα στην κορφή του νου, γιομάτο φως και φλόγα.
Το άλλο βαθιά στα λασποσωθικά με το παχύ σκοτάδι, κι ορκίσου μου, έκραζα, μοναχογιέ, πα στην κορφή του νου σου να στέκεις πάντα ορθός να πολεμάς τα λασπωμένα σπλάχνα.

Και να μιλάς με καταφρόνεση στο χαμουργό κορμί σου:

- Να κοιμηθείς λαχτάρησες κορμί;
Μα εγώ όλη νύχτα ολόρθος σαν το χλωμό κερί θα σε κρατώ που άγρια το λιώνει φλόγα.

- Να φας;
Τα σπλάχνα σου σαν τα φτερά θα τα ταγίζω αγέρα.

- Κουράστηκες;
Στον ακροδάχτυλα του ενός ποδιού θα στέκεις και θα γυρνάς ανεμοδούρα ορθή πα στη στέγη του κόσμου."

Ν. Καζαντζάκης - Οδύσσεια

A. Τσίπρας σε Stern: Δώστε μας 6 μήνες και θα είμαστε μια άλλη χώρα

«Δώστε μας έξι μήνες και θα είμαστε μια άλλη χώρα», είναι ο τίτλος της συνέντευξης που παραχώρησε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στο γερμανικό περιοδικό Stern. Ο κ. Τσίπρας τονίζει "το παλιό πρόγραμμα λιτότητας είναι νεκρό" και ότι δεν επιθυμεί έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αλλά απορρίπτει οποιοδήποτε τελεσίγραφο από την πλευρά των εταίρων και υπόσχεται να αντιμετωπίσει την φοροδιαφυγή και την διαφθορά. Σε ό,τι αφορά την διεκδίκηση πολεμικών επανορθώσεων, κάνει λόγο για ηθικό χρέος της Γερμανίας.

Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης, όπως δημοσιεύεται σήμερα στον ιστότοπο του περιοδικού:


«Το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο περιοδικό Stern απορρίπτει κάθε τελεσίγραφο και βρίσκει θερμά λόγια να πει για την Άγγελα Μέρκελ.
Είναι μεσημέρι στο Μέγαρο Μαξίμου στην Αθήνα, την επίσημη έδρα της κυβέρνησης υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Ο νεοεκλεγείς Έλληνας Πρωθυπουργός συμφώνησε στην πρώτη του συνέντευξη σε ξένο μέσο. Φοράει μπλε κοστούμι και καρό πουκάμισο, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εμφανίζεται με τζιν και μπλούζα. Αν και ο Τσίπρας φαίνεται λίγο κουρασμένος, είναι σε χαρούμενη διάθεση. Το νέο γραφείο του 40χρονου ηγέτη του ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος ΣΥΡΙΖΑ είναι στο μέγεθος ενός γηπέδου μπάσκετ.
Όταν ο Τσίπρας περπατά στον τεράστιο διάδρομο, μοιάζει σχεδόν σαν να μην έχει ακόμη εξοικειωθεί με τον χώρο. Πίσω από το γραφείο του υπάρχει ένας πίνακας της Ελληνίδας θεάς Νίκης. «Αυτό θα φύγει», λέει ο σύμβουλος Τύπου του. Πάρα πολλοί από τους άτυχους προκατόχους του έχουν φωτογραφηθεί κάτω από τον ίδιο πίνακα. Κατά την διάρκεια της συνέντευξης καθόμαστε στο τεράστιο τραπέζι συνεδριάσεων, με θέα έναν μικρό κήπο με πορτοκαλιές. Έχουν διατεθεί 45 λεπτά για την συνάντησή μας. Ωστόσο μιάμιση ώρα μετά βρισκόμαστε βυθισμένοι στην συζήτηση.

Stern: Πρωθυπουργέ, πιστεύετε ότι η Γερμανίδα Καγκελάριος κατανοεί πλήρως τις ανησυχίες των Ελλήνων πολιτών;

Α. Τσίπρας: Οι συζητήσεις μου μαζί της ήταν πολύ σύντομες για να μπορώ να πω. Αλλά την βρήκα πολύ ευγενική και όχι τόσο αυστηρή όσο μας είχε κάνει να πιστεύουμε ο Τύπος. Την θεωρώ μια πραγματίστρια αφοσιωμένη στην προώθηση του ευρωπαϊκού σκοπού. Και ως εκ τούτου, στην εξεύρεση μιας λύσης με την Ελλάδα.

Stern: Θα έπρεπε να στείλετε μια πρόσκληση στην κυρία Μέρκελ.

Α. Τσίπρας: Γιατί όχι; Είμαστε γνωστοί για την φιλοξενία μας. Οι πόρτες είναι πάντα ανοιχτές.

Stern: Αλήθεια, κοιμάστε καλά από τότε που γίνατε Πρωθυπουργός;

Α. Τσίπρας: Όχι ιδιαίτερα καλά, τις τελευταίες νύχτες. Και επιπλέον κόλλησα και ένα κρυολόγημα από τα παιδιά μου.

Stern: Η κυβέρνησή σας βρέθηκε σαρωτικά στην κυβέρνηση με την ταχύτητα ενός πραξικοπήματος. Ο συνασπισμός με τον Πάνο Καμμένο, αρχηγό των Ανεξάρτητων Ελλήνων, σχηματίστηκε σε λιγότερο από 24 ώρες. Ήταν όλα προσυμφωνημένα;

Α. Τσίπρας: Όχι, οι διαπραγματεύσεις ήταν απλές. Ο κ. Καμμένος δεν έθεσε όρους. Αναγνώρισε ότι μας έλειπαν δύο έδρες για την πλειοψηφία και μπήκε στην κυβέρνηση για να ακολουθήσει την θέληση του λαού: ένα τέλος στην λιτότητα.

Stern: Ο Καμμένος θεωρείται δεξιός λαϊκιστής. Υποστηρίζει χαμηλούς φόρους για τις επιχειρήσεις και θα προτιμούσε να διώξει όλους τους μετανάστες στην Γερμανία και στην Σκανδιναβία. Αυτό ακούγεται πολύ σαν προπαγάνδα κατά του ΣΥΡΙΖΑ.

Α. Τσίπρας: Και βέβαια έχουμε τις διαφορές μας. Αλλά ήταν πάντα αντίθετος στα σκληρά μέτρα λιτότητας. Ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους έφυγε από την ΝΔ και ίδρυσε το δικό του κόμμα. Αυτό το επίπεδο σταθερότητας το θαυμάζω.

Stern: Πώς έχει επηρεάσει η κρίση τους φίλους ή τους συγγενείς σας;

Α. Τσίπρας: Με 1,5 εκατομμύριο άνεργους σε έναν πληθυσμό 11 εκατομμυρίων δεν είναι πιθανό να βρεις κάποιον που δεν γνωρίζει ένα θύμα της κρίσης. Αυτό ισχύει και για την οικογένειά μου. Τα αδέλφια μου είναι πολιτικοί μηχανικοί, αλλά τώρα οι περισσότεροι εργαζόμενοι στον κλάδο πηγαίνουν στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερη τύχη. Οι άνθρωποι που πήραν δάνειο πριν από την κρίση είναι τώρα βυθισμένοι στο χρέος και άλλοι μετά βίας τα καταφέρνουν. Το κεντρικό πρόβλημα είναι ότι οι μεσαίες τάξεις καταστράφηκαν. Ακόμη και στην οικογένειά μου χρειάστηκε να αλλάξουμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες. Ξέρω ανθρώπους που δεν μπορούν πλέον να πληρώσουν επιπλέον δίδακτρα για τα παιδιά τους. Το σύστημα υγείας μας είναι 'στα σχοινιά' επειδή ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων έχουν χάσει την ασφαλιστική τους κάλυψη. Ολόκληρες οικογένειες αναγκάζονται να ζήσουν με τις συντάξεις των παππούδων τους. Αυτό είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής των τελευταίων ετών. Και το θέμα δεν είναι μόνο τα λεφτά. Το θέμα είναι ο εξευτελισμός και η υποβάθμιση.

Stern: Δώσατε πολλές υποσχέσεις στους ψηφοφόρους σας: δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν απολυθεί θα αποκαθίσταντο και ο κατώτατος μισθός θα ανέβαινε στα 751 ευρώ. Θέλετε να πληρώσετε δώρο Χριστουγέννων σε χαμηλοσυνταξιούχους και να παρέχετε ελεύθερη μετακίνηση στους άνεργους και επιδοτούμενο ηλεκτρικό ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά.

Α. Τσίπρας: Είναι απλώς μια ανθρώπινη ανταπόκριση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, ανεξαρτήτως του εάν κάποιος έχει αριστερές ή δεξιές πολιτικές απόψεις. Αυτό είπα και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν μπορείς να συγκρίνεις την Ελλάδα με άλλες χώρες που περνούν κρίση. Οι πολίτες μας χτυπήθηκαν πολύ σκληρότερα. Πρέπει να θεραπεύσουμε αυτές τις πληγές, αλλά αυτό δεν σημαίνει να επαναλάβουμε τις αμαρτίες του παρελθόντος, ξοδεύοντας χρήματα που δεν έχουμε.

Stern: Το πρόγραμμά σας για κοινωνικές παροχές θα κοστίσει περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ. Πού θα βρείτε τόσα λεφτά;

Α. Τσίπρας: Δεν χρειάζεται να πάρουμε νέα δάνεια. Αντ' αυτών, θα βρούμε τα χρήματα αλλού. Θα βάλουμε τέλος στην αδικία στην ελληνική κοινωνία. Τα προηγούμενα χρόνια πολλοί άνθρωποι δεν πλήρωσαν την συνδρομή τους στο σύνολο. Αντιθέτως, χρησιμοποίησαν την κρίση για να πλουτίσουν - παρανόμως. Κάποιοι φοροδιαφεύγουν, κάποιοι κάνουν λαθρεμπόριο καυσίμων και καπνού σε μεγάλη κλίμακα και αυτό στοιχίζει δισεκατομμύρια στο κράτος. Είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχουν πολλά λεφτά εκεί. Αλλά χρειαζόμαστε χρόνο για να το πετύχουμε.

Stern: Πόσο χρόνο;

Α. Τσίπρας: Θα βάλω ένα στοίχημα μαζί σας. Αν πάρουμε έξι μήνες, η Ελλάδα θα είναι μια άλλη χώρα. Αν και η προηγούμενη κυβέρνηση είχε την ευκαιρία να καταπολεμήσει αυτές τις ύποπτες δραστηριότητες, της έλειπε η πολιτική βούληση. Ο λόγος ήταν ότι ήταν πολύ στενά συνδεδεμένοι με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το πλεονέκτημά μας είναι ότι δεν έχουμε υποχρεώσεις.

Stern: Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ κηρύσσει τον πόλεμο στους ολιγάρχες.

Α. Τσίπρας: Δεν υπάρχει λόγος να μας φοβάται κανείς αν συμμορφώνεται με τον νόμο. Δεν τρέφουμε εκδικητικά αισθήματα. Αλλά είναι απαράδεκτο ένας αυτοαπασχολούμενος να αναγκάζεται να κλείσει την επιχείρησή του επειδή δεν μπορεί να αποπληρώσει ένα μικρό δάνειο, ενώ άλλοι, που οφείλουν εκατομμύρια στις τράπεζες, να παίρνουν συνεχώς φθηνά δάνεια. Και αυτό επειδή έχουν επαφές με πολιτικούς και ελέγχουν τα ΜΜΕ. Αλλά αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της Ελλάδας.

Stern: Τι θα γίνει εάν αποτύχετε να υλοποιήσετε τις υποσχέσεις σας;

Α. Τσίπρας: Κανένας Έλληνας δεν περιμένει να έχω μαγικό ραβδί και να γυρίσω τη χώρα μας πίσω στο 2009. Οι άνθρωποι θέλουν μια νέα αίσθηση ελπίδας και περιμένουν δικαιοσύνη. Όποιος συνέχισε το πάρτι κατά την διάρκεια της κρίσης τώρα θα πρέπει να πληρώσει το τίμημα. Εμείς θα το φροντίσουμε. Για πρώτη φορά στην σύγχρονη ελληνική ιστορία έχουμε υπουργό για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Είναι πρώην εισαγγελέας, ο οποίος ασχολήθηκε επιτυχώς με την αντιμετώπιση του μαύρου χρήματος. Με την βοήθειά του περιμένουμε να βρούμε τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια ευρώ.

Stern: Δύο δισεκατομμύρια ευρώ όμως δεν θα έλυναν το πρόβλημα της Ελλάδας. Λίγες ώρες μετά την εκλογική σας νίκη, λάβατε πρόκληση από τον ρώσο πρέσβη. Σας υποσχέθηκε χρήματα ο Πούτιν;

Α. Τσίπρας: Μόνο να ήταν τόσο εύκολο να συγκεντρώσεις κεφάλαια. Αλλά είναι αλήθεια: Ο πρέσβης της Ρωσίας ήταν ο πρώτος διπλωμάτης που με συνεχάρη. Πριν από αυτό ωστόσο δέχθηκα το τηλεφώνημα του Προέδρου Ομπάμα. Και αργότερα του Προέδρου Πούτιν και του Κινέζου Πρωθυπουργού. Απλώς αποδεικνύεται πόσο μεγάλο παγκόσμιο ενδιαφέρον υπάρχει για την συνέχιση του δρόμου της Ελλάδας προς την σταθερότητα και την επιστροφή της στην ανάπτυξη.

Stern: Θέλετε χρήματα από την Ρωσία ή την Κίνα;

Α. Τσίπρας: Για την ώρα έχουμε στο νου μας μόνο μια ευρωπαϊκή λύση. Ως χώρα ανήκουμε στην Ευρωζώνη. Θα ήταν λάθος να θέσουμε σε κίνδυνο αυτή την πολιτική ενότητα. Έχουμε πλήρη επίγνωση του γεωπολιτικού ρόλου που διαδραματίζει η Ελλάδα στον κόσμο και θα συνεχίσουμε να αποτελούμε σταθερή άγκυρα σε μια εύθραυστη περιοχή μεταξύ τριών περιοχών.

Stern: Αναφέρεστε στην Συρία, στην Λιβύη και στην Ουκρανία. Προκαλέσατε όμως κάποια σύγχυση στην κρίση της Ουκρανίας όταν ήσαστε ο μόνος ηγέτης της ΕΕ που επέκρινε τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία.

Α. Τσίπρας: Σταθείτε! Δεν είμαι ο μόνος. Ο Καγκελάριος της Αυστρίας Φάιμαν και η φινλανδική κυβέρνηση είναι επίσης επιφυλακτικοί. Καταδικάζω κάθε παραβίαση του διεθνούς δικαίου και την κλιμάκωση της βίας στην Ουκρανία. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν πολλοί Έλληνες που ζουν στην εμπόλεμη πόλη της Μαριούπολης. Αλλά το να αρχίσουμε έναν οικονομικό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας δεν έχει νόημα. Επιπλέον, οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας είναι υποκριτικές. Αν τιμωρήσεις την Ρωσία, τότε θα πρέπει να τιμωρήσεις και όλες εκείνες τις χώρες στις οποίες οι ρώσοι πολυεκατομμυριούχοι έχουν επενδύσει τα κεφάλαιά τους.

Stern: Θα ψηφίζατε λοιπόν κατά της επέκτασης ή της αυστηροποίησης αυτών των κυρώσεων;

Α. Τσίπρας: Θέλω η ΕΕ να φθάνει σε συμφωνία με διάλογο και να μιλάει με μια φωνή. Στο κάτω-κάτω, και η Ελλάδα υποφέρει από τις κυρώσεις. Οι Ρώσοι τουρίστες δεν έρχονται και έχει επηρεαστεί η αγροτική μας οικονομία.

Stern: Χρειάζεστε και το τελευταίο σεντ. Δεν θα ήταν καλύτερα αν φθάνατε σε συμφωνία με τους πιστωτές σας; Γιατί επιτρέψατε να αποτύχουν οι συνομιλίες την περασμένη Δευτέρα;

Α. Τσίπρας: Για μας, το παλιό πρόγραμμα λιτότητας είναι νεκρό. Η πρόταση να το επεκτείνουμε για έξι μήνες είναι παράδοξη. Όποιος έχει τέτοιες τις ιδέες, χάνει τον καιρό του.

Stern: Το Eurogroup σας παρουσίασε ένα τελεσίγραφο προκειμένου να συμφωνήσετε στην συμφωνία ως την Παρασκευή.

Α. Τσίπρας: Τέτοια τελεσίγραφα δεν θα έπρεπε να έχουν θέση στην ΕΕ. Κανείς δεν μπορεί να μας διατάξει να συνεχίσουμε από εκεί όπου σταμάτησε η κυβέρνηση Σαμαρά. Σαν να μην έγιναν ποτέ εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή έχει ποσοστό αποδοχής 80%. Μπορεί να ακούγεται διασκεδαστικό, αλλά αυτές είναι σχεδόν σοβιετικές συνθήκες. Θα έπρεπε να τις αγνοήσουμε; Η απογοήτευση θα οδηγούσε τους ανθρώπους στα χέρια της φασιστικής Χρυσής Αυγής. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον να εκπληρώσει τους όρους του ισχύοντος προγράμματος. Για αυτό και πρέπει να αλλάξει.

Stern: Ο υπουργός Οικονομικών σας Γιάνης Βαρουφάκης είπε ότι δεν φοβάται έναν Αρμαγεδδώνα.

Α. Τσίπρας: Είπε στην Βουλή: Αν μπαίνεις σε διαπραγματεύσεις, δεν ψάχνεις την ρήξη. Αλλά πρέπει να έχεις στο νου σου και την ρήξη ως ενδεχόμενο. Συμμερίζομαι αυτή την άποψη.

Stern: Έχετε λοιπόν ένα «Σχέδιο Β» για την περίπτωση που η Ελλάδα αποφασίσει να βγει από το κοινό νόμισμα;

Α. Τσίπρας: Δεν χρειαζόμαστε σχέδιο εκτάκτου ανάγκης διότι θα μείνουμε στην Ευρωζώνη. Αλλά δεν θα πετύχουμε αυτόν τον στόχο σε βάρος των αδυνάτων - όπως η προηγούμενη κυβέρνηση.

Stern: Ο προκάτοχός σας Σαμαράς μείωσε το δημόσιο έλλειμμα. Αν η Ελλάδα δεν είχε να αποπληρώνει τα χρέη της τώρα θα κέρδιζε περισσότερα χρήματα από όσα ξοδεύει.

Α. Τσίπρας: Δεν θέλουμε να καταστρέψουμε ό,τι έχει επιτευχθεί. Αλλά το τίμημα που πληρώσαμε ήταν υπερβολικά υψηλό. Η οικονομική μας παραγωγή έπεσε κατά 25%. Αυτό είναι σαν να βρισκόμαστε σε κατάσταση πολέμου. Η οικονομία μας καταστράφηκε. Δεν έχουμε πλέον αέρα να αναπνεύσουμε.

Stern: Τι ζητάτε; Χωρίς ξένο κεφάλαιο θα χρεοκοπήσετε σε μερικές εβδομάδες.

Α. Τσίπρας: Πρώτα από όλα, δεν θέλουμε νέα δάνεια βοήθειας. Θέλουμε χρόνο ώστε να μπορούμε να προωθήσουμε τις μεταρρυθμίσεις μας. Για αυτό χρειαζόμαστε ένα πρόγραμμα - γέφυρα. Θα μας επέτρεπε επίσης να συγκεντρώσουμε τους απαραίτητους επιπλέον οικονομικούς πόρους μέσω βραχυπρόθεσμων κυβερνητικών ομολόγων. Θέλουμε χρήματα από τους κοινοτικά πλαίσια στήριξης προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα ανθρωπιστικά προβλήματα. Επιπλέον, απαιτούμε τα κέρδη της κεντρικής τράπεζας τα οποία δικαιούμαστε, συνολικά 1,9 δισεκατομμύριο. Και τα έντεκα δισεκατομμύρια από το ταμείο διάσωσης των τραπεζών προκειμένου να μεταρρυθμίσουμε το οικονομικό μας σύστημα.

Stern: Οι περισσότεροι από αυτούς τους πόρους θα είναι διαθέσιμοι μόνο υπό αυστηρούς όρους.

Α. Τσίπρας: Τότε οι όροι θα πρέπει απλώς να τροποποιηθούν. Το θέμα δεν είναι να κάνουμε περισσότερη οικονομία, αλλά να προωθήσουμε την ανάπτυξη. Και οι εταίροι μας θα πρέπει να μας στηρίξουν σε αυτό.

Stern: Μόλις πετάξατε έξω τους ελεγκτές της τρόικας.

Α. Τσίπρας: Εννοείτε αυτούς τους ανθρώπους με τους χαρτοφύλακες από τους οποίους η προηγούμενη κυβέρνηση έπαιρνε τις διαταγές της μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου; Μπορούμε και χωρίς αυτούς.

Stern: Και η Task Force που ιδρύθηκε το 2011 με σκοπό να κάνει την ελληνική διοίκηση πιο αποτελεσματική;

Α. Τσίπρας: Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τον συμπατριώτη σας, τον Χορστ Ράιχενμπαχ, ο οποίος ηγείτο της Task Force. Όποιος μας συμβουλεύει είναι ευπρόσδεκτος.

Stern: Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προσφέρθηκε να σας παραχωρήσει 500 εφοριακούς.

Α. Τσίπρας: Θα έπρεπε να στείλει 5.000 αν μπορούν να μας βοηθήσουν να πολεμήσουμε την φοροδιαφυγή. Και όσο θα το κάνει, η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να μας βοηθήσει να ρίξουμε λίγο φως στο σκάνδαλο διαφθοράς της Siemens.

Stern: Η οικονομική ανάπτυξη θα έρθει μόνο εάν προσελκύσετε επενδυτές. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει ό,τι μπορεί για να τους τρομάξει. Θέλετε να σταματήσετε την ιδιωτικοποίηση δημόσιας περιουσίας, ακόμη και να ακυρώσετε συμβόλαια που έχουν ήδη υπογραφεί. Αυτός δεν είναι ο τρόπος για να αποκαταστήσετε την εμπιστοσύνη.

Α. Τσίπρας: Αυτό που βιώσαμε τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν ιδιωτικοποίηση αλλά αχαλίνωτο ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας σε φίλους του συστήματος. Αρχικά ελέχθη ότι θα εισπράτταμε 50 δισεκατομμύρια από ιδιωτικοποιήσεις. Τρία χρόνια μετά, φθάνει συνολικά τα πέντε δισεκατομμύρια.

Stern: Η υπηρεσία για τις ιδιωτικοποιήσεις διαλύεται λοιπόν;

Α. Τσίπρας: Θα δούμε. Αλλά θέλουμε το κράτος να ελέγχει κομβικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας ώστε να εισπράττουμε τα κέρδη. Ως τώρα τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις διατίθεντο για την μείωση του εθνικού χρέους. Αλλά αυτό είναι ένα βαρέλι δίχως πάτο. Και δεν μπορείς να σώσεις μια χώρα με πέντε δισεκατομμύρια ευρώ.

Stern: Η εταιρεία Fraport με έδρα την Φραγκφούρτη εμπλέκεται στην εξαγορά 14 περιφερειακών αεροδρομίων. Είναι υπό συζήτηση το θέμα;

Α. Τσίπρας: Η τιμή του ενός δισεκατομμυρίου ήταν δίκαιη. Αλλά τα αεροδρόμια είναι μέρος του τουριστικού τομέα μας. Έτσι κερδίζει η Ελλάδα τα προς το ζην. Είναι και αυτό κάτι που πρέπει να επανεξετάσουμε.

Stern: Ας γυρίσουμε στη σχέση σας με την Γερμανία. Η εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ δημοσίευσε μια γελοιογραφία η οποία παρουσίαζε τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως Ναζί που ετοιμάζεται να φτιάξει σαπούνι από ελληνικά σώματα. Σε μια συνέντευξή σας στο stern.de την περιγράψατε ως ατυχή.

Α. Τσίπρας: Και βέβαια δεν ταυτίζομαι με αυτό. Αλλά η σάτιρα είναι σάτιρα. Και δεν έχει κανόνες. Τέλος πάντων, οι Γερμανοί δεν είναι και ακριβώς προσεκτικοί στην συμπεριφορά τους απέναντι στους Έλληνες. Δυσφημιστήκαμε ως έθνος τεμπέληδων. Αυτό που πρέπει τώρα να πετύχουμε είναι μια νέα κατανόηση μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών. Σέβομαι την Γερμανία. Δεν είναι μόνο η χώρα της Deutsche Bank. Είναι και η χώρα του Γκέτε, του Καντ, του Αϊνστάιν και του Γκίντερ Γκρας.

Stern: Να μην ξεχνάμε και τον Μαρξ.

Α. Τσίπρας: Και τον Μπέρτολντ Μπρεχτ.

Stern: Ως Πρωθυπουργός, η πρώτη σας επίσημη πράξη ήταν να επισκεφθείτε ένα μνημείο αντίστασης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Α. Τσίπρας: Ήμουν ο πρώτος Έλληνας Πρωθυπουργός που δεν ορκίστηκε στο Ευαγγέλιο. Αντ' αυτού, ήθελα να ξυπνήσω τη μνήμη των ριζών του λαού μας. Αυτοί οι άνδρες και οι γυναίκες πέθαναν για την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την δικαιοσύνη. Για όλη την Ευρώπη. Η ήπειρός μας έχει κοινή ιστορία την οποία πρέπει όλοι να αντιμετωπίσουμε. Είμαι πεπεισμένος ότι οι Γερμανοί και οι Έλληνες έχουν περισσότερα κοινά από ό,τι διαφορές. Οι Γερμανοί αγαπούν τους Έλληνες. Και οι Έλληνες αγαπούν τους Γερμανούς. Και παρόλα αυτά υπάρχουν ακόμη θέματα που πρέπει να επανεκτιμηθούν.

Stern: Αναφέρεστε στην απαίτησή σας για επανορθώσεις από τον Β' ΠΠ;

Α. Τσίπρας: Αυτό επικρέμαται πάνω από τα δύο έθνη μας επί 70 χρόνια. Το θέμα δεν είναι να εξασφαλίσουμε οικονομικούς πόρους που θα μας βοηθούσαν να ξεπεράσουμε μια δύσκολη κατάσταση, αλλά περισσότερο να εκπληρωθεί μια ιστορική υποχρέωση.

Stern: Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δημιουργήσει μια ομάδα δράσης η οποία ξεσκονίζει τα γερμανικά αρχεία, αναζητώντας έγγραφα που θα ενίσχυαν τους ισχυρισμούς σας.

Α. Τσίπρας: Και υπάρχει μια καλά θεμελιωμένη μελέτη για τα αναγκαστικά δάνεια των Ναζί.

Stern: Σε ό,τι αφορά το θέμα του δανείου των 476 δισεκατομμυρίου κατοχικών μάρκων τα οποία η Τράπεζα της Ελλάδος αναγκάστηκε να εκδώσει στο Γ' Ράιχ. Σε σημερινά λεφτά θα ήταν 11 δισεκατομμύρια ευρώ. Με τους τόκους, 70.

Α. Τσίπρας: Το θέμα δεν είναι τα χειροπιαστά κεφάλαια, αλλά τα ηθικά θέματα. Το γεγονός ότι η Γερμανία τακτοποιεί το χρέος της. Ακόμη και αν ήταν μόνο ένα ευρώ.

Stern: Θα πάτε το θέμα στα δικαστήρια;

Α. Τσίπρας: Αυτό θα ήταν η τελευταία λύση. Είμαι άνθρωπος του διαλόγου. Είναι ο μόνος δρόμος για να διευθετήσεις μια διαμάχη.

Stern: Αυτό είναι σίγουρα καλή αφετηρία για διαπραγματεύσεις με τους δανειστές σας.

Α. Τσίπρας: Ακριβώς. Θέλω μια λύση win-win, η οποία θα είναι προς όφελος και των δύο πλευρών. Θέλω να σώσω τους Έλληνες από μια τραγωδία και να αποτρέψω τον διχασμό στην Ευρώπη.

Stern: Στην αρχή της κρίσης ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου παρομοίασε την ελληνική οικονομία με τον «Τιτανικό» που κατευθυνόταν προς το παγόβουνο. Αισθάνεστε κι εσείς σαν να στέκεστε στην γέφυρα του Τιτανικού;

Α. Τσίπρας: Ο «Τιτανικός» βυθίστηκε πριν από καιρό. Οδηγούμε τις σωστικές λέμβους και ρίχνουμε σωσίβια σε εκείνους που πνίγονται γύρω μας.

Αλέξης Τσίπρας. Η μητέρα του είναι από την Ελευθερούπολη και ο πατέρας του από το Αθαμάνιο

Δεν ξέρω τι πραγματικά θα κάνει αυτός ο άνθρωπος σε αυτή τη χώρα. Ξέρω όμως, ότι είναι ο μόνος που αν θέλει μπορεί να καταφέρει πάρα πολλά.
Είναι πραγματικά ευφυής, και δεν λειτουργεί μόνο με το μυαλό αλλά και με την καρδιά. Και το πιο συγκλονιστικό κομμάτι του, είναι αυτή η ηρεμία και η ψυχραιμία που διαχέει. Δείχνει να νιώθει έντιμος σε αυτά που πιστεύει, σκέφτεται και κάνει. Και αυτό του δίνει αυτήν την ήρεμη δύναμη, που ταυτόχρονα είναι και προκλητική για τους εχθρούς του. Γιατί δεν μπορούν να δουν τι και ποιος είναι, τι ξέρει και τι μπορεί να κάνει.

Ναι, είναι ευφυής! Και ή έχει κάποιες πολύ πολύ γερές πλάτες που μπορούν να του στηρίξουν και να υπερασπιστούν την εντιμότητα που προσπαθεί να κρατήσει μέχρι τέλους, κι αυτό μπορούμε να το δούμε από τους ανθρώπους που έχει επιλέξει να είναι γύρω του και στο έργο που έχει αναλάβει, ή υπάρχει κάτι που το νιώθει ανώτερο από τον ίδιο, όπως μια ιδέα που μπορεί να την έχει λάβαρο πίστης και πεποίθησης, που τον εμπνέει και του δίνει δύναμη.

Θα έλεγα και τα δύο. Και ο Αλέξανδρος είχε δύο δυνατά σημεία στην πορεία της ζωής του. Τους πιστούς άνδρες και φίλους του, και μία ιδέα που του την είχε φυτέψει ο Αριστοτέλης.
Δεν τον παρομοιάζω ως Αλέξανδρο, απλά χρησιμοποιώ το παράδειγμα για να γίνω πιο κατανοητή σε αυτό που είπα.

Εύχομαι με όλη μου την ψυχή να βάζει πάνω από όλα, πάνω από όποια φιλοδοξία και προσδοκία, πάνω από όποιον φόβο και απειλή, την Ελλάδα που αποφάσισε και δέχτηκε να υπερασπιστεί και να υπηρετήσει. Γιατί η Ελλάδα έχει μία κληρονομιά. Και δεν μιλάω απλά για τους προγόνους μας. Μιλάω για το έργο που έχει ως φυλή, να οδηγεί την ανθρωπότητα προς το πιο εφικτό ιδεώδες, ανώτερα ποιοτικό ιδεώδες.  
Γιατί όπως που είχε πει ένα υπέροχο πλάσμα που όλοι εδώ γνωρίζουμε, το σκοτάδι δεν αρμόζει σε μια γη που έχει χρεωθεί τη σπορά του φωτός.

Εύχομαι ο Αλέξης Τσίπρας, να τα καταφέρει. Το εύχομαι με όλη μου την καρδιά.

Εξήντα τέσσερα χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Άρτας, σε ύψος οχτακοσίων μέτρων στα ανατολικά Τζουμέρκα, κρυμμένο μέσα σε ένα πυκνό ελατοδάσος, βρίσκεται το Αθαμάνιο, το χωριό από το οποίο κρατάει η σκούφια του Αλέξη Τσίπρα. Η διαδρομή που οδηγεί στην πατρίδα των Αθαμανών, των σκληροτράχηλων πολεμιστών του βασιλιά Πύρρου, είναι γεμάτη από συνεχόμενες κι απότομες στροφές, ενώ σε αρκετά σημεία της ασφάλτου υπάρχουν κοτρώνες από τις συχνές κατολισθήσεις. Ωστόσο, παρά την ταλαιπωρία και τη ζαλούρα από την πολύωρη οδήγηση, ο τελικός προορισμός σε δικαιώνει. Εδώ, συναντάς μια Ελλάδα που θαρρείς ότι έχει εκλείψει. Οι εξακόσιοι πενήντα κάτοικοι, στην πλειοψηφία τους συνταξιούχοι, παίρνουν άφοβα τη μεσημεριανή τους σιέστα κάτω από τον ίσκιο των δένδρων, αφήνουν ακόμη τα κλειδιά στην εξώπορτα, συμμετέχουν σε ομαδικά γλέντια κι ανοίγουν φιλόξενα την πόρτα τους στους «ξένους». Έχουν μάθει την πολυτάραχη ιστορία της γενέτειρά τους από τις αφηγήσεις των παππούδων τους και γνωρίζουν τι ψηφίζει ο καθένας, μηδενός εξαιρουμένου. Δίχως άλλο, τα τελευταία εξήντα χρόνια, τα πολιτικά κουκιά στο Αθαμάνιο ήταν μετρημένα και οι προβλέψεις μάταιες. Η κάλπη έγερνε πάντα προς τα δεξιά. Τουλάχιστον, μέχρι να αναλάβει πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α ο συμπατριώτης τους.


Στην κεντρική πλακόστρωτη πλατεία, η οποία το δεκαπενταύγουστο γεμίζει από δεκάδες πόδια που χορεύουν το παραδοσιακό «καγκελάρι», μπροστά από το ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, υψώνονται δεξιά κι αριστερά δυο πλάτανοι με τη δική τους ιστορία. Ο πρώτος, από την πλευρά του αγροτικού συνεταιρισμού, είναι θεόρατος και σκεπάζει με τα μακριά κλαδιά του τα τραπεζάκια των «δεξιών» καφενείων του χωριού. Φυτεύτηκε συμβολικά το φθινόπωρο του 1897 από δύο σχολιαρόπαιδα για να ριζώσει η ελευθερία στον τόπο τους. Συγκεκριμένα, η Λουψίστα, όπως ονομαζόταν παλιά το Αθαμάνιο, αποτελούσε ιδιοκτησία του μεγαλοτσιφλικά Κωνσταντίνου Καραπάνου, ο οποίος είχε επιβάλει ετήσιο φόρο ίσο με το 50% της συνολικής σοδειάς. Έπειτα από πολλές διαπραγματεύσεις, συναπτές δίκες κι ένα συμβόλαιο αγοραπωλησίας που ακυρώθηκε, οι κάτοικοι, με εγγυητή το συγχωριανό τους Δημήτρη Αλυμάρα, κατόρθωσαν το 1898 να συνάψουν εκ νέου συμφωνία για να εξαγοράσουν το χωριό τους σε τριάντα τρία χρόνια κι οχτώ μήνες.


Σήμερα, όχι μόνο δεν έχουν αφεντάδες πάνω από το κεφάλι τους αλλά είναι και επίσημα οι μοναδικοί κάτοχοι της γης, αφού τον Οκτώβρη του 1998 το ελληνικό δημόσιο παραχώρησε στην κοινότητα την υψηλή κυριότητα των περίπου τριάντα χιλιάδων στρεμμάτων. 


Το αγκυροβολημένο στην άλλη γωνία της πλατείας, είναι η «Θέα», το «αριστερό» καφενείο του συνταξιούχου πυροσβέστη, Σπύρου Φώτη. Στον τοίχο δίπλα από το μπαρ, οι φωτογραφίες αγκαλιά με τον Αλέξη Τσίπρα, δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Μάλιστα, μία εξ αυτών τραβήχτηκε στο γλέντι που του είχαν στήσει για να γιορτάσουν την εκλογή του στην προεδρία του κόμματος. Ο χωρατατζής Πίπης, έτσι τον αποκαλούν οι φίλοι του, πριν από δεκαπέντε χρόνια ξεκίνησε να φυτεύει έναν πλάτανο, ώστε και τα δικά του τραπεζάκια να’ χουν ίσκιο το καλοκαίρι. «Ο άνεμος, που φυσούσε από δεξιά, τα βράδια μου ξήλωνε το δέντρο κι ο πλάτανος δε ρίζωνε με τίποτα, έπρεπε να φυλάξω βάρδιες για να ψηλώσει», μου εξιστορεί χαμογελώντας με υπονοούμενο ο Σπύρος. Η ιστορία του αδύναμου πλάτανου θυμίζει γενικότερα την προσπάθεια της Αριστεράς να ριζώσει στα Ζερβοχώρια, στα χωριά δηλαδή όπου έδρασε ο αρχηγός του ΕΔΕΣ, Ναπολέων Ζέρβας.


«Έως το 1944 οι περισσότεροι από εμάς πολεμούσαμε στο πλευρό του Ε.Α.Μ και βαστούσαμε τα σύνορα μέχρι τον Άραχθο. Όμως, μόλις έφυγαν οι Γερμανοί κυριάρχησε ο ΕΔΕΣ και οι κομμουνιστές εξαφανιστήκαμε», μου περιγράφει ο ενενήντα τεσσάρων χρονών, ιερέας Δημήτρης Τσίπρας, ο οποίος πιστεύει ότι ο μακρινός του ανιψιός στις ερχόμενες εκλογές θα γίνει πρωθυπουργός. «Περίμενα σχεδόν έναν αιώνα για να δω αριστερή κυβέρνηση και τώρα οι προσευχές μου δικαιώνονται», συμπληρώνει εμφανώς ικανοποιημένος. Πάντως, στο χωριό του ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α, το Μάιο βγήκε δεύτερο κόμμα με διακόσες δέκα ψήφους, δέκα λιγότερες από τη Νέα Δημοκρατία. «Τεράστια επιτυχία ήταν το αποτέλεσμα, ακόμη δε μπορώ να το πιστέψω. Να φανταστείς ότι μέχρι πριν από δέκα χρόνοι όλοι κι όλοι οι αριστεροί ήμασταν μια ντουζίνα», θυμάται ο Κίμων Φώτης, εβδομήντα δύο χρονών, ο οποίος στην περίοδο της χούντας έκανε αναμετάδοση της Μαρίας Δαμανάκη μέσω πειρατικού σταθμού που είχε κατασκευάσει μόνος του.

Όση ώρα συζητάμε, τα αηδόνια κελαηδούν ασταμάτητα, οι μεζέδες πληθαίνουν πάνω στα τραπέζια και η παρέα συνεχώς μεγαλώνει. Το χωριό βρέθηκε ξαφνικά στο κέντρο του ενδιαφέροντος κι όλοι περνάνε να πούνε μια κουβέντα για τον «Αλέξη», πρόθυμοι να μας βοηθήσουν. Τους ρωτάω ποια είναι η άποψή τους για την πεισματική άρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας. «Καλά έκανε και δεν ενέδωσε στις πιέσεις, αν συμφωνούσε να συνεργαστεί θα ένιωθα προδομένος», μου απαντάει ο Δημήτρης Κυρίτσης, σαράντα δύο χρονών, ιδιωτικός υπάλληλος στην Άρτα, που μαζί με τον μικρότερο αδελφό του και τον Αλέξη Τσίπρα περνούσαν τα φοιτητικά τους καλοκαίρια στο χωριό. «Είναι ο μόνος που αντιστάθηκε πραγματικά στη Μέρκελ, οι υπόλοιποι ήταν μόνο αφερίμ-αφερίμ. Γιατί λοιπόν να συνεργαστεί μαζί τους;», μου αντιστρέφει το ερώτημα ο Πίπης και με προτρέπει να σηκωθούμε για να μου δείξει το πατρικό.


Το σπίτι του παππού του προέδρου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α, όπως και τα υπόλοιπα κτίσματα του χωριού, καταστράφηκε ολοσχερώς στο σεισμό των 6,2 ρίχτερ του 1967. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 χτίστηκε εξ αρχής κι έκτοτε χρησιμοποιήθηκε ως εξοχικό από τα τρία παιδιά και τα εφτά εγγόνια του παππού Δημήτρη- ενδεχομένως έτσι εξηγείται και η ομαλή συμβίωση με τις δεκατρείς συνιστώσες. Στην αυλή του, που είναι καλυμμένη από αγριόχορτα και σπαρτά, δεσπόζει ένα επιβλητικό και πανύψηλο δέντρο, το ξακουστό πουρνάρι της Αλέξως, γιαγιάς του Αλέξη Τσίπρα, στο οποίο μαζεύονταν τα παιδιά της γειτονιάς για να παίξουν κούνια και κρεμάλα, ενώ στο πίσω μέρος του σπιτιού, σε ένα περιφραγμένο χωράφι με πέτρες, γνωστό κι ως η λάκα των Τσιπραίων, διεξάγονταν ομηρικοί αγώνες ποδοσφαίρου. «Εδώ στην αυλή, περνούσα μια γκλίτσα στην πλάτη του Αλέξη και τον έβαζα να περπατάει, αλλά μου φώναζε η μαμά του ότι θα τον κάνω βλάχο», μου αφηγείται ο Πίπης κι αρχίζει να με ενημερώνει για το τι θα πρέπει να προσέξω στη συνάντηση με τον πατέρα του.

Ο κοτσονάτος Ξενοφών Φώτης, ογδόντα δύο χρονών, συνταξιούχος του Ι.Κ.Α, μένει απέναντι από το σπίτι των Τσιπραίων και τον έχει βαφτίσει ο Δημήτρης Τσίπρας. Η γυναίκα του, η κυρά Ελένη, που φέτος για πρώτη φορά στα εβδομήντα οχτώ της χρόνια ψήφισε ΣΥ.ΡΙΖ.Α, μας καλωσορίζει με γλυκό του κουταλιού καρύδι, σήμα κατατεθέν της περιοχής εξαιτίας των εκατοντάδων καρυδιών που ευδοκιμούν στο συγκεκριμένο υψόμετρο. «Εγώ ανήκω σε κόμμα κύριε, στην Ένωση Κέντρου, δηλαδή στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Δε ψηφίζω σύριζα (χαμηλά) παρά μόνο κορφάδες (κορυφές)», ήταν οι πρώτες σταράτες κουβέντες του κύριου Φώτη, ο οποίος πέρσι τα Χριστούγεννα ζήτησε από τον Αλέξη Τσίπρα να του φέρει στο Αθαμάνιο τον Γιώργο Παπανδρέου! «Παρότι κουμπάρος μου, δε θα τον ψηφίσω. Θεωρώ ότι δεν έχει ακόμη τις ικανότητες να κυβερνήσει και πιστεύω ότι μέχρι το τέλος Νοέμβρη θα’ ναι φευγάτος. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ θα ξαναγεννηθεί» μου αναλύει, σίγουρος για τις προβλέψεις του, και παραγγέλνει στη σύζυγό του να φέρει τσίπουρο.

Φυσικά, το χωριό εκτός από αμετανόητους οπαδούς του ΠΑ.ΣΟ.Κ διαθέτει και ορκισμένους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας. «Αλλοίμονο μας αν το χωριό αλλάξει ρότα και βγει η αριστερά», μου επισημαίνει  ο εβδομήντα εννιά χρονών, Γεώργιος Στασινός, συνταξιούχος οδηγός υπεραστικού λεωφορείου, που μαζί με τη συνομήλικη γυναίκα του ψηφίζουν δαγκωτό Δεξιά από τα γεννοφάσκια τους. Όσο συζητάμε, διακρίνω  στο περβόλι τους ένα μικρό αμπέλι με σταφύλια της μαύρης ποικιλίας «Ζαμπέλα», από την οποία παράγεται το τοπικό τσίπουρο. «Παλιότερα, που οι κομματικές προτιμήσεις ήταν πιο έντονες, γινόταν μεγάλος τζερτζελές στην πλατεία, ζούσαμε για να πειράζουμε ο ένας τον άλλον. Σκέψου ότι το βράδυ των εκλογών έμεναν ανοιχτά μόνο τα καφενεία που κέρδιζε το κόμμα τους, οι άλλοι πήγαιναν σπίτι για να γλιτώσουν την καζούρα», μου διηγείται ο κύριος Γιώργος.

Παρά το γεγονός ότι κρατάει την πολιτική παράδοση της οικογένειάς του κι ούτε που περνάει από το μυαλό του να αλλάξει κόμμα, δεν είναι εν γένει συντηρητικός. Με άλλα λόγια, με εξαίρεση τη ψήφο, είναι δεκτικός στις αλλαγές. Μου προκάλεσε μεγάλη έκπληξη το πόσο ήθελε να ανακηρυχθεί το Αθαμάνιο ως το πρώτο «πράσινο ορεινό χωριό» της Ελλάδας, υποψηφιότητα που έχει σκαλώσει στα χαρτιά. Πάντως, ωσότου εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες στις πλαγιές και τα φωτοβολταϊκά στις σκεπές, το χωριό του είναι πολύ πιθανό να έχει αλλάξει πολιτική φυσιογνωμία. Για το Αθαμάνιο, μέχρι σήμερα η παροιμία «το παπούτσι από τον τόπο σου» δεν ίσχυε. Οι κάτοικοι δεν εμπιστεύονταν τις πολιτικές ικανότητες του άγνωστου Αλέξη Τσίπρα και παράμεναν στοιχισμένοι στις κομματικές γραμμές των γονιών τους. Τώρα, τον ονειρεύονται πρωθυπουργό. Τα στοιχήματα για αυτοδυναμία πέφτουν βροχή και οι πολιτικές προβλέψεις απέκτησαν πάλι νόημα. Ποιος ξέρει, θα δούμε. Κυριακή, κοντή γιορτή."


Γιάννης Παπαδημητρίου



Έχω πάει σ αυτό το χωριό. Πραγματικά είναι κρυστάλλινο από την καθαρότητα των ανθρώπων εκεί και την ήρεμη αφοπλιστική τους ειλικρίνεια.

Το ξεπέρασμα του φόβου (Jiddu Krishnamurti) Ο φόβος είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη ζωή. Ο νους που είναι μπλεγμένος μέσα στο φόβο, ζει μέσα σε σύγχυση, σε συγκρούσεις  και άρα είναι βίαιος, σπασμωδικός, διαστρεβλωμένος και επιθετικός. Δεν τολμάει να απομακρυνθεί από τα πρότυπα σκέψεις του, και αυτό γεννάει υποκρισία. Μέχρι να ελευθερωθούμε από το φόβο, ακόμα κι αν ανέβουμε στο πιο ψηλό βουνό, ακόμα κι αν δημιουργήσουμε κάθε είδους θεό, θα παραμείνουμε πάντα στο σκοτάδι.
Ζώντας σε μια τέτοια διεφθαρμένη και ηλίθια κοινωνία, όπως αυτή που ζούμε, μ’ αυτή την ανταγωνιστική εκπαίδευση που παίρνουμε, που γεννά το φόβο, όλοι μας φέρουμε το βάρος κάποιου φόβου. Και ο φόβος είναι ένα φοβερό πράγμα που περιτυλίγει, παραμορφώνει και αποβλακώνει την καθημερινή μας ζωή.
Υπάρχει και ο φυσικός φόβος, αλλά αυτό είναι κάτι που έχουμε κληρονομήσει από τα ζώα. Για τους ψυχολογικούς φόβους είναι που μιλάμε εδώ, γιατί όταν καταλάβουμε τους βαθιά ριζωμένους ψυχολογικούς φόβους θα είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε τους ζωώδης φόβους, ενώ, το να ασχοληθούμε πρώτα με τους ζωώδης φόβους μας δεν θα μας βοηθήσει καθόλου να καταλάβουμε τους ψυχολογικούς.
Όλοι φοβόμαστε κάτι. Δεν υπάρχει ο φόβος σαν αφηρημένη ιδέα. Έχει πάντα σχέση με κάτι. Ξέρετε τους δικούς σας φόβους; – φόβους ότι θα χάσετε τη δουλειά σας, ή του να μην έχετε αρκετό φαγητό ή χρήματα, φόβος για το τι σκέφτονται για εσάς οι γείτονες σας ή η κοινωνία, ή του να μην είσαστε επιτυχημένοι, φόβο του να χάσετε τη θέση σας στη κοινωνία, του να σας περιφρονούν, να σας γελοιοποιούν, φόβος πόνου ή αρρώστιας, φόβο εξουσίας, φόβος του να μην ξέρετε τι είναι αγάπη ή ότι δεν σας αγαπούν, φόβος του να χάσετε τη γυναίκα σας ή τα παιδιά σας, φόβος θανάτου
…φόβος τέλειας ανίας, του να ζείτε σε έναν κόσμο σαν θάνατος, φόβος του να μην ικανοποιείτε την εικόνα που έχουν δημιουργήσει οι άλλοι για σας, φόβος του να χάσετε την πίστη σας – όλους αυτούς και αναρίθμητους άλλους φόβους – ξέρετε τους δικούς σας προσωπικούς φόβους; Και τι κάνετε συνήθως γι’ αυτούς; Το σκάτε απ’ αυτούς; – έτσι δεν είναι; Ή εφευρίσκετε ιδέες και είδωλα για να τους καλύψετε; Αλλά με το να το σκάτε από τον φόβο, το μόνο που κάνετε είναι να τον μεγαλώνετε.

Μία από τι βασικές αιτίες του φόβου είναι ότι θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τους εαυτούς μας όπως είμαστε πραγματικά. Πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε το δίκτυο διαφυγής που έχουμε δημιουργήσει για να ξεφύγουμε από τους φόβους, όπως επίσης και να εξετάσουμε και τους ίδιους μας τους φόβους. Όταν ο νους στον οποίον περιλαμβάνεται και ο εγκέφαλος, προσπαθεί να ξεπεράσει το φόβο, να τον καταπιέσει, να τον πειθαρχήσει, να τον ελέγξει, να τον μετατρέψει σε κάτι άλλο, υπάρχει τριβή, υπάρχει σύγκρουση, και αυτή η σύγκρουση είναι χάσιμο ενέργειας.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναρωτηθούμε τότε είναι το τι είναι ακριβώς και πως δημιουργείται. Τι εννοούμε με αυτή καθ’ αυτήν τη λέξη «φόβος»; Ρωτάω τον εαυτό μου τι είναι φόβος, όχι τι φοβάμαι.

Παράθεση :

Κάνω μια ορισμένη ζωή. Σκέφτομαι με ορισμένα πρότυπα. Έχω ορισμένα πιστεύω και δόγματα και δεν θέλω αυτά τα υπαρξιακά πρότυπα να ενοχληθούν γιατί έχω τις ρίζες μου μέσα τους. Δεν θέλω να ενοχληθούν τα πιστεύω μου, γιατί η ενόχληση δημιουργεί μία κατάσταση άγνωστου και δεν μου αρέσει αυτό. Αν ξεκολλήσω από όλα όσα ξέρω και πιστεύω, θέλω να είμαι σίγουρος για την κατάσταση των πραγμάτων προς την οποία πηγαίνω. Έτσι λοιπόν τα εγκεφαλικά κύτταρα έχουν δημιουργήσει ένα πρότυπο και αρνούνται να δημιουργήσουν ένα άλλο πρότυπο το οποίο είναι αβέβαιο. Η κίνηση από την ασφάλεια στην ανασφάλεια είναι αυτό που αποκαλώ φόβο.

Αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, όπως κάθομαι εδώ, δεν φοβάμαι, αυτή τη στιγμή, τίποτα δεν μου συμβαίνει, κανένας δεν με απειλεί ή μου παίρνει κάτι. Αλλά πίσω από αυτό το πραγματικό λεπτό υπάρχει ένα βαθύτερο στρώμα στο νου που συνειδητά ή ασυνείδητα σκέφτεται το τι θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον ή ανησυχεί ότι κάτι από το παρελθόν μπορεί να με αιφνιδιάσει. Έτσι λοιπόν φοβάμαι το παρελθόν και το μέλλον. Έχω διαχωρίσει το χρόνο σε παρελθόν και μέλλον.
Η σκέψη μπαίνει μέσα και λέει, «πρόσεξε να μη συμβεί ξανά» ή «προετοιμάσου για το μέλλον. Το μέλλον μπορεί να είναι επικίνδυνο για εσένα. Έχεις κάτι τώρα αλλά μπορεί να το χάσεις. Μπορεί να πεθάνεις αύριο. Η γυναίκα σου μπορεί να φύγει, μπορεί να χάσεις τη δουλειά σου. Μπορεί ποτέ να μη γίνεις διάσημος. Μπορεί να μείνεις μόνος. Πρέπει να είσαι εντελώς σίγουρος για το αύριο».
Τώρα πάρτε το δικό σας προσωπικό είδος φόβου. Κοιτάξτε το. Παρατηρήστε τις αντιδράσεις σας σ’ αυτό. Μπορείτε να το δείτε χωρίς καμία κίνηση διαφυγής, δικαιολόγησης, επίκρισης ή απώθησης; Μπορείτε να κοιτάξετε το φόβο χωρίς τη λέξη που προκαλεί το φόβο; Μπορείτε να κοιτάξετε το θάνατο για παράδειγμα, χωρίς τη λέξη που ξυπνά το φόβο του θανάτου; Η ίδια η λέξη φέρνει μια ανατριχίλα, έτσι δεν είναι; Όπως η λέξη αγάπη, έχει τη δικιά της ανατριχίλα, τη δικιά της εικόνα;
Τώρα, μήπως είναι η εικόνα του θανάτου που έχεις στο μυαλό σου, η ανάμνηση τόσων θανάτων που έχεις δει και οι συσχετισμοί σου με εκείνα τα συμβάντα – μήπως είναι αυτή η εικόνα που δημιουργεί το φόβο; Ή φοβάσαι ότι θα φτάσεις στο τέλος, σε ένα τέλος πραγματικά, και δεν φοβάσαι την εικόνα που έχεις – ότι θα φτάσεις στο τέλος. Είναι η λέξη θάνατος που σου δημιουργεί φόβο ή το πραγματικό τέλος; Αν είναι η λέξη ανάμνηση που προκαλεί το φόβο σου, τότε δεν είναι καθόλου φόβος.
Ήσουν άρρωστος πριν από δύο χρόνια, ας πούμε, και η ανάμνηση εκείνου του πόνου, εκείνης της αρρώστιας, παραμένει, και η ανάμνηση λειτουργώντας πάλι τώρα λέει «πρόσεξε μην ξανά αρρωστήσεις». Έτσι η ανάμνηση με τις συσχετίσεις της δημιουργεί φόβο, και αυτό δεν είναι φόβος γιατί στην πραγματικότητα έχεις μια πολύ καλή υγεία. Η σκέψη που είναι πάντα παλιά γιατί η σκέψη είναι η αντίδραση – απάντηση στις αναμνήσεις και οι αναμνήσεις είναι πάντα παλιές – η σκέψη δημιουργεί με τον καιρό, το αίσθημα ότι φοβάσαι, που δεν είναι όμως ένα πραγματικό γεγονός. Το πραγματικό γεγονός είναι ότι είσαι καλά. Αλλά η εμπειρία που έχει μείνει στο μυαλό σαν μία ανάμνηση ξυπνάει τη σκέψη, «πρόσεξε μην αρρωστήσεις ξανά».

Παράθεση :

Βλέπουμε λοιπόν ότι η σκέψη φέρνει ένα είδος φόβου. Αλλά υπάρχει φόβος εκτός από αυτόν; Είναι ο φόβος πάντα αποτέλεσμα της σκέψης, και αν είναι, υπάρχει κανένα άλλο είδος φόβου; Φοβόμαστε τον θάνατο – δηλαδή κάτι που πρόκειται να συμβεί αύριο ή μεθαύριο, με τον καιρό. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ του τώρα και αυτού που πρόκειται να συμβεί. Η σκέψη έχει δοκιμάσει αυτήν την κατάσταση, με το να παρατηρεί το θάνατο, λέει «Πρόκειται να πεθάνω». Η σκέψη λοιπόν δημιουργεί το φόβο του θανάτου, και αν αυτή δεν τον δημιουργεί, υπάρχει κανένα άλλο είδος φόβου;

Είναι λοιπόν ο φόβος αποτέλεσμα της σκέψης; Αν είναι, αφού η σκέψη είναι πάντα παλιά, είναι και ο φόβος πάντα παλιός. Όπως έχουμε πει δεν υπάρχει νέα σκέψη. Εάν το αναγνωρίσουμε αυτό, είναι ήδη παλιό. Έτσι λοιπόν αυτό που φοβόμαστε πραγματικά είναι η επανάληψη του παλιού – η σκέψη εκείνων που έχουν γίνει και που προβάλλονται στο μέλλον. Άρα λοιπόν η σκέψη είναι υπεύθυνη για το φόβο. Έτσι είναι, μπορείτε να το δείτε και μόνοι σας. Όταν βρεθείτε αντιμέτωποι με κάτι, την ίδια στιγμή δεν υπάρχει φόβος. Μόνο όταν μπει μέσα η σκέψη δημιουργείται ο φόβος.
Επομένως, η ερώτησή μας τώρα είναι: «Είναι δυνατόν ο νους να ζει ολοκληρωτικά, απόλυτα, στο παρόν;» Μόνο ένας τέτοιος νους δεν έχει καθόλου φόβο. Αλλά για να το καταλάβετε αυτό, πρέπει να καταλάβετε τη δομή της σκέψης, της ανάμνησης και του χρόνου. Και με το να το καταλάβετε, όχι διανοητικά, όχι με λέξεις αλλά πραγματικά, με την καρδιά σας, το νου σας, τα σωθικά σας, θα ελευθερωθείτε από το φόβο. Τότε ο νους μπορεί να χρησιμοποιεί τη σκέψη χωρίς να δημιουργείται φόβος.
Η σκέψη, όπως η μνήμη, είναι βέβαια αναγκαία για την καθημερινή ζωή μας. Είναι το μόνο όργανο που έχουμε για επικοινωνία, για την δουλειά μας κ.ο.κ.. Η σκέψη είναι η αντίδραση στη μνήμη, μνήμη που έχει συσσωρευτεί μέσα από εμπειρίες, γνώσεις, παραδόσεις χρόνων. Και απ’ αυτό το υπόβαθρο μνήμης αντιδρούμε κι αυτή η αντίδραση είναι η σκέψη. Έτσι λοιπόν η σκέψη είναι ουσιαστική σε ορισμένα επίπεδα αλλά όταν η σκέψη αυτή προβάλλεται ψυχολογικά στο μέλλον και το  παρελθόν, δημιουργώντας φόβο και μαζί ευχαρίστηση, ο νους γίνεται αδρανής και η απραξία είναι αναπόφευκτη.
Αναρωτιέμαι  λοιπόν «γιατί, γιατί, γιατί σκέφτομαι για το μέλλον και το παρελθόν σε σχέση με την ευχαρίστηση ή τον πόνο αφού γνωρίζω ότι αυτές οι σκέψεις δημιουργούν φόβο; Είναι δυνατό να σταματήσει ψυχολογικά η σκέψη, γιατί αλλιώς ο φόβος δεν θα σταματήσει ποτέ;»
Το κομμάτιασμα της σκέψης: Μία από τις λειτουργίες της σκέψης είναι το να είναι πάντα απασχολημένη με κάτι. Οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να έχουμε το νου μας συνεχώς απασχολημένο ώστε να εμποδιζόμαστε να δούμε τους εαυτούς μας όπως είμαστε πραγματικά. Φοβόμαστε να  είμαστε άδειοι. Φοβόμαστε να κοιτάξουμε τους φόβους μας.
Στο συνειδητό μπορεί να ξέρεις τους φόβους σου αλλά στα βαθύτερα στρώματα του μυαλού σου τους ξέρεις; Και πως θα ανακαλύψεις τους φόβους σου που είναι κρυμμένοι, μυστικοί; Πρέπει ο φόβος να διαιρεθεί σε συνειδητό και ασυνείδητο; Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση.
Οι ειδικοί, οι ψυχολόγοι, οι αναλυτές έχουν χωρίσει το φόβο σε βαθιά και σε επιφανειακά στρώματα, αλλά αν ακολουθήσεις αυτά που λένε οι ψυχολόγοι ή αυτά που λέω εγώ, καταλαβαίνεις τις θεωρίες μας τα δόγματά μας, τις γνώσεις μας, δεν καταλαβαίνεις τον εαυτό σου. Δεν μπορείς να καταλάβεις τον εαυτό σου με βάση τον Φρόυντ, τον Γιούνγκ ή εμένα. Οι θεωρίες των άλλων ανθρώπων δεν έχουν καμία σημασία. Εσύ ο ίδιος είσαι που πρέπει να κάνεις την ερώτηση. Πρέπει ο φόβος να διαιρεθεί σε συνειδητό και ασυνείδητο; Ή υπάρχει μόνο φόβος που του δίνεις διάφορες μορφές; Υπάρχει μόνο μια επιθυμία: η ίδια η επιθυμία. Εσύ επιθυμείς. Τα αντικείμενα της επιθυμίας αλλάζουν, αλλά η επιθυμία είναι πάντα η ίδια. Ίσως με τον ίδιο τρόπο υπάρχει μόνο φόβος. Φοβάσαι όλων των ειδών τα πράγματα αλλά υπάρχει μόνο ένας φόβος.
Όταν συνειδητοποιήσεις ότι ο φόβος δεν μπορεί να διαιρεθεί, θα δεις ότι έχεις βάλει κατά μέρος μία κι καλή αυτό το πρόβλημα του ασυνείδητου και έτσι θα ‘χεις γλιτώσει από τους ψυχολόγους και τους αναλυτές. Όταν καταλάβεις ότι ο φόβος είναι μία και μόνη κίνηση που εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους και όταν δεις την κίνησης και όχι το αντικείμενο στο οποίο πηγαίνει η κίνηση, τότε αντιμετωπίζεις μία «τεράστια» ερώτηση: Πως μπορεί να κοιτάξεις το φόβο χωρίς το κομμάτιασμα που έχει καλλιεργήσει ο νους;
Υπάρχει μόνο ολικός φόβος αλλά πως μπορεί το μυαλό που σκέφτεται κομματιαστά να παρακολουθήσει αυτήν την ολική εικόνα; Μπορεί; Ζούμε τη ζωή μας κομματιασμένα και μπορούμε να κοιτάξουμε αυτό τον ολικό φόβο μόνο μέσα από την τμηματική επεξεργασία της σκέψης. Όλη η διεργασία του μηχανισμού της σκέψης υπάρχει για να διαλύει το κάθε τι σε κομμάτια: Σ’ αγαπώ και σε μισώ.
Είσαι ο εχθρός μου, είσαι ο φίλος μου. Ή η ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία μου, οι τάσεις, η δουλειά μου, η θέση μου, το κύρος μου, η γυναίκα μου, το παιδί μου, η χώρα μου και η χώρα σου, ο θεός μου και ο θεός σου – όλα αυτά είναι το κομμάτιασμα της σκέψης. Και αυτή η σκέψη «κοιτάζει» την ολική κατάσταση του φόβου ή προσπαθεί να την κοιτάξει και την απλοποιεί σε κομμάτια. Άρα λοιπόν βλέπουμε ότι ο νους μπορεί να κοιτάξει αυτό τον ολικό φόβο μόνο όταν δεν υπάρχει κίνηση της σκέψης.
Το ξεπέρασμα του φόβου: Μπορείς να παρακολουθήσεις το φόβο χωρίς προκαθορισμένα συμπεράσματα, χωρίς καμία παρέμβαση της γνώσης που έχεις συσσωρεύσει γι’ αυτόν; Αν δεν μπορείς, τότε αυτό που παρακολουθείς είναι το παρελθόν, όχι ο φόβος: Αν μπορείς, τότε παρακολουθείς το φόβο για πρώτη φορά χωρίς την παρέμβαση του παρελθόντος.
Μπορείς να «παρακολουθήσεις» μόνο όταν το μυαλό είναι πολύ ήρεμο, όπως μπορείς να ακούσεις τι λέει κάποιος μόνο όταν το μυαλό σου δεν φλυαρεί συνεχίζοντας διάλογο μέσα του για τα δικά του προβλήματα και άγχη. Μπορείτε με τον ίδιο τρόπο να κοιτάξετε το φόβο χωρίς να σκεφτείτε το αντίθετό του; Έχετε το θάρρος να τον κοιτάξετε πραγματικά και να μην προσπαθήσετε να ξεφύγετε; Όταν λέτε «πρέπει να τον ελέγξω, πρέπει να τον ξεφορτωθώ, πρέπει να τον καταλάβω» προσπαθείτε να ξεφύγετε.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα σύννεφο ή ένα δέντρο ή ένα ποτάμι που τρέχει, μ’ ένα αρκετά ήρεμο μυαλό γιατί δεν είναι πολύ σημαντικά για σας, αλλά το να παρακολουθήσεις τον εαυτό σου είναι πολύ πιο δύσκολο γιατί εκεί οι απαιτήσεις είναι τόσο ουσιαστικές, οι αντιδράσεις τόσο γρήγορες. Έτσι, λοιπόν, όταν είστε άμεσα σε επαφή με το φόβο ή την απελπισία, τη μοναξιά ή τη ζήλια, ή όποια άλλη άσχημη κατάσταση του νου, μπορείτε να την κοιτάξετε τόσο ολοκληρωμένα ώστε το μυαλό σας να γίνει τόσο ήρεμο ώστε να τη δει;
Μπορεί το μυαλό να διακρίνει το φόβο από τις διαφορετικές μορφές φόβου – να «δεις» τον ολικό φόβο, και όχι αυτό που φοβάσαι; Αν κοιτάξεις μόνο τις λεπτομέρειες του φόβου ή προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου έναν έναν, δεν θα φτάσεις ποτέ στο κύριο θέμα που είναι να μάθεις να ζεις με το φόβο.
Το να ζεις με ένα τέτοιο ζωντανό πράγμα όπως είναι ο φόβος απαιτεί ένα μυαλό και μία καρδιά εξαιρετικά ικανά, εντελώς ανοιχτά, χωρίς προκατασκευασμένα συμπεράσματα ώστε να μπορούν να παρακολουθούν κάθε κίνηση του φόβου. Τότε, αν τον παρατηρήσεις και ζήσεις μ’ αυτόν – και για να γίνει αυτό δεν παίρνει μια ολόκληρη μέρα, μπορεί να πάρει ένα λεπτό ή ένα δευτερόλεπτο για να γνωρίσεις όλη τη φύση του φόβου – αν ζήσεις μαζί του τόσο ολοκληρωτικά, θα ρωτήσεις αναπόφευκτα. Ποια είναι αυτή η ύπαρξη που ζει με το φόβο;
Ποιος είναι αυτός που παρακολουθεί το φόβο, που παρακολουθεί όλες τις κινήσεις των διαφόρων μορφών φόβου και ξέρει συγχρόνως και το κεντρικό γεγονός του φόβου; Είναι ο παρατηρητής ένα νεκρό ον, ένα στατικό ον, που έχει συσσωρεύσει τόση πολύ γνώση και πληροφορίες για τον εαυτό του και είναι αυτό το νεκρό πράγμα που παρατηρεί και ζει με την κίνηση του φόβου; Είναι ο παρατηρητής, το παρελθόν ή ένα ζωντανό πράγμα; Ποια είναι η απάντησή σου; Μην απαντήσεις σε μένα. Απάντησε στον εαυτό σου. Είσαι ο παρατηρητής, ένα νεκρό ον, που παρατηρεί ένα ζωντανό πράγμα ή είσαι εσύ ένα ζωντανό πράγμα που παρατηρεί ένα άλλο ζωντανό πράγμα; Γιατί στον παρατηρητή υπάρχουν και οι δύο καταστάσεις.
Ο παρατηρητής είναι ο λογοκριτής που δεν θέλει το φόβο: Ο παρατηρητής είναι το σύνολο των εμπειριών του για το φόβο. Έτσι, ο παρατηρητής δεν έχει επαφή με αυτό που ονομάζει φόβο. Υπάρχει απόσταση μεταξύ τους. Προσπαθεί πάντα να τον υπερνικήσει ή να ξεφύγει απ’ αυτόν και άρα δημιουργείται αυτή η συνεχής μάχη μεταξύ του εαυτού του και του φόβου – αυτή η μάχη που είναι τόσο μεγάλη σπατάλη ενέργειας.
Καθώς παρακολουθείς, μαθαίνεις ότι ο παρατηρητής είναι απλά ένας σωρός από ιδέες και αναμνήσεις χωρίς καμία αξία ή ουσία. Ενώ ο φόβος είναι μία πραγματικότητα και προσπαθείς να καταλάβεις ένα γεγονός με μία αφηρημένη έννοια πράγμα το οποίο βέβαια δεν είναι δυνατόν. Αλλά στην πραγματικότητα είναι ο παρατηρητής που λέει «φοβάμαι», τίποτα διαφορετικό από αυτό που παρατηρεί, που είναι ο φόβος; Ο παρατηρητής είναι φόβος και όταν αυτό έχει κατανοηθεί δεν υπάρχει πια άλλο σκόρπισμα ενέργειας στην προσπάθεια να απαλλαχθείς από τον φόβο, και η χωροχρονική απόσταση μεταξύ παρατηρητή και παρατηρούμενου εξαφανίζεται. Όταν καταλάβεις ότι είσαι ένα μέρος του φόβου σου και όχι ξεχωριστός απ’ αυτόν – ότι είσαι φόβος – τότε δεν έχεις να κάνεις τίποτα γι’ αυτό, τότε ο φόβος τελειώνει ολοκληρωτικά.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Jiddu Krishnamurti «Η απελευθέρωση απ’ το γνωστό»
Σ’ αυτό το βιβλίο έχουμε για πρώτη φορά μια σύνθεση αυτών που έχει πει ο Κρισναμούρτι για τα αδιέξοδα, τις δυσκολίες του ανθρώπου και τα αιώνια προβλήματα της ζωής. Τα λόγια του έχουν συγκεντρωθεί από περισσότερες από εκατό ομιλίες του σε ακροατήρια κάθε ηλικίας και εθνικότητας σ’ όλη την Ευρώπη και την Ινδία. Είναι το αποστάλαγμα ενός μόνο χρόνου δουλειάς του, αλλά του πιο παραγωγικού ίσως μέχρι τότε χρόνου της ζωής του.

Σύμφωνα με τον Κρισναμούρτι, είναι δύνατο ν’ αλλάξουμε τους εαυτούς μας θεμελιακά, σ’ οποιαδήποτε ηλικία κι αν είμαστε, όχι μετά την πάροδο κάποιου χρόνου αλλά στιγμιαία, και αλλάζοντας τους εαυτούς μας, είναι δυνατό ν’ αλλάξουμε όλη τη δομή της κοινωνίας και των σχέσεών μας. Η ζωτική ανάγκη για αλλαγή και η δυνατότητα να επιτευχθεί είναι η ουσία αυτών τα οποία έχει να μας επικοινωνήσει

Κάποτε μια αλεπού, Νοέμβρη μήνα, έψαχνε να βρει κάτι να φάει. Ο δρόμος της την έφερε σε ένα κοτέτσι, όπου ζούσαν ένας κόκορας με τις πέντε κότες του. Μετά από αρκετές γυροβολιές βρήκε ένα μικρό άνοιγμα και τρύπωσε. Την ώρα που η αλεπού (Α) ήταν έτοιμη να αρπάξει μια κότα, εμφανίζεται μπρος της ο κόκορας (Κ) και με σταθερή φωνή της λέει:
Κ. Αλεπού, πριν φας την κότα μου, θέλω να διαπραγματευτούμε.
Α. Τι λες, ρε κόκορα, τρελάθηκες; Δεν είσαι σε θέση να διαπραγματευτείς. Μπορώ να φάω και τις κότες σου και σένα.
Κ. Πράγματι, μπορείς να μας φας, αλλά αυτό θα έχει βαριές συνέπειες και για σένα.
Α. Μη μου λες (ειρωνικά)! Και γιατί παρακαλώ;
Κ. Αν μας φας, αύριο κιόλας θα μας έχεις χωνέψει. Από μεθαύριο θα ψάχνεις πάλι τι να φας και χειμώνα καιρό δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεις κάτι. Έχω να σου κάνω πρόταση που θα ωφελήσει και σένα κι εμάς.
Η Αλεπού συνοφρυώθηκε και σκέφτηκε πως ο κόκορας δεν είχε κι άδικο. «Ας ακούσω τι έχει να μου πει και αν δεν με συμφέρει, τους τρώω μετά», συνέχισε τη σκέψη της.
Α. Ακούω την πρότασή σου, αλλά να ξέρεις πως δεν δεσμεύομαι για τίποτα.
Κ. Λοιπόν, δεν θα μας φας, αλλά θα έρχεσαι κάθε βδομάδα κι εγώ θα σου δίνω 5 αυγά. Δεν είναι και πολλά, αλλά τουλάχιστον θα σε κρατάνε και θα σου κόβουν την πείνα. Ταυτόχρονα θα κοιμάσαι ήσυχη στην τρύπα σου, χωρίς να χρειάζεται να τρέχεις πέρα δώθε στις ερημιές, να εξαντλείσαι και να κινδυνεύεις.
Η αλεπού σκέφτηκε, ξανασκέφτηκε και άρχισε να βρίσκει την ιδέα καλή.
Α. Έχε χάρη που με βρίσκεις στις καλές μου, όμως θα μου δίνεις όχι 5 αλλά 30 αυγά.
Ο κόκορας γέλασε κάτω από το λειρί του, αφού ήδη είχε πετύχει τον βασικό σκοπό του, να σύρει την αλεπού σε διαπραγματεύσεις. Φυσικά, αν και δεν γνώριζε καλά λογιστικά, ήξερε πως οι 5 κότες ήταν δύσκολο έως αδύνατο να γεννήσουν 30 αυγά σε μια βδομάδα, αλλά καμιά εικοσαριά. Ήταν όμως καλός στις διαπραγματεύσεις.
Κ. Αλεπού, τώρα μου φαίνεται πως τρελάθηκες εσύ, ή δεν ξέρεις πως εγώ, ως κόκορας, δεν γεννάω. Τέλος πάντων, θα σου δίνω 8 αυγά.
Α. Με τίποτα, ούτε να το συζητάς κάτω από 20.
Κ. Αν θες να ψοφήσουν οι κότες μου, εντάξει, αλλά έτσι δεν κάνουμε χωριό. Θα σου δίνω 10 και να δούμε πώς θα πείσω τις κότες.
Α. Με κούρασε η κουβέντα. Θα μου δίνεις 13, μιας και όπως σου είπα με βρίσκεις στις καλές μου.
Κ. Σύμφωνοι. Θέλεις 13, θα σου δώσω 13, αλλά να ξέρεις πως δύσκολα θα τα φέρω βόλτα.

Το deal έκλεισε και ήταν όλοι ευχαριστημένοι
Πέρασε ο Δεκέμβρης κι ο Γενάρης κι ο Φλεβάρης και η συμφωνία τηρείτο στο ακέραιο. Μέχρι που τέλη Μάρτη άρχισαν να λιώνουν τα χιόνια και παρέσυραν κλαδιά, πέτρες και κοτρόνες που έκλεισαν το άνοιγμα στο κοτέτσι. Όταν ξαναπήγε η αλεπού, ο κόκορας της είπε πως η συμφωνία ήταν μέχρις εδώ. Η αλεπού ρώτησε πότε συμφώνησαν τέτοιο πράγμα κι ο κόκορας της απάντησε:
Κ. Συμφωνήσαμε τι θα σου δίνω. Δεν συμφωνήσαμε για πόσο καιρό.
Η αλεπού σκέφτηκε πως είχε δίκιο, αλλά δεν την πείραξε, αφού πλέον ήταν άνοιξη.
Ηθικό δίδαγμα (όλοι οι μύθοι έχουν τέτοιο). Η κοινότητα του κοτετσιού είχε απέναντί της έναν ισχυρό αντίπαλο και βρέθηκε σε δεινή θέση. Όλα φαίνονταν χαμένα και το αναπόφευκτο μοιραίο. Όμως ακόμα και οι κότες μπορούν να επιβιώσουν, αν έχουν μπροστάρη έναν κόκορα με διαπραγματευτικές ικανότητες που προτάσσει τα συμφέροντα του κοτετσιού.
Περνάω στην κοινωνία των ανθρώπων για μια καταγραφή των αυτονόητων.
(1) Η διαπραγμάτευση είναι επιστήμη και τέχνη. Ταυτόχρονα και τα δύο.
(2) Διαπραγματευτική δύναμη έχουν όλοι, εκτός αν είναι (όχι κότες αλλά) «κότες».
(3) Σε μια διαπραγμάτευση πρέπει να καθιστάς σαφείς στον άλλον τις συνέπειες που θα έχει η όποια (αρνητική για σένα) ενέργειά του. Δηλαδή ότι θα έχει κόστος και γι’ αυτόν μια τέτοια πράξη του. Σε αντίθετη περίπτωση, ο άλλος σε περνά για «κότα» και τη μια θα σου πάρει το ένα, την άλλη το άλλο. Ταυτόχρονα θα ανοίξει την όρεξη και σε τρίτους.
(4) Ο διαπραγματευτής προτάσσει τα συμφέροντα της κοινωνίας που τον στηρίζει και από την οποία αντλεί τη δύναμή του. Χωρίς αυτήν (τη δύναμη της κοινωνίας) έχει μειωμένη διαπραγματευτική ισχύ. Το «διαίρει και βασίλευε» άλλωστε είναι πανάρχαιο.
(5) Ο διαπραγματευτής δεν ανοίγει όλα τα χαρτιά του, δεν προσέρχεται σαν «βρεγμένη γάτα» και ξεκινά από μαξιμαλιστικές θέσεις. Το ίδιο άλλωστε κάνει και ο απέναντι. (Δεν το κάνει η Μέρκελ; Δεν το κάνει η Τουρκία, που απειλεί με casus belli για νόμιμο, με βάση το διεθνές δίκαιο, δικαίωμά μας;)
(6) Στη διαπραγμάτευση τα μέρη «χτίζουν τις γραμμές» τους αξιοποιώντας όλες τις δυνατές επιλογές. Ακόμα και εκβιασμούς αλλά κι αυτές που δεν βασίζονται σε πραγματικά περιστατικά αλλά που με έμμεσο τρόπο υπηρετούν, έστω κι επικοινωνιακά, τον επιζητούμενο σκοπό.
(7) Ο τρόπος που τίθενται οι στόχοι της διαπραγμάτευσης. Δηλαδή : (α) Πρέπει να υπάρχει στόχος ανοίγματος (opening position), μια αρχική πρόταση που πάνω της θα αναπτυχθεί η διαπραγμάτευση. (β) Πρέπει να υπάρχει μια θέση στόχος (target position) που αντιστοιχεί σ’ αυτό που θέλεις να πετύχεις με τη διαπραγμάτευση. (γ) Πρέπει να υπάρχει ελάχιστος στόχος (minimum position) που αντιστοιχεί στο απόλυτα ελάχιστο που μπορείς να αποδεχτείς στη διαπραγμάτευση (με την απέναντι πλευρά).
(8) Αναζητάς και χτίζεις συμμαχίες. Αυτές μπορεί να είναι προσωρινές, μπορεί στην πορεία να γίνουν μονιμότερες. (Αιώνιες συμμαχίες δεν υπάρχουν). Ταυτόχρονα αξιοποιείς την οποιαδήποτε (ακόμα και την μικρότερη) ρωγμή στο αντίπαλο μπλοκ.
Που βρισκόμαστε σήμερα
Όπως και στον μύθο, ο κόκορας (Τσίπρας) γελάει κάτω από το λειρί του αφού ήδη έχει πετύχει τον βασικό σκοπό του, να σύρει την αλεπού (Μέρκελ) σε διαπραγματεύσεις. Έχουν ήδη τεθεί εκατέρωθεν οι θέσεις ανοίγματος (opening position) και όπως ήταν αναμενόμενο, οι δύο πλευρές ξεκίνησαν από μαξιμαλιστικές θέσεις.
Οι Γερμανοί το «παίζουν» ανυποχώρητοι, εκβιάζουν και ταυτόχρονα κάνουν ένα επικοινωνιακό παιχνίδι για τους Έλληνες που είναι μπήξε δείξε και όλο το κακό συναπάντημα. Πωρωμένοι από την γερμανική υπεροψία τους δεν αντιλαμβάνονται πως αυτό είναι καλό για μας. Γιατί: (α) Ενισχύουν τα αντανακλαστικά του ελληνικού λαού και άθελά τους ισχυροποιούν το εσωτερικό μέτωπο. Η παλλαϊκή κινητοποίηση είναι το μεγαλύτερο όπλο της κυβέρνησης Τσίπρα. (β)
Προσθέτουν φίλους απ’ όλη την Ευρώπη ακόμα και από την ίδια τη Γερμανία. Τηρουμένων των αναλογιών οι γερμανοί κάνουν το ίδιο λάθος που έκαναν και οι εκλεκτοί τους Σαμαράς, Βενιζέλος στην προεκλογική εκστρατεία. Δηλαδή, κινδυνολογία και εκβιασμούς.
Δυστυχώς για την πατρίδα την ίδια τακτική ακολουθούν Σαμαράς, Βενιζέλος και μετά τις εκλογές. Όχι πως θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό από τις «κότες» της Μέρκελ και τον ακροδεξιό συρφετό που εμφανίζεται ως ΝΔ (ενώ δεν είναι).
Άλλωστε ξέρουν πως το πολιτικό τους μέλλον έληξε στις 25 Ιανουαρίου. Πλέον το μόνο που προσπαθούν, ελπίζουν και προσεύχονται (και μάλιστα δυνατά) είναι να ισοπεδωθεί η κυβέρνηση από τις οικονομικές κανονιοφόρους των γερμανών.
Βεβαίως το ίδιο επιθυμεί και η ολιγαρχία, τα ΜΜΕ τους, τα νεροπίστολα της δημοσιογραφίας αλλά και κάποια ρυάκια που εκβάλουν στο Ποτάμι. Δεν νομίζω πως όλοι αυτοί εκπλήσσουν. Έκπληξη(;) συνεχίζει να είναι η ηγεσία του ΚΚΕ. Δεν συγκινείται ούτε καν από το γεγονός πως το 90% των ψηφοφόρων του ΚΚΕ, σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση, στηρίζει την κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις.
Όπως άλλωστε η πολύ μεγάλη πλειοψηφία των ελλήνων ανεξάρτητα τι ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές.
Δικαιολογημένα αφού αντιλαμβάνονται πως πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης έχουν μια κυβέρνηση που διαπραγματεύεται σκληρά και όχι τις «κότες» που «διαπραγματεύονταν σκληρά».
Τρέμει η νέα Ρώμη
Επιτέλους, έχουμε κυβέρνηση που διαπραγματεύεται. Κι αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνονται όλοι οι έλληνες. Η μεγάλη πλειονότητα εύχεται τα καλύτερα στην κυβέρνηση άρα και στην πατρίδα. Όπως ήταν αναμενόμενο η ολιγαρχία, οι πολιτικοί της εκφραστές και τα νεροπίστολα της δημοσιογραφίας εύχονται (και μεγαλόφωνα) τα χειρότερα.
Φρόντισαν άλλωστε από πριν να δυναμιτίσουν το δρόμο της νέας κυβέρνηση που ήξεραν πως ερχόταν. (Δίμηνη παράταση αντί της εξάμηνης που τους προτάθηκε, εξάντληση του περιθωρίου δανεισμού του ELA, αγγλικό δίκαιο κλπ). Τώρα τρέμουν. Και τρέμουν γιατί πρωτίστως τρέμει η νέα Ρώμη που προσπαθεί να χτίσει η Γερμανία. Θα ξεκινήσω όμως αυτή τη σειρά των δύο άρθρων με μια αναφορά στο πως ΔΕΝ διαπραγματεύτηκαν οι πρώην κυβερνώντες.
Χωρίς αμφιβολία το «πυρηνικό» διαπραγματευτικό χαρτί της Ελλάδος ήταν ανέκαθεν η χρεοκοπία της και το Grexit. Ήδη από το Μάρτιο του 2010 ο Ομπάμα δήλωνε: «Η παρ’ ολίγον χρεοκοπία της Ελλάδας στάθηκε η αφορμή για να ανατραπεί ο σχεδιασμός ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας με το πρώτο πακέτο ποσοτικής χαλάρωσης».
Προσέξτε, η «ασήμαντη» Ελλάδα και η «παρ’ ολίγον χρεοκοπία της» ανατρέπει το σχεδιασμό της ισχυρότερης χώρας του πλανήτη με την μεγαλύτερη οικονομία. Επιπρόσθετα σημειώνω ότι οι τράπεζες των ΗΠΑ στις αρχές του 2010 είχαν το απειροελάχιστο (για το μέγεθός των ΗΠΑ) ποσό των 16 δις $ σε ελληνικά ομόλογα.
Την ίδια στιγμή οι τράπεζες της Γαλλία είχαν 75 δις $, της Γερμανίας 43 δις $ και συνολικά όλες μαζί οι τράπεζες (εκτός των ελληνικών) 260 δις $. Το 2011 έκθεση της γαλλικής Γερουσίας αναφέρει πως:

Παράθεση :

«Η χρεοκοπία της Ελλάδος και το Grexit θα ήταν καταστροφή για την ευρωζώνη». Σε συνέντευξή του στη γερμανική Bild Ιούνιος 2012, όταν οι εκβιασμοί Σαμαρά, Βενιζέλου, ΜΜΕ για «ευρώ, δραχμή» έχουν φτάσει στη στρατόσφαιρα, ο Νουριέλ Ρουμπινί δηλώνει: «Χωρίς το ευρώ, η Γερμανία θα ήταν οικονομικός και πολιτικός νάνος απέναντι στις ΗΠΑ και την Κίνα […] Όποιος τραβήξει την πρίζα στους Έλληνες, θα προκαλέσει την ολική διάλυση της ευρωζώνης».
Παρενθετικά ο Ρουμπινί έχει 100% δίκιο για τη Γερμανία. Αρκεί να σκεφτείτε τον ακόλουθο παραλληλισμό. Η Κύπρος είναι το 2% της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα είναι το 2% της ευρωζώνης. Η Γερμανία μόνη της είναι το 2% της παγκόσμιας οικονομίας. Κλείνω την παρένθεση.

Θα μπορούσα να σας παραθέσω εκατοντάδες αντίστοιχες δηλώσεις ακόμα και από το εσωτερικό της χώρας. Αρκούμαι σε μία από το “Euro2day” (που βέβαια δεν είναι το Left.gr, η Iskra.gr, η «ΑΥΓΗ» κλπ.) Έγραφε λοιπόν στο κύριο άρθρο του: «Η Ελλάδα, η οποία δεν κατανόησε την άνοιξη του 2010 τη διαπραγματευτική δύναμη που της έδινε η μεγάλη ποσότητα ελληνικών κρατικών ομολόγων που είχαν στα χέρια τους δυτικοευρωπαϊκές τράπεζες, ώστε να επιτύχει ένα λιγότερο επώδυνο ντιλ, [...] αποδέχθηκε εγγράφως στο πρώτο μνημόνιο, παραιτούμενη, εκτός των άλλων, από τη λήψη ένδικων μέσων εναντίον των δανειστών».
Συμπεράσματα
(1) Πραγματικό ζήτημα να οδηγηθεί η Ελλάδα εκτός ευρώ δεν υπήρχε ποτέ. Ούτε και σήμερα υπάρχει.
(2) Κανείς δεν ήθελε και δεν θέλει την πτώχευση της Ελλάδας και το Grexit. Όχι βέβαια για τα «ωραία μας τα μάτια» αλλά λόγω της διασύνδεσης των οικονομιών. Μαζί με την Ελλάδα θα κατέρρεαν και οι δικές τους οικονομίες, από την «ελληνική Lehman Brothers». Αυτό ήταν που φοβόντουσαν. Το κόστος δεν θα ήταν τα 260 δισ. ελληνικών ομολόγων που είχαν και δεν θα αποπληρώνονταν. Η διασύνδεση των οικονομιών είναι τέτοια που λειτουργεί πολλαπλασιαστικά και το συνολικό κόστος δεν θα ήταν απλώς πάρα πολύ μεγαλύτερο, αλλά κυριολεκτικά ανυπολόγιστο.
Το κυριότερο, δεν θα ήταν μόνο οικονομικό. Οι κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις θα ήταν απρόβλεπτες και εκτός του ελέγχου τους. Αυτό ακριβώς είναι που τους προκαλούσε τη μεγαλύτερη ανατριχίλα. Τις ζημιές σε δολάρια και ευρώ, κι αν ακόμα τις πλήρωνε η ολιγαρχία του πλούτου (λέμε τώρα), μπορούν αύριο να τις αναπληρώσουν με πολλούς τρόπους, φτάνει να συνεχίσουν να είναι αυτοί κυρίαρχοι και όχι οι ίδιοι οι λαοί.
(3) Οι πρώην κυβερνώντες όχι μόνο αποδέχτηκαν τον εκβιασμό αλλά και τον μετακύλησαν στο εσωτερικό της χώρας προκειμένου να παραμείνουν στην κυβερνητική εξουσία. Επιπλέον, αποδέχτηκαν το χαρακτηρισμό της Ελλάδας ως «ειδικής» περίπτωσης, ως «μοναδικής» και μαζί τους χαρακτηρισμούς που ενοχοποιούσαν την ελληνική κοινωνία. Οι «τεμπέληδες» Έλληνες που «πίνουν ούζα και φραπέδες» κ.λπ. Ακόμα χειρότερη ενοχοποίηση έκαναν και οι ίδιοι προκειμένου να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους.
Από το «μαζί τα φάγαμε» έως τον καθημερινό βομβαρδισμό για γιατρούς, δικηγόρους, υδραυλικούς κ.λπ. που απέκρυπταν εισοδήματα. Κοντέψαμε να πιστέψουμε πως κάποιο μολυσματικό γονίδιο κυκλοφορεί στις μήτρες και στους όρχεις των γονιών. Επεκτάθηκαν όμως στο «δεν παράγουμε τίποτα» και άλλα παρόμοια. Τέτοιος ρατσισμός από πολιτική ηγεσία για το λαό της δεν έχει καταγραφεί πουθενά εδώ και 3000 χρόνια. Έτσι δεν αντιλήφθηκαν (κι αυτό είναι η καλή εκδοχή) πως η «ειδική» περίπτωση με τους «ειδικούς» κατοίκους, απέβλεπε στην αποδοχή ενός ρόλου πειραματόζωου και τελικά θύματος της πιο βάρβαρης και εξοντωτικής πολιτικής που υπήρξε ποτέ σε καιρό ειρήνης.
Έφτασαν να αποδέχονται πως η Ελλάδα είναι σαν την πρώην Ανατ. Γερμανία όπως κατάμουτρα τους είπε η Μέρκελ, όταν ήρθε στη χώρα μας. Η Μέρκελ, βέβαια, που ως πρώην Ανατολικογερμανίδα ξέρει, «παρέλειψε» να μας πει πως αν η χώρα μας είναι η Ανατ. Γερμανία, κάποιοι έπρεπε να είναι οι «Έλληνες Χόνεκερ». Ποιοι είναι αυτοί, αν όχι οι πρώην και νυν κυβερνώντες ου μην και συνομιλητές της;
(4) Η Ελλάδα ήταν και παραμένει «πυρηνική δύναμη» στην ΕΕ (στο οικονομικό πεδίο). Κάτι που ισχύει και για άλλες χώρες και είναι αποτέλεσμα της παγκόσμιας διασύνδεσης των οικονομιών. Αυτή την «πυρηνική δύναμη» οι πρώην κυβερνώντες ουδέποτε αξιοποίησαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν υποθέσουμε πως υπήρξαν (που δεν υπήρξαν) τέτοιες.
Ουδέποτε αξιοποίησαν διαπραγματευτικά το «πυρηνικό μας» όπλο. Τονίζω το διαπραγματευτικά. Θυμηθείτε πριν λίγα χρόνια τις δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και πρώην ΕΣΣΔ, που προσπαθούσαν να επιβάλει η μια στην άλλη την θέλησή της. Ε, δεν γινόταν, ανεξάρτητα αν καμία δεν θα χρησιμοποιούσε τα πυρηνικά της.
Π.χ. στο «επεισόδιο της Κούβας» ο Κένεντι (ΗΠΑ) απείλησε τον Χρουστσόφ (ΕΣΣΔ) πως θα έκανε χρήση πυρηνικών. Για μέρες η ανθρωπότητα παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα. Όντως θα προκαλούσε πυρηνικό πόλεμο και άρα καταστροφή ολόκληρης της ανθρωπότητας (κυρίως λόγω του «πυρηνικού χειμώνα» που θα επερχόταν); Κανείς δεν μπορεί να ξέρει με βεβαιότητα, αλλά και δεν έχει σημασία.
Σημασία έχει πως για τις ΗΠΑ η εγκατάσταση πυραύλων στην Κούβα ήταν η minimum position[1] και η ΕΣΣΔ κατάλαβε πως κάτω απ’ αυτή τη θέση οι ΗΠΑ δεν θα υποχωρούσαν. Κοντολογίς αρκούσε το γεγονός της δυνατότητας που είχε να το κάνει. Τηρουμένων των αναλογιών, σ’ αυτήν ακριβώς τη δυνατότητα της Ελλάδας αναφέρομαι, όταν λέω πως ουδέποτε οι νεοραγιάδες την έβαλαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το ακριβώς αντίθετο έκαναν οι Γερμανοί (και όχι μόνο). Με απειλές και εκβιασμούς για χρεοκοπία, για έξοδο από το ευρώ κ.λπ.
Ίσως το νεοραγιάδες για τους πρώην κυβερνώντες ακούγεται βαρύ. Εκ του αποτελέσματος όμως προκύπτει πως μόνο τέτοιο δεν είναι. Πολύ περισσότερο όταν γίνεται σύγκριση με την νέα ελληνική κυβέρνηση. Τελικά είχε δίκιο ο καλός φίλος (και νυν Υπ. Εξ.) Νίκος Κοτζιάς, όταν πριν από δύο τρία χρόνια μου εξιστορούσε πόσο έκπληκτοι είχαν μείνει οι ίδιοι οι γερμανοί από τον ραγιαδισμό που επιδείκνυαν οι κυβερνώντες στις μεταξύ τους συζητήσεις και «διαπραγματεύσεις». Αλλά και πόσα ζητήματα εκπορεύονταν από το εσωτερικό για να εισαχθούν μετά από την τρόικα ως απαιτούμενα.
Επανέρχομαι όμως στα διαπραγματευτικά όπλα της Ελλάδος και αυτά δεν εξαντλούνται στην «πυρηνική» δυνατότητα που προανέφερα και που φυσικά ούτε η Ελλάδα ούτε και κανείς θέλει η βάζει στο τραπέζι. Τα όπλα αυτά είναι πολλά. Ξεκινώντας από το αυτονόητο. Αν αυτό που ζητάς δεν βρίσκεται στη σφαίρα του παραλόγου, τότε αποτελεί διαπραγματευτικό χαρτί. Όπως βέβαια και το «καθημερινό» όπλο του βέτο.
Για το τελευταίο να θυμίσω πως λίγες μέρες πριν ο Υπ. Εξ. Ν. Κοτζιάς, πέτυχε μια σημαντική νίκη για την ελληνική εξ. Πολιτική (δηλαδή για την Ελλάδα) στο ζήτημα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στο «Ουκρανικό». Δεν ξέρω αν απείλησε με βέτο, αλλά θα θυμάστε πως πριν καν συνεδριάσουν οι Υπ. Εξ. της Ευρώπης, έστελναν μήνυμα στην Ελλάδα να μην βάλει βέτο.
Για το βέτο, εν κατακλείδι θα πω μόνο ένα. Το ξέρετε ότι η Γαλλία έβαλε βέτο για το που θα αγοραστεί το οικόπεδο στις Βρυξέλλες για να κτιστεί το καινούργιο ευρωκοινοβούλιο; Αν είναι δυνατόν η γαλλική κυβέρνηση να βάζει βέτο για το αν το οικόπεδο θα αγοραστεί στο «Μαρούσι» ή στο «Αιγάλεω» των Βρυξελλών. Κι όμως το έκανε. Αν λοιπόν η Γαλλία βάζει βέτο για ένα οικόπεδο, δεν θα βάλει ο Τσίπρας βέτο σε ζητήματα που αφορούν την ανθρωπιστική κρίση και τη σωτηρία της πατρίδας;
Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμούνται και οι εκτός και οι εντός. Σύντομα θα αντιληφθούν, όσοι δεν το έχουν ήδη αντιληφθεί, πως απέναντί τους δεν θα έχουν πλέον τους γνωστούς νεοραγιάδες. Αυτοί είναι ήδη πολιτικά νεκροί και ό, τι και να κάνουν δεν μπορούν να τους αναστήσουν.
Απομένει στους πολιτικά ζωντανούς να κάνουν μια σοβαρή αυτοκριτική. Όχι για το πώς έχασαν τις εκλογές. Αυτό είναι το λιγότερο και χωρίς καμία σημασία για τη χώρα. Αυτοκριτική για την έως τώρα πορεία τους. Για τον τρόπο που άσκησαν κυβερνητική εξουσία. Για το ότι αντιλαμβάνονταν το κράτος ως εκλογικό λάφυρο και ως τέτοιο το χρησιμοποιούσαν. Για τον τρόπο που εναγκαλίσθηκαν με μια μικρή ολιγαρχία 30 οικογενειών παραδίδοντάς τους τα κρατικά ου μην και τραπεζικά ταμεία.
Για το μεγάλο «επίτευγμά τους» να διαχύσουν τη διαφθορά στο επίπεδο του απλού πολίτη καθιστώντας την έτσι προσιτή στον καθένα. Για το πώς κατάφεραν να κάνουν την νόμιμη οδό να κοστίζει πολύ περισσότερο (σε χρήμα, κόπο, ταλαιπωρία κ.λπ.) από την παράνομη. Και πολλά άλλα ακόμα. Κανείς δεν τους ζητάει να γίνουν ιδεολογικά κάτι άλλο.
Όμως τουλάχιστον ας καταλάβουν ότι τα κόμματα υπάρχουν για να υπηρετούν τη Δημοκρατία και όχι το αντίθετο. Ας επαναπροσδιορίσουν λοιπόν τι ακριβώς θέλουν να είναι σήμερα και αύριο αλλά και με ποιους θα πάνε και ποιους θ’ αφήσουν. Εκτός αν πιστεύουν πως μπορούν να συνεχίσουν με ακροδεξιά υλικά και δυστυχώς για τους ίδιους έχουν πολλά τέτοια στις τάξεις τους.
Μια τελευταία αλλά ύψιστης σημασίας πτυχή είναι ο γεωστρατηγικός και γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδος. Για το σήμερα αλλά και το αύριο. Όχι μόνο το δικό μας αλλά και της ευρωζώνης.
Πόσες φορές ακούσαμε ότι το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδος απέτυχε; Άπειρες. Άλλωστε νιώσαμε την αποτυχία του στο πετσί μας. Απέτυχε σε όλα; Όχι βέβαια. Απέτυχε στους διακηρυγμένους στόχους που η τρόικα (διάβαζε Γερμανία) είχε θέσει. Όμως πέτυχε στους μη διακηρυγμένους (τους ανομολόγητους) στόχους των γερμανών για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες (κι όχι μόνο του Νότου).
Κι αυτούς τους στόχους υπερασπίζεται με νύχια και με δόντια η Γερμανία και σήμερα. Η μετατροπή χωρών της Ευρώπης σε αποικίες χρέους ήταν μια συνειδητή νεοφιλελεύθερη επιλογή. Για το πειραματόζωο Ελλάδα, η εσωτερική υποτίμηση και ο υπολογισμός της ύφεσης δεν ήταν το λάθος, όπως ψευδώς διατείνονταν, αλλά το μέσο για τη φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και την βίαιη προσαρμογή.
Αρχικά, η Γερμανία κέρδισε πολύτιμο γι’ αυτήν χρόνο προκειμένου να ξεφορτωθεί τα ελληνικά ομόλογα, πριν αυτά αξιολογηθούν ως «σκουπίδια» (junk). Όπως βέβαια και ομόλογα άλλων κρατών. Αλλά και μετέπειτα, όπως σωστά επισημαίνει ο Βαρουφάκης (Guardian 14/2/15)

Παράθεση :

«Το πρόγραμμα διάσωσης το 2010 δεν ήταν για την Ελλάδα, ήταν για την διάσωση των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών. Το κοινό στη Γερμανία παραπλανήθηκε πιστεύοντας πως τα χρήματα πήγαν στους Έλληνες, το ελληνικό κοινό παραπλανήθηκε πιστεύοντας πως αυτό ήταν η σωτηρία μας»

Θυμίζω πως αρχές του 2010 οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες είχαν 118 δις ελληνικών ομολόγων.
Η συνειδητή μη επίλυση της κρίσης
Μ’ αυτήν η Γερμανία προσπαθεί να πετύχει «με έναν σμπάρο πολλά τρυγόνια», και αλλού λιγότερο αλλού περισσότερο το έχει ήδη κατορθώσει.
(1). Οι Γερμανοί δεν αγάπησαν Σαμαρά και Βενιζέλο. Ούτε καν τον Ραχόι. Μέσω αυτών αλλά και των ΜΜΕ, επιχείρησαν και επιχειρούν να οικοδομήσουν μια εικόνα, εντός και εκτός Ελλάδος, ότι η λιτότητα επιτυγχάνει. Μια εικόνα ευφορίας με κόλπα για πλεόνασμα, έξοδο στις αγορές κλπ. Να δείξουν ότι τα στοιχεία αυτά είναι η αρχή της εξόδου από την κρίση και η αρχή μιας νέας αναπτυξιακής φάσης. Με αρωγούς το ΕΛΚ[2], το Ραχόι, το Σαμαρά κ.ά. προσπαθούν να επιβάλλουν στη νέα ελληνική κυβέρνηση την αποδοχή της επιχείρησης «η λιτότητα επιτυγχάνει».
Οι στόχοι: (α) Αφού επιτυγχάνει δεν χρειάζεται αλλαγή πολιτικής. (β) Να συρθούν σ’ αυτές τις πολιτικές και οι άλλες χώρες της ΕΕ ακόμα και η Γαλλία. (γ) Αυτό το βάρβαρο νεοφιλελεύθερο μοντέλο να γίνει εξαγώγιμο προϊόν και σε άλλες, εκτός ευρωζώνης, χώρες ακόμη και στις αφρικανικές. Έτσι, η οικονομική και κοινωνική καταστροφή, βαπτίζεται επιτυχία προκειμένου να βγει το συμπέρασμα πως ναι μεν υπάρχουν θυσίες, αλλά έρχεται αίσιο τέλος. Άρα το μοντέλο της Ελλάδας, μπορεί και πρέπει να εφαρμοσθεί κι αλλού.
(2). Προσθέτει στην υπάρχουσα «αποθήκη» φτηνού εργατικού δυναμικού της πρώην ανατολικής Ευρώπης άλλη μια τέτοια «αποθήκη». Αυτήν του ευρωπαϊκού νότου.
(3). Αντλεί τη ρευστότητα των περιφερειακών χωρών. Γιατί με την ελεύθερη (εντός ευρωζώνης) διακίνηση κεφαλαίων, οι πλούσιοι των χωρών αυτών φυγαδεύουν ή και επενδύουν κεφάλαια στη Γερμανία (ομόλογα, μετοχές κ.λπ.) ενώ το ίδιο κάνουν και οι πλούσιοι εκτός ευρωζώνης. Αυτονόητο ότι οι χώρες που υφίστανται αυτή την αφαίμαξη στερούνται πόρων, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν θεσμοί ή και μηχανισμοί που θα εξισορροπούσαν ή θα αντιστάθμιζαν για τις χώρες αυτές, έστω και εν μέρει, τις αρνητικές επιπτώσεις της αφαίμαξης.
Τα «δάκρυα» των Γερμανών, π.χ. για τους πλούσιους Έλληνες που δεν πληρώνουν φόρους, είναι προφανώς κροκοδείλια, αφού η ευρωζώνη λειτουργεί με τρόπο που ευνοεί την ασυλία και ο μεγάλος ωφελημένος αυτής είναι η Γερμανία.
(4). Προκαλείται «αφαίμαξη» ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ειδίκευσης («εγκεφάλων») που εγκαταλείπουν τις χώρες τους με προορισμό, μεταξύ άλλων, και τη Γερμανία. Έτσι θα καρπωθούν τζάμπα την επένδυση που οι οικογένειές τους και συνολικά οι κοινωνίες έκαναν σ’ αυτούς τους νέους. Ταυτόχρονα οι χώρες χάνουν ό,τι πιο δημιουργικό και παραγωγικό έχουν.
Τη στιγμή που για την ανόρθωσή τους χρειάζονται περισσότερο από ποτέ όλα τα δημιουργικά και παραγωγικά τους κύτταρα. Το πιθανότερο (και χειρότερο) είναι πως πολλοί απ’ αυτούς τους νέους δεν θα επιστρέψουν ποτέ στις χώρες τους με αποτέλεσμα να χαθούν και τα παιδιά όλων αυτών.
(5). Αποκομίζει οφέλη από την κακή κατάσταση των άλλων ανταγωνιστικών κέντρων της Ευρώπης (κι όχι μόνο) και των προσπαθειών που κάνουν αυτά τα κέντρα για ανάκαμψη. Π.χ. στην ευρωζώνη από την κακή κατάσταση Γαλλίας, Ιταλίας (και δευτερευόντως Ισπανίας). Το ακριβό χρήμα για τις χώρες αυτές δημιουργεί πρόβλημα στις οικονομίες τους και ταυτόχρονα διευκολύνει τη γερμανική οικονομία. Π.χ. η FIAT δανείζεται με 7% και η VW με 3% με προφανείς συνέπειες στην ανταγωνιστικότητά τους (κι όχι μόνο). Αντίστοιχα ο Γερμανός πολίτης δανείζεται με 4% ενώ ο Ιταλός με 12% κ.λπ.
(6). Υποθηκεύει οικονομικά τις άλλες χώρες και τις μετατρέπει σε αποικίες χρέους. Ας το δούμε αυτό με αριθμούς (επιλέγω το 2012 όταν Σαμαράς και Βενιζέλος «σώζουν» τη χώρα).
Ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης κεφαλαίων είναι η Γερμανία που μαζί με Ολλανδία και Λουξεμβούργο είναι οι μόνες πλεονασματικές χώρες. Τα κεφάλαια που έχουν δανείσει οι Γερμανοί (Δημόσιο, Τράπεζες και επιχειρήσεις) στον «κακό» νότο είναι τα παρακάτω (τα ποσά σε δις €).
Τα 4 «γουρουνάκια» λοιπόν χρωστούν 340 δις €. Η υπόλοιπη Ευρώπη χρωστά άλλα 1080 δις €. Δηλαδή, συνολικά η Ευρώπη χρωστά 1420 δις € (1,42 τρις €). Αν προστεθούν και τα κεφάλαια επενδυτικών και κερδοσκοπικών funds που είναι τοποθετημένα σε ομόλογα χωρών της Ευρώπης και είναι γερμανικά, τότε το παραπάνω ποσό αυξάνει ακόμα περισσότερο.
Στο σύστημα Target II της ευρωζώνης η εικόνα δανειστών και οφειλετών είναι: (Αύγουστος του 2012, τα ποσά σε δις €). Από τον πίνακα αυτό προκύπτει πως η ΕΚΤ χρωστά στη Γερμανία 727 δις. Ποσά βέβαια που τα χρωστούν στην ΕΚΤ, οι κεντρικές τράπεζες των άλλων χωρών.
Η πολιτική και δημοσιονομική γραμμή των Γερμανών (άρα και της ευρωζώνης), ήταν πως οι αγορές θα υποχρέωναν τις κακές χώρες και τις κυβερνήσεις τους να κάνουν δημοσιονομική εξυγίανση, παίρνοντας τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα. Πώς θα το έκαναν αυτό οι αγορές; Πολύ απλά με την πίεση που θα ασκούσαν στα spreads των κρατικών ομολόγων. Κοντολογίς, οι αγορές θα συνετίζουν τις κυβερνήσεις. Το 2012 ο Draghi αποφασίζει την χωρίς όριο[3] αγορά ομολόγων των χωρών του νότου (Ελλάδος, Ισπανίας, Ιταλίας κλπ). Δηλαδή, η ΕΚΤ θα συνετίζει τις αγορές με οποιοδήποτε κόστος και έτσι θα προστατεύει τα κράτη και τις κυβερνήσεις.
Η αγορά των ομολόγων από την ΕΚΤ θα γίνεται μόνο αν η χώρα υπάγεται στο μηχανισμό EFSF (πρόεδρος ο γερμανός T. Wieser και διευθύνων σύμβουλος ο γερμανός K. Regling) ή το διάδοχο μηχανισμό ESM (γερμανική διοίκηση και εδώ) και εφαρμόζει τις προβλεπόμενες μεταρρυθμίσεις. Θα μπαίνουν δηλαδή σε ειδικό πρόγραμμα «αποτοξίνωσης». Οι κυβερνήσεις θα δεσμεύονται με ένα MoU (μνημόνιο) και αν σταματούν τις μεταρρυθμίσεις τότε και η ΕΚΤ θα σταματά τις αγορές ομολόγων οπότε οι αγορές θα αναλαμβάνουν δράση και θα τιμωρούν.
Προσέξτε τώρα τι ωραία έστησαν το παιχνίδι η γερμανοί.
Αυτονόητο ότι τα ομόλογα που αγοράζει η ΕΚΤ είναι περιουσιακά στοιχεία της ΕΚΤ. Άρα ουσιαστικά της Γερμανίας (βεβαίως έμμεσα). Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά η Γερμανία θα έχει δικαιώματα στις χώρες που χρωστούν. Γιατί; Διότι έχει άμεσα δικαιώματα στην ΕΚΤ (που χρωστά 727 δις στη Γερμανία) και μέσω αυτής, έμμεσα, στις χώρες που χρωστούν. Εννοείται πως ανάλογα δικαιώματα έχουν στις χώρες της ευρωζώνης οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και επιχειρήσεις της Γερμανίας (πίνακας Ι).
Ταυτόχρονα η ΕΚΤ παραιτείται, για τις αγορές του νέου προγράμματος, από το δικαίωμα «πρώτης διασφάλισης» (σε σχέση με ιδιώτες κατόχους κρατικών ομολόγων). Δηλαδή, κι αν ακόμα γινόταν «κούρεμα» (haircut) χρέους ή αδυναμία αποπληρωμής (πτώχευση), η ΕΚΤ θα δέχεται και ζημιές των ομολόγων που αγοράζει. Αν τώρα σας πω ότι και αυτό είναι κουστουμάκι κομμένο και ραμμένο για τη Γερμανία θα εκπλαγείτε; Αν υποθέσουμε ότι κάποια ομόλογα κουρευτούν ή υπάρξει αδυναμία αποπληρωμής τους ποιος θα έχει ζημιά;
Θα μου πείτε η ΕΚΤ. Σωστό. Άρα όλες οι χώρες της ευρωζώνης μαζί και η Γερμανία συμπληρώνω εγώ. Η ζημιά όμως για τη Γερμανία θα είναι μόνο κατά το ποσοστό συμμετοχής της στη ΕΚΤ που είναι 18,94% και όχι 100% αν χρεοκοπούσε μια χώρα οφειλέτης της. Δηλαδή με την απόφαση Draghi η Γερμανία, ακόμα και στη χειρότερη των περιπτώσεων, έχει εξασφαλίσει το 81,06% των χρημάτων της περιορίζοντας τη ζημιά της στο 18,94%. Ουσιαστικά κάνει διάχυση (διασπορά) κινδύνου.
Επιγραμματικά. Η Γερμανία, δηλαδή ο κύριος δανειστής της Ευρωζώνης (βλέπε πίνακες), εξασφαλίζει τα χρήματά της από την ΕΚΤ, η οποία ΕΚΤ είναι οικονομικά εξαρτημένη από τη Γερμανία. Έτσι εξασφαλίζει εποπτεία και κυριαρχικά δικαιώματα στους οφειλέτες της ΕΚΤ. Αύριο θα ανταλλάσσει τις απαιτήσεις της με περιουσιακά στοιχεία των κρατών οφειλετών της και θα επεμβαίνει κυριαρχικά στα κράτη αυτά για την είσπραξη τους. Αν όλα αυτά σας θυμίζουν αποικίες, δεν έχετε άδικο.
Κοντολογίς η Γερμανία εφαρμόζει κατά γράμμα μια παλιά ρήση (και διαχρονική αλήθεια) του M.A. Rothschild: «Άφησε με ελεύθερο να εκδίδω και να ελέγχω τα χρήματα ενός έθνους και δεν με ενδιαφέρει ποιος ψηφίζει τους νόμους του». Κατά τα λοιπά οι γερμανοί ψαλίδισαν από τον εθνικό τους ύμνο το «Deutschland über alles» (η Γερμανία πάνω απ’ όλα), γιατί θύμιζε (λένε οι ίδιοι) το Γ’ Ράιχ.
Για τη Γερμανία λοιπόν όλα ωραία και καλά. Να όμως που «ξαφνικά» οι έλληνες βγάζουν πρωθυπουργό τον Τσίπρα. Οι έλληνες, πάλι οι έλληνες. Πάντα αυτοί οι έλληνες να αμφισβητούν την «γερμανική υπεροχή». Όπως τότε. Έτσι και σήμερα. Αμφισβητούν τις αυτοκρατορικές δομές της νέας Ρώμης του Βερολίνου. Τα τελευταία πέντε χρόνια από τις 10 επισκέψεις αρχηγών κρατών και πρωθυπουργών, οι 6 γίνονται στο Βερολίνο, οι 2 στις Βρυξέλλες και οι άλλες 2 σε όλες τις υπόλοιπες πρωτεύουσες των 27 χωρών της Ε.Ε. Δηλαδή το 80% πάει στη νέα Ρώμη.
Και ο Τσίπρας, ο οποίος έχει πάει σε Ιταλία, Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία κλπ, ΔΕΝ έχει πάει «ο αθεόφοβος» ακόμα να επισκεφτεί τη νέα Ρώμη. Αφήστε που ο «ιερόσυλος» μόλις 10 λεπτά μετά την ορκωμοσία του πάει και καταθέτει στεφάνι στον τοίχο της Καισαριανής. Μνημείο των ελλήνων και της ανθρωπότητας. Ντροπή των γερμανών. Και θα παραμένει τέτοια αφού ούτε καν συμβολικά κανείς γερμανός ηγέτης δεν πήγε ποτέ να καταθέσει ένα στεφάνι και να σταθεί προσοχή.
Παρότι έχουν επισκεφτεί τη χώρα μας δεκάδες φορές. Το χειρότερο όμως είναι ότι οι έλληνες και ο Τσίπρας ξεσήκωσαν και ξεσηκώνουν και τους άλλους λαούς. Όπως τότε, που έδειξαν στους λαούς ότι το Γ’ Ράιχ δεν είναι ανίκητο. Αν λοιπόν σε αυτά προστεθούν και τα προαναφερθέντα (1) έως (6), γίνεται αντιληπτό γιατί οι γερμανοί βγάζουν αφρούς από το στόμα. Αλλά, ταυτόχρονα, πόσο δύσκολο είναι να τους πάρεις έστω και «ένα μέτρο».
Όσα κερδηθούν στις διαπραγματεύσεις, και θα κερδηθούν, είναι τεράστια νίκη για την Ελλάδα και τους λαούς της Ευρώπης. Είναι όμως και μια επίσης τεράστια υποθήκη για τον πολύ δύσκολο δρόμο που ακολουθεί. Γι’ αυτό είναι και παραμένει υπέρτατη ανάγκη η παλλαϊκή κινητοποίηση.
Αν και ο γεωστρατηγικός και γεωπολιτικός ρόλο της Ελλάδας δεν μπορεί να αναπτυχθούν στις γραμμές ενός άρθρου, θα κάνω μια μικρή αναφορά. Η ευρωζώνη είναι πολιτικό δημιούργημα. Ως εκ τούτου για να υπονομευθεί θα πρέπει να υπάρξουν θεμελιώδεις αλλαγές στη γεωπολιτική της Ευρώπης και τέτοιες συντελούνται. Π.χ. η σταδιακή αποδυνάμωση της νατοϊκής συμμαχίας, η περιφερειοποίηση των συμμαχιών ασφαλείας και κυρίως η αναπτυσσόμενη ρωσογερμανική σχέση. Αν προσθέσουμε στην εξίσωση τους «δρόμους» και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της ανατολικής μεσογείου, τότε γίνεται πρόδηλο πως όλα αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά για την ευρωζώνη και κυρίως για τις ΗΠΑ, για να τα βάλουν στην ίδια ζυγαριά με μια απλή «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Ελλάδα.
Η δεδομένη μυωπική αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρωζώνης από τους Γερμανούς θέτει δύο σενάρια. Ή πως οι Γερμανοί δεν κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια -  κάτι που δεν φαίνεται καθόλου πιθανό, αλλά αν όντως ισχύει, είναι τεράστια παράβλεψη -  ή κάνουν και ετοιμάζονται για την αποχώρηση από την ευρωζώνη (άρα και διάλυση αυτής) σε ένα βάθος δέκα, το πολύ δεκαπέντε ετών. Στο μεσοδιάστημα θέλουν να έχουν μετατρέψει πολλές ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο του νότου αλλά και του πρώην ανατολικού μπλοκ σε αποικίες χρέους. Ουσιαστικά προσπαθούν να θεμελιώσουν ένα οικονομικό Δ’ Ράιχ, στο οποίο κάθε αποικία χρέους θα έχει διαφορετικό ρόλο και εξάρτηση από το κέντρο και βέβαια συμπληρωματική οικονομία.
Βεβαίως υπάρχει και η Γαλλία. Μπορεί σήμερα η Γερμανία να αποτελεί μια οικονομική «υπερδύναμη» της ευρωζώνης, αλλά η Γαλλία παραμένει και στρατιωτικά (θυμίζω είναι πυρηνική δύναμη), και πολιτικά ισχυρή για να της επιβάλει την κυριαρχία της η Γερμανία. Χωρίς τη Γαλλία ευρωζώνη δεν υπάρχει και αυτό το ξέρει καλά η Γερμανία. Θα μοιραστεί λοιπόν τις αποικίες χρέους της Ευρώπης με τη Γαλλία, ή θα αποχωρήσει από την ευρωζώνη; Επειδή είναι δύσκολο, αν όχι απίθανο, να δεχτεί κανείς πως η Γερμανία δεν κάνει μακροπρόθεσμα σχέδια, το πιθανότερο είναι η αποχώρησή της από την ευρωζώνη (όπως την ξέρουμε) και κατ’ επέκταση διάλυση αυτής. Αν στη θέση της ευρωζώνης η Γερμανία δημιουργήσει ένα νέο οικονομικό «σχήμα» που θα της επιτρέπει την πρωτοκαθεδρία, είναι κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Τα προαναφερθέντα (1) έως (6) δημιουργούν όμως και μια μεγάλη αντίφαση. Οι γερμανικές εξαγωγές στις περιφερειακές χώρες της Ευρώπης μειώνονται, ενώ οι οικονομίες αυτών των χωρών έχουν μηδενική ανάπτυξη ή ύφεση. Κάτι που μηδενίζει και τους ρυθμούς ανάπτυξης σε όλη την ευρωζώνη αλλά και σε χώρες εκτός αυτής. Έτσι τίθεται κι ένα ακόμα ζήτημα, αφού κάποιες άλλες χώρες πρέπει να μπουν μπροστά από το κάρο της παγκόσμιας ανάπτυξης προκειμένου να μην οδηγηθεί η παγκόσμια οικονομία σε ύφεση.
Και έστω αυτές θα είναι οι ΗΠΑ και η Κίνα. Αυτό με τη σειρά του προσθέτει νέες αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης, οι οποίες εντείνουν την ήδη οξυμμένη κατάσταση. Εν κατακλείδι, η στάση της Γερμανίας, τουλάχιστον με τα υπάρχοντα σημερινά δεδομένα, δείχνει πως χτίζει μια νεοαποικιακή αυτοκρατορία. Ένα οικονομικό Δ’ Ράιχ. Σημαντική εξέλιξη στην υλοποίησή του θα είναι ο έλεγχος μέσω των αποικιών χρέους Ελλάδας και Κύπρου, των υδρογονανθράκων τους και των «δρόμων» διέλευσης αυτών.
Σε κάθε περίπτωση αυτή η Ευρώπη δεν είναι δική μας. Δεν είναι δηλαδή η Ευρώπη των λαών της. Βαδίζει ολοταχώς σε αυτοκρατορικές δομές με τη νέα Ρώμη να είναι το Βερολίνο. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι τι σχεδιάζουν να κάνουν Γερμανία και πρωτίστως οι ΗΠΑ, με την πολιτική δομή και την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης μακροπρόθεσμα. Οι ΗΠΑ σήμερα έχουν άλλα σοβαρότερα (γι’ αυτούς) ζητήματα να ασχοληθούν.
Ενώ παραμένουν η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη, έχουν μειωμένη οικονομική και πολιτική επιρροή σε σχέση με πριν λίγα χρόνια. Αντιλαμβάνονται πως σε 30 χρόνια η Κίνα θα τους έχει φτάσει οικονομικά και ίσως και στρατιωτικά. Πώς θα λυθεί αυτή η αντίθεση δεν ξέρω. Εικάζω πως οι ΗΠΑ δεν θα παραδώσουν τα «κλειδιά» της πρωτοκαθεδρίας τους, ούτε και θα τα μοιραστούν ισότιμα με τρίτους. Και σίγουρα όχι με τους Γερμανούς, που δεν τους θεωρούν σοβαρό αντίπαλον δέος γι’ αυτό και σήμερα ανέχονται τα «παιχνίδια» τους στην ευρωζώνη.
Χωρίς αμφιβολία ζούμε μεγάλες στιγμές και αύριο θα ζήσουμε μεγαλύτερες. Αν θέλουμε (και φυσικά θέλουμε) τις καλύτερες μέρες, πρέπει ο καθένας και η καθεμιά να αποτινάξουν το «αντιπροσωπεύομαι, άρα υπάρχω». Οι εποχές των «νοικοκυραίων» και αυτές που κάποιος «μεσσίας» θα πηγαίνει μπροστά και οι υπόλοιποι θα ακολουθούν, καπούτ. Γι’ αυτά όμως επιφυλάσσομαι σε επόμενο άρθρο.

***

Απάνω στο πληγάδι μου, νέα πληγή γεννιέται
από μαχαίρι κόκκινο, στο χρώμα του θυμού
ξεσπάει η ματιά, δακρύζουνε οι ίνες του μυαλού μου
ανάσκελα δεν ούρλιαξα, μα μπρούμυτα ξεσπώ

Άκουσα κι είδα τις ντροπές των ψεύτικων ειδώλων
άφησα πίσω τη γροθιά να πιάσει το κλαδί
που θα γεννήσει στο μυαλό του σπέρματος το γέλιο
εκείνο που μ’ αλείψανε στης γέννας το συρμό

Χτυπάει η ματιά μου στο κεντρί
που βγαίνει απ’ το μυαλό μου
αφήνει δηλητήριο πηχτό να στραβωθώ
άγγελοι με αρπάζουνε, τα βλέφαρα μου κλείνουν
κι αλλάζουνε σε βουτηχτές, χωρίς αναπνοή

Βουτάνε μέσα στο εγώ, ξεσφίγγουν τη γροθιά μου
σύρριζα κόβουν το κλαρί, να πέσω να σωθώ
σφυρίζω στην ταχύτητα τ’ ανέμου του Θεού μου
που πλησιάζει σπρώχνοντας το χώμα στα ψηλά

Στον άξονα μου στέκομαι, μ’ ελπίδα μου το φόβο
εκείνο που συντρόφεψετην πτώση μου στη λάβα
το σύνθημα στα χείλη μου ξεμούχλιασε το "τώρα"
και αφήνω να με κλάψουνε το χώμα κι οι ντροπές

Αρπάζω το θηκάρι μου, γεμάτη η φαρέτρα
με βέλη που `σιωσα εγώ στ’ αμόνι μιας γενιάς
κόβω το λώρο, ξεδιψώ στη βρύση του πλακούντα
πλένω το σώμα του παιδιού, που πόλεμο αρχινά

Στο κούτελο σου στέκομαι, φωλιάζω στη ρυτίδα
φτιάχνω στα φρύδια σου σπηλιά, μέσα σου να κρυφτώ
με μαρτυράει η γλώσσα σου, το δόντι σου μ’ αρπάζει
με καταπίνεις, καίγομαι, θα βρω το λυτρωμό

Αρπάζω το θηκάρι μου, να βρω το λυτρωμό.