Ένα από τα παραγγέλματα των Πυθαγορείων απαγόρευε να τρυπούν ίχνη από πατημασιές ανθρώπων
με καρφί ή με μαχαίρι. Ένα άλλο ζητούσε να σβήνουν τ' αποτυπώματα που άφηνε η χύτρα στη στάχτη,
όταν τη σήκωναν από την εστία. Κι ένα τρίτο συνιστούσε, όταν κάποιος σηκωνόταν από το κρεβάτι,
ν' απαλείφει από το στρώμα τ' αποτυπώματα του σώματός του.
O Πυθαγόρας υπαινισσόταν, πως πρέπει όχι μόνο την αγερωχία να εξαφανίζουμε,
αλλά κι από την οργή μας να μην αφήνουμε κανένα ίχνος, εξαλείφοντας οποιαδήποτε μνησικακία.
Ενισχύει την άποψή του Πυθαγόρα ο Κλήμης και με βιβλικά χωρία,
όπως είναι η φράση από την Προς Εφεσίους επιστολή του Παύλου,
που ορίζει να μη βρίσκει η δύση του ήλιου τους χριστιανούς οργισμένους
(στο σολωμικό Διάλογο λέει ο Φίλος του Ποιητή, που τον βλέπει οργισμένο:
«Θυμήσου τα λόγια της Θείας Γραφής: να μη σ' εύρει θυμωμένον ο ήλιος οπού πέφτει»...).
Ο Κλήμης μνημονεύει και χωρίο από την Έξοδο,
σύμφωνα με το οποίο ο Θεός δίνει εντολή στους «υιούς του Ισραήλ» να μην επιθυμούν τη γυναίκα του πλησίον τους,
ή το σπίτι του, το χωράφι, το κορίτσι, το βόδι, το γάιδαρό του, όποιο άλλο ζώο έχει ο γείτονας.
Η ορμή της επιθυμίας, υποστηρίζει ο Κλήμης, είναι ικανή να εξουσιάσει και την ήμερη ψυχή ακόμα.
Αυτό λοιπόν, κατά τον Κλήμεντα, συμβουλεύει υπαινικτικά ο Πυθαγόρας
λέγοντας ν' απαλειφθούν τα σημάδια του κορμιού απ' το κρεβάτι,
εννοώντας πως ο σωστός άνθρωπος (έτσι θα ήθελε τον καλό χριστιανό ο Κλήμης)
οφείλει να μη θυμάται την ημέρα, μόλις σηκωθεί από το κρεβάτι, κανέναν «ονειρωγμόν» (ονείρωξη!)
«την εν νυκτί ηδονήν».
Και σχετικά με την οργή θα πει ξανά πως πρέπει να διαλύει τις «ζοφερές» φαντασίες του
ο καλός χριστιανός με το φως της αλήθειας, παραθέτοντας ένα ακόμα χωρίο από τους Ψαλμούς τώρα,
πως είναι επιτρεπτό να οργίζεται κανείς, χωρίς όμως και να αμαρτάνει («οργίζεσθε και μη αμαρτάνετε»).
Επέμεινα οπωσδήποτε στη σελίδα αυτή του Κλήμεντα γιατί, όπως θα δει στη συνέχεια ο αναγνώστης,
έχει κάνει εδώ μιαν υπερερμηνεία ή, απλώς, μια παρερμηνεία,
καθώς βρέθηκε παρασάγγες μακριά από το αρχικό, πραγματικό νόημα των πυθαγόρειων ρήσεων.
Αυτές δεν είναι άλλο παρά προτροπές μαγικής συμπεριφοράς, μαγικής πρακτικής,
που σ' έναν αρχαϊκά συμπεριφερόμενο κόσμο αποσκοπούν στο να προστατεύουν τα μέλη μιας κοινότητας
από την επήρεια της συμπαθητικής μαγείας.
Να σας θυμίσω στην Παλαιά διαθήκη, την εμμονή του γράφοντα,
να μην πλησιάζουν γυναίκες σε περίοδο έμμηνου ρήσης.
Να μην έρχονται σε επαφή με ό,τιδήποτε μπορεί να λερώθηκε από το αίμα της γυναίκας.
Δεν είναι διόλου τυχαίο.
Η τόζα, είναι από τα ισχυρότερα φίλτρα για δέσιμο άνδρα.
Αλλά και άκρως επικίνδυνο, αν αυτός ο άντρας δεν αισθάνεται τίποτα για την γυναίκα που τελεί αυτή την πράξη.
Συμπαθητική μαγεία λοιπόν, υπάρχει, όταν κάποιος επιδιώκει με διάφορους τρόπους
να μεταδώσει έμμεσα μιαν ενέργεια σε κάποιον που θέλει να βλάψει ή και να τον κάνει να τον αγαπήσει:
δίπλα στα «μίσηθρα» υπάρχουν και τα «φίλτρα»...).
Αν έχει λοιπόν κάποιος ένα ρούχο ή κι ένα κομμάτι από αυτό ή ένα φυσικό στοιχείο
(π.χ. τούφα μαλλιών) από το σώμα εκείνου, που θέλει να τον επηρεάσει μαγικά,
πιστεύει πως ό,τι θα κάνει σ' αυτό που κατέχει, θα μεταβιβαστεί και στο ίδιο το σώμα ολόκληρο.
Ο Φρέιζερ, μιλώντας για τη συμπαθητική μαγεία παρατηρεί πως αυτή δεν τελείται κατ' ανάγκην
μόνο με την ενδιάμεση ενέργεια του ενδύματος ή ανατομικών μερών.
Δρα και με τα ίχνη που αφήνουν οι άνθρωποι πάνω στην άμμο ή το χώμα του εδάφους.
Ιθαγενείς στη ΝΑ Αυστραλία πιστεύουν πως είναι δυνατό να κουτσαθεί κάποιος,
αν βάλουν στα αποτυπώματα των ποδιών του γυαλιά, κάρβουνα, μυτερά κόκαλα.
Σε ίδια αίτια αποδίδουν και τους ρευματισμούς.
Οι Μαορί πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν μεγάλο κακό σ' έναν εχθρό,
αν πάρουν χώμα απ' το σημείο όπου τα πόδια του άφησαν τα ίχνη τους
και το βάλουν σ' έναν τόπο ιερό και κάνουν πάνω απ' αυτό σχετική τελετή.
Ανάλογες δοξασίες και συνήθειες δημοσιεύει ο Φρέιζερ από την Ιαπωνία, τη Βιρμανία, την Ινδία,
την Αφρική, όπου επίσης εφαρμόζεται η «μαγεία των αποτυπωμάτων».
Κάποτε και για καλό σκοπό: Στη Β. Αμερική, η γυναίκα που επιθυμεί να κάνει αφοσιωμένον σ' αυτή
τον άντρα της ή τον εραστή της παίρνει χώμα από εκεί που διαγράφονται
τα ίχνη της πατημασιάς του δεξιού ποδιού του, το ανακατεύει με λίγες τρίχες από τα μαλλιά του
και τα κάνει ένα πακετάκι, που το έχει μαζί της, σε άμεση επαφή με το δέρμα της.
Και η Ευρώπη δεν υστερούσε. Στο Μεκλεμβούργο πίστευαν, ότι αρκεί να μπήξεις
ένα καρφί στο ίχνος πατημασιάς ενός προσώπου, για να το κουτσάνεις.
Αντίστοιχές μαρτυρίες έρχονται από τη Γαλλία, την Αγγλία και αλλού.
Στην Εσθονία έπαιρναν το μέτρο της πατημασιάς μ' ένα ραβδί, που το έθαβαν στη συνέχεια,
υπονομεύοντας μ' αυτό τον τρόπο την υγεία του άντρα ή της γυναίκας,
στους οποίους ανήκαν τα ίχνη των ποδιών.
Στους νότιους Σλάβους ένα κορίτσι παίρνει χώμα απ' τα σημάδια που άφησαν τα ίχνη τους
τα βήματα του αγαπημένου της, γεμίζει με το χώμα αυτό μια γλάστρα και φυτεύει μέσα ένα λουλούδι,
που πιστεύουν ότι είναι αμάραντο. «Όπως ανθίζει αυτό το χρυσαφένιο λουλούδι,
σύμβολο αθανασίας, έτσι και η αγάπη των νέων ανθρώπων ολοένα μεγαλώνει και διαρκεί για πάντα».
Δεισιδαιμονίες αυτού του είδους υπήρχαν και στην Αρχαία Ελλάδα, γράφει ο Φρέιζερ.
Έλεγαν π.χ., ότι το άλογο που βαδίζει πάνω στ' αχνάρια ενός λύκου παθαίνει αγκύλωση αμέσως
(Αιλιανός, Περί ζώων ιδιότητος). Στο σημείο αυτό αναφέρει και το πυθαγόρειο παράγγελμα
που απαγορεύει το τρύπημα των ιχνών από πατήματα ανθρώπων.
Πιο πέρα ο Φρέιζερ σημειώνει επί λέξει: «Αν και τα ίχνη των ποδιών είναι πιο ορατά,
δεν αποτελούν εντούτοις και τα μόνα που αφήνει το σώμα κι επιτρέπουν στη μαγεία
να ασκήσει τη δράση της πάνω σ' ένα άτομο».
Οι ιθαγενείς της νοτιοανατολικής Αυστραλίας πιστεύουν ακόμα ότι μπορούν να πληγώσουν
κάποιον χώνοντας κομμάτια αιχμηρά από γυαλιά κ.λ.π. στην αποτύπωση που άφησε ένα ξαπλωμένο σώμα.
Μερικές φορές χτυπούν μ' ένα μυτερό ραβδί από βελανιδιά το μέρος όπου έχει καθίσει κάποιος,
τον οποίο θέλουν να τιμωρήσουν. Ιθαγενείς του Tuméo, νησιού της Γερμανικής Γουϊνέας,
απαλείφουν τα σημάδια από το κάθισμά τους στο έδαφος,
γιατί φοβούνται μήπως κάποιος τους κάνει μάγια.
«Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε το νόημα του πυθαγόρειου παραγγέλματος που συνιστούσε,
όταν κάποιος σηκωνόταν από το κρεβάτι του, να απαλείφει από το στρώμα την αποτύπωση του σώματος»
(«ταρράτειν αναστάντας εξ ευνής τα στρώματα»).
«Ο κανόνας αυτός, σχολιάζει ο Φρέιζερ, είναι απλώς μια παλαιά προφύλαξη εναντίον της μαγείας,
μέρος ενός ολόκληρου κώδικα δεισιδαιμονικών αποφθεγμάτων,
που οι αρχαίοι απέδιδαν στον Πυθαγόρα, μολονότι αυτά ήταν στην πραγματικότητα οικεία
στους βαρβάρους προγόνους των Ελλήνων πολύ πριν από την εποχή του φιλοσόφου αυτού».
Ο ίδιος τέλος αναφέρει και το άλλο απόφθεγμα του Πυθαγόρα για το σβήσιμο των αποτυπωμάτων
της χύτρας στη στάχτη, σημειώνοντας ότι η ίδια συνήθεια μαρτυρείται και από την Καμπότζη
(αν δεν το έκαναν αυτό, το σπίτι κινδύνευε να πεινάσει από έλλειψη τροφής,
κατ' επίδραση βέβαια της συμπαθητικής μαγείας).