Διόνυσος.

Η γέννηση του Διόνυσου.

Μητέρα του ήταν η Σεμέλη. Η Σεμέλη ήταν κόρη του Κάδμου, βασιλιά της Βοιωτίας. Η Σεμέλη έμεινε έγκυος από το Δία, αλλά με προτροπή της Ήρας, επιθύμησε να τον δει σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Ο Δίας εμφανίστηκε μπροστά της, αλλά οι φλόγες της λάμψης του ήταν τόσο έντονες, που την έκαψαν. Πεθαίνοντας, έβγαλε από την κοιλιά της το βρέφος. Ο Δίας, προκειμένου να το σώσει, μάζεψε το βρέφος και το έκρυψε μέσα στο μηρό του, μέχρι να ολοκληρωθεί η κυοφορία. Έτσι γεννήθηκε ο Διόνυσος.

Μόλις γεννήθηκε, ανατράφηκε από την Ινώ, την αδελφή της Σεμέλης και τον Αθάμαντα, βασιλιά της Θήβας. Η Ήρα, που μισούσε το Διόνυσο ως εξώγαμο τέκνο του Δία, τους τρέλανε. Χάνοντας τα λογικά του, ο Αθάμαντας σκότωσε το γιο του Λέαρχο, ενώ η Ινώ έριξε σε καυτό καζάνι τον άλλο γιο τους, τον Μελικέρτη και έπεσε μαζί του στη θάλασσα. Ο Δίας αργότερα τους θεοποίησε με τα ονόματα Λευκοθέα και Παλαίμων.

Όταν μεγάλωσε, ο πατέρας του δίδαξε τον τρόπο καλλιέργειας του σταφυλιού και την παρασκευή του κρασιού. Ο Διόνυσος δε θέλησε να κρατήσει για τον εαυτό του αυτό το χάρισμα και άρχισε να πηγαίνει από πόλη σε πόλη και να το διδάσκει στους ανθρώπους.

Σε ένα από τα ταξίδια του έφτασε στην Αττική. Εκεί φιλοξενήθηκε στο σπίτι του βασιλιά Ικάριου στο δήμο της Ικαρίας. Ο Διόνυσος δίδαξε την καλλιέργεια του αμπελιού στον Ικάριο και εκείνος με τη σειρά του άρχισε να γυρίζει από χωριό σε χωριό στην Αττική και να μοιράζει κρασί στους χωρικούς. Εκείνοι, νιώθοντας τα αποτελέσματα του πιοτού, νόμιζαν ότι ο Ικάριος τους έδωσε δηλητήριο. Έτσι τον σκότωσαν και τον έθαψαν κάτω από ένα δέντρο. Η κόρη του Ηριγόνη ανησύχησε για τον πατέρα της και πήγε παντού, φωνάζοντας και θρηνώντας, για να τον αναζητήσει. Τελικά τον βρήκε νεκρό και κρεμάστηκε από το δέντρο, στις ρίζες του οποίου ήταν θαμμένος ο πατέρας της.

Παράθεση :: Αθάμαντας. Βασιλιάς του Ορχομενού. Πρώτη γυναίκα του ήταν η Νεφέλη, με την οποία απέκτησε δυο παιδιά, το Φρίξο και την Έλλη. Αργότερα παντρεύτηκε την Ινώ, από την οποία απέκτησε δυο γιους, το Λέαρχο και το Μελικέρτη.

Μαινάδες και Σάτυροι.

Ακόλουθοι του Διονύσου στα ταξίδια του ήταν οι Μαινάδες, οι Σάτυροι και οι Σειληνοί. Οι Μαινάδες ήταν νύμφες με κύριο χαρακτηριστικό τους την εκστατική μανία, δηλαδή την υπερκινητική και βίαιη συμπεριφορά πέρα από τη λογική. Γύριζαν στα βουνά και μπορούσαν να συναναστρέφονται με τα άγρια ζώα. Λάτρευαν το Διόνυσο με τραγούδια, χορούς και κραυγές. Πάνω στον ενθουσιασμό τους μπορούσαν να σκοτώσουν άγρια και δυνατά θηρία. Στη Μακεδονία και Θράκη λέγονταν Μιμαλλόνες, Κλώδωνες και Βασσαρίδες, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα Θυιάδες, Ολείαι, Γεραραί κ.α.

Οι Ολείαι συμμετείχαν στη γιορτή του Στεπτηρίου στους Δελφούς και, κρατώντας λαμπάδες, οδηγούσαν τον έφηβο και την ομάδα του μπροστά από την καλύβα του Πύθωνα για την κάψουν. Θυιάδες ήταν το ιστορικό όνομα των δελφικών μαινάδων. Έπαιρναν μέρος σε πολλές τελετουργίες που γίνονταν στους Δελφούς. Στη γιορτή της Χαρίλας, στην έγερση του Λικνίτη και στη γιορτή της Ηρωίδας, της ανόδου της Σεμέλης. Αλλά η σπουδαιότερη λειτουργία τους στον Παρνασσό ήταν η τέλεση των μαιναδικών οργίων. Στα όργια αυτά συμμετείχε και ένας θίασος αττικών Θυιάδων. Τα όργια γίνονταν χειμώνα κατά το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου στο Κωρύκειο άντρο και περιλάμβαναν τελετές σπαραγμού, ωμοφαγίας, νυκτιπολία και ορειβασία υπό το φως των λαμπάδων.

Οι γυναίκες των μαιναδικών θιάσων της Θράκης λέγονταν Βασσαρίδες. Στους θιάσους αυτούς γίνονταν σπαραγμός ανθρώπου ή ανθρώπινου ομοιώματος. Οι Γεραραί, δηλαδή οι "επίτιμες", ήταν γυναίκες μαιναδικού θιάσου στην Αττική. Δεκατέσσερις γυναίκες, έπαιρναν μέρος στις Χόες των Ανθεστηρίων. Συνόδευαν τη βασίλισσα, τη γυναίκα του άρχοντα-βασιλιά και τελούσαν προσφορές σε ισάριθμους βωμούς του ιερού του Διονύσου.

Οι Σάτυροι ήταν δαίμονες της ελληνικής μυθολογίας, πνεύματα των δασών και βουνών. Ήταν τριχωτοί με μυτερά αυτιά, διχαλωτά πόδια και ουρά τράγου. Ήταν υπηρέτες και σύντροφοι του θεού Διόνυσου. Αγαπημένη ασχολία τους ήταν το παίξιμο του αυλού, ο τρύγος και η μέθη, το κυνήγι των κοριτσιών. Η μορφή των Σατύρων ήταν απαραίτητο στοιχείο στις γιορτές του Βάκχου στην Αττική. Έτσι δίπλα στην τραγωδία οι αρχαίοι δημιούργησαν το σατυρικό δράμα, δηλαδή την τραγωδία με την εύθυμη διάθεση.

Οι Σειληνοί ήταν σύντροφοι του Διονύσου, αλλά η προέλευση τους είναι διαφορετική. Ανήκαν στις θρησκευτικές παραδόσεις της Μικράς Ασίας και ιδιαίτερα της Φρυγίας. Οι Σειληνοί της Ασίας ήταν τα αρσενικά δαιμόνια των πηγών και των ποταμών. Είχαν ανθρώπινο κορμί με ουρά και αυτιά αλόγου. Χαρακτηριστικό τους ήταν ο ισχυρός φαλλισμός τους. Οι Σειληνοί συνήθως διασκέδαζαν, παίζοντας μουσική και χορεύοντας με τις Μαινάδες.

Λατρευτικά επίθετα του Διονύσου.

Λύσιος - ο θεός σε κατάσταση έκστασης. Έκσταση που προκαλούσε η υπερβολική κατάποση κρασιού, μέσα από την οποία έδιωχναν τα άγχη της καθημερινότητας.

Λικνίτης - ο βρεφικός Διόνυσος.

Βάκχιος, Βακχεύς - ο θεός σε κατάσταση "μανίας".

Αιγοβόλος και Μελάναιγις - η γίδα και ο τράγος ήταν δυο μορφές του Διονύσου. Ήταν τα θύματα στις τελετές ωμοφαγίας του μαιναδικού θιάσου.

Δενδρίτης - ο θεός του δέντρου.

Δασύλλιος, Θαλλοφόρος - ο θεός της άγριας βλάστησης.

Κισσός - το σύμβολο των διονυσιακών θιάσων. Οι μαινάδες έτρωγαν κισσό ως ενσάρκωση του Διονύσου.

Άνθιος, Μελανθίδης, Συκίτης, Μειλίχιος - ο θεός των φυτών.

Θέοινος - ο θεός του κρασιού.

Ημερίδης, Πρόβλαστος και Σκυλλίτης - ο θεός της άμπελου.

Σταφυλίτης και Βότρυς - o θεός του σταφυλιού.

Βουγενής - ο ταυρόμορφος Διόνυσος.

Αριάδνη.
Η Αριάδνη ήταν κόρη του βασιλιά Μίνωα και της Πασιφάης. Βοήθησε το Θησέα να σκοτώσει το Μινώταυρο και να βγει ζωντανός από το λαβύρινθο. Ο Θησέας την πήρε μαζί του, κατά την επιστροφή του στην Αθήνα. Σταμάτησε όμως με τους συντρόφους του στη Νάξο για να ξεκουραστούν από το πολύωρο ταξίδι. Εκεί αποκοιμήθηκε και είδε στο όνειρο του το θεό Διόνυσο, να τον προστάζει να αφήσει την Αριάδνη στη Νάξο και να γυρίσει αμέσως στην Αθήνα. Ο Θησέας εκτέλεσε την προσταγή του θεού. Έτσι η Αριάδνη έμεινε στη Νάξο, όπου τη βρήκε ο Διόνυσος και την έκανε γυναίκα του (Θεογονία στ. 947-948).

Ορφικός ύμνος.

Κικλήσκω Διόνυσον ἐρίβρομον, εὐαστῆρα,
πρωτόγονον, διφυῆ, τρίγονον, Βακχεῖον ἄνακτα,
ἄγριον, ἄρρητον, κρύφιον, δικέρωτα, δίμορφον,
κισσόβρυον, ταυρωπόν, Ἀρήιον, εὔιον, ἁγνόν,
ὠμάδιον, τριετῆ, βοτρυηφόρον, ἐρνεσίπεπλον.
Εὐβουλεῦ, πολύβουλε, Διὸς καὶ Περσεφονείης
ἀρρήτοις λέκτροισι τεκνωѳείς, ἄμβροτε δαῖμον·
κλῦѳι, μάκαρ, φωνῆς, ἡδὺς δ' ἐπίπνευσον ἀμεμ[φ]ής
εὐμενὲς ἦτορ ἔχων, σὺν ἐυζώνοισι τιѳήναις.

Τον Διόνυσο προσκαλώ, τον θορυβώδη και ενθουσιώδη,
τον πρωτογενή, πού έχει δύο φύσεις, και γεννήθηκε τρεις φορές, τον Βακχικό βασιλέα,
τον ζώντα στους αγρούς, τον ανέκφραστον τον απόκρυφον, που έχει δύο κέρατα και
δυο μορφές τον γεμάτο από κισσό, πού έχει πρόσωπο ταύρου, τον πολεμικό τον
βακχικόν, τον αγνόν πού τρώγει ωμά κρέατα, τον τριετή, πού τρέφει τα σταφύλια και
έχει για πέπλο βλαστάρια.
Ω Ευβουλέα, πολυμήχανε, πού γεννήθηκες στα απερίγραπτα
κρεββάτια του Διός και της Περσεφόνης αθάνατε δαίμονα (θεέ) άκουσε, μακάριε, τη
φωνή μου και σπεύσε με γλυκύτητα και με προσήνεια, έχων ευμενή διάθεση μαζί με τις
συντρόφους σου (τις Μαινάδες και τις Βάκχες).

Πατήστε εδώ: Διόνυσος.

Σε αυτόν τον σύνδεσμο, θα βρείτε μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα εργασία για τον θεό Διόνυσο, που αξίζει να την διαβάσετε.

Και πάνω σ' αυτόν, θα παραθέσω και μια συνέντευξη που βρήκα επίσης πολύ ενδιαφέρων, σχετικά με τις Βάκχες του Ευριπίδη.

"
Την ώρα που μιλάμε με την Αγλαΐα Παππά στην Επίδαυρο βρέχει. Παρ' όλα αυτά, η ηθοποιός που έχει καταλύσει στον «Αριστοτέλη», στο Γιαλάσι, ακούγεται χαρούμενη στο τηλέφωνο, ευγνωμονούσα που αυτή τη δύσκολη και ρευστή εποχή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του θεάτρου, έχει δουλέψει με τους σημαντικότερους σκηνοθέτες και θα υποδυθεί τον Διόνυσο στο ιερό θέατρο και στις «Βάκχες» διά χειρός Αντζελας Μπρούσκου.
«Αλίμονο να μην αισθανόμουν τυχερή που παίζω έναν τέτοιον ρόλο σε μια τόσο σπουδαία τραγωδία και με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, την καταστροφή και την ανέχεια» μας λέει η ίδια, που ακολούθησε τη δική της μεθοδολογία «υπηρετώντας το όραμα του σκηνοθέτη». Διάβασε πολύ. Κράτησε σημειώσεις (φιλόλογος γαρ). Σκέφτηκε. Αλλά, το κυριότερο, άκουσε τη σκηνοθέτιδα Αντζελα Μπρούσκου.

ΤΑ ΧΟΡΙΚΑ. «Τι είναι όμως οι Βάκχες; Θα χρησιμοποιήσω μια φράση της ελληνίστριας Ζακλίν ντε Ρομιγί: είναι το αενάως ανερμήνευτο. Είναι ένα έργο που δεν διαπερνά απλώς μια ιστορική διαδρομή αλλά έχει να κάνει με την ανθρώπινη ύπαρξη. Δεν είναι τυχαίο πως ο Ευριπίδης ανατρέχει στις πηγές, στις ρίζες, στη γένεση για να γράψει» μας λέει η Αγλαΐα Παππά και συμπληρώνει: «Και ο Διόνυσος και ο Πενθέας και ο Χορός είναι όλοι συστατικά αυτού του υλικού. Ο πρωταγωνιστής είναι οι ίδιες οι Βάκχες και είμαι ενθουσιασμένη με τα Χορικά που είναι ό,τι ωραιότερο έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια. Εμεινα άφωνη».

Γραμμένες από τον Ευριπίδη λίγο προτού πεθάνει και ενώ διέμενε στην Πέλλα, οι «Βάκχες» έχουν τη δική τους πρωτοτυπία. «Είναι σαν να σε επανατοποθετεί. Μιλάει για τα θεμελιώδη θέματα της ζωής. Το μέτρο κατ' αρχάς και την ιερότητα της ύπαρξης μέσω της αρμονίας και του ωραίου, δηλαδή του ώριμου. Ενα πράγμα που κρατώ από τα χορικά και μου έκανε εντύπωση είναι πως "το όριο του ανθρώπου είναι κρεμνός" (γκρεμός). Αυτό είναι. Δεν έχει όριο ο άνθρωπος, πηγαίνει όλο και πιο πέρα, νιώθει πιο ισχυρός από την ύπαρξή του και δεν καταλαβαίνει ότι καίγεται».

Ο Διόνυσος (Αγλαΐα Παππά) θα πάει στη Θήβα μεταμορφωμένος σε θνητό και ο μόνος που δεν τον αναγνωρίζει είναι ο Πενθέας. Ο θεός εκδικείται, όλες οι γυναίκες της Θήβας καταλαμβάνονται από μανία, τρέχουν στον Κιθαιρώνα, τιμούν τον Διόνυσο (και τη νέα θρησκεία), ο Πενθέας αντιδρά. Λίγο αργότερα μεταμφιεσμένος πάει στον Κιθαιρώνα για να δει τις Μαινάδες ιδίοις όμμασιν. Εκεί βρίσκει φρικτό τέλος από αυτές και την ίδια τη μητέρα του. Στο τέλος γίνονται τα θεοφάνια: δηλαδή, η αποκάλυψη του θεού Διονύσου μετά τον θρήνο.

Η ΝΕΑ ΤΑΣΗ. Ο θεός αυτός είναι το «κλειδί» εδώ. Με διττή φύση εισάγει μια νέα θρησκεία, ιδεολογία, στάση ζωής. Και αυτό έχει μια παραπάνω σημειολογία αφού σήμερα καταγράφεται μια τάση γυναίκες να παίζουν ρόλους ανδρών και το ανάποδο και τα φύλα να μπερδεύονται.
Ας θυμηθούμε πως στην Επίδαυρο πάλι ο «Προμηθέας» σε σκηνοθεσία Εκτορα Λυγίζου ήταν η Στεφανία Γουλιώτη εναλλάξ με τον ίδιο τον σκηνοθέτη, στους «Πέρσες» ο Ακης Σακελλαρίου είναι η Ατοσσα αλλά και στις ίδιες τις Βάκχες της Αντζελας Μπρούσκου Τειρεσίας είναι η Μαρία Κίτσου.

«Ο Διόνυσος έχει διπλή φύση. Τα έχει όλα. Εγώ όμως δεν είμαι "τραβεστί". Υπακούω στο κείμενο. Υποτάσσομαι στο κείμενο. Δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο» μας λέει η ηθοποιός, η οποία είχε υποδυθεί και τον Τειρεσία στην «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή το 2007. Πάνω από όλα όμως η ηθοποιός, η οποία επιστρέφει έπειτα από έξι χρόνια στην Επίδαυρο, κρατά κάτι πιο θεμελιώδες από τις «Βάκχες»: «Είναι σαν να κρατάς εγχειρίδιο ζωής. Πρέπει να γνωρίζεις το μέτρο της ύπαρξης. Πολύ περισσότερο στο θέατρο που πεθαίνουμε και γεννιόμαστε συνεχώς και κάνουμε κάτι πεπερασμένο. Εμείς πρώτοι θα πρέπει να θυμόμαστε τη ματαιότητα και τη φράση του Μπέκετ πως την επόμενη μέρα μπορούμε να αποτύχουμε καλύτερα». Θέατρο, όμως, και η ερώτηση είναι αναπόφευκτη: «Το θέατρο είναι πολυτέλεια ή αναγκαιότητα;».

«Το θέατρο ποτέ δεν υπήρξε πολυτέλεια γιατί ήταν πάντα συνυφασμένο με τη ζωή. Μόνο όταν ο άνθρωπος είναι σε παρακμή θα το θεωρήσει άχρηστο.

Μπορεί κατά καιρούς να υπήρξαν διεστραμμένες παραφυάδες, αλλά εμείς πρέπει να κοιτάμε τον βασικό κορμό. Εξάλλου όχι τυχαία το θέατρο ήκμασε στην παρακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ηταν αναγκαίο οι δημιουργοί να μιλήσουν τότε στους πολίτες» καταλήγει η Αγλαΐα Παππά, που έχει μαθητεύσει πλάι σε δημιουργούς όπως ο Βασίλιεφ, ο Τερζόπουλος και ο Βογιατζής αλλά κάθε φορά μοιάζει να αντιμετωπίζει τον κάθε ρόλο της ως μια νέα περιπέτεια.
"

Oι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως ο Δίας μέσω του Βάκχου προσπάθησε να εισάγει στην ανθρωπότητα το διονυσιακό στοιχείο της πνευματικής διαπότισης, της θείας πλησμονής και της μεταμόρφωσης ή πνευματικής αναγέννησης που οδηγεί στη θέωση.

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν λάτρεις του Βάκχου,
του θεού του κρασιού,
μα δεν γνωρίζουν τα μυστικά του.
Πίνουν, μα δεν καταλαμβάνονται από «ιερή μανία»·
μεθούν, μα δεν μεταμορφώνονται.

O ΒΑΚΧΟΣ είναι ο θεός της μυστηριώδους νύχτας και, αντίθετα από τον Απόλλωνα, είναι θεός του χειμώνα όπου ο σπόρος, ριγμένος βαθιά στη γη, αρχίζει να αναπτύσσεται με τη βοήθεια του υγρού στοιχείου, επαγγελλόμενος σε όλους την άνοιξη. Γι’ αυτό στους Δελφούς το χειμώνα σιγούσε ο Παιάνας, δηλαδή ο ύμνος προς τον Απόλλωνα και έδινε τη θέση του στο Διθύραμβο, τον ύμνο προς το θεό Βάκχο.

Κάθε δυο χρόνια στους Δελφούς γινόταν μια γιορτή προς τιμήν του Βάκχου. Oι Αθηναίες, που ήταν μυημένες στη θρησκεία του θεού αυτού, ξεκινούσαν στα μέσα περίπου του Δεκέμβρη για τους Δελφούς. Έβγαιναν ομαδικά από την πόλη, ντυμένες κατάλληλα και κρατώντας προσφορές και έκαναν πεζή αυτό το μακρινό ταξίδι. Στο δρόμο στεφανώνονταν με κλαδιά κισσού, ή βελανιδιάς, και στα χωριά απ’ όπου περνούσαν χόρευαν και υμνούσαν το θεό.

Στους Δελφούς συναντούσαν και τις γυναίκες της Φωκίδας –γιατί μόνο γυναίκες λάβαιναν μέρος σ’ αυτή την ιεροπραξία– και όλες μαζί προετοίμαζαν τη γιορτή. Καθώς έπεφτε η νύχτα, άναβαν τα δαδιά και ξεχύνονταν στις πλαγιές του Παρνασσού χοροπηδώντας και κραυγάζοντας στα πυκνά δάση. Κάτω από τη χειμωνιάτικη και θαμπή Σελήνη, οι δαιμονισμένοι χτύποι των τυμπάνων και οι ήχοι των αυλών και οι ιαχές των γυναικών δημιουργούσαν μια απόκοσμη ατμόσφαιρα.

Oι Βάκχες, όπως λέγονταν οι ιέρειες του θεού, κρατώντας θύρσους (καλάμια τυλιγμένα με κισσό ή κληματίδες, που στο άκρο τους ήταν σφηνωμένη μια κουκουνάρα) έτρεχαν με ξέπλεκα μαλλιά σαν μανιασμένες ανάμεσα στα δέντρα, κάνοντας λατρευτικές κινήσεις με τα χέρια τους, στα οποία ήταν τυλιγμένα φίδια και καλούσαν το θεό να εμφανιστεί. Tο πρώτο μαύρο αγριοκάτσικο που συναντούσαν το έπιαναν και ξεσκίζοντας το ζωντανό όπως ήταν, το έτρωγαν! Αυτή ήταν η θεία ωμοφαγία, γιατί αυτό το μαύρο κατσίκι ήταν ο ίδιος ο θεός ενσαρκωμένος.

O θεός που γεννιέται πρέπει να διαμελιστεί και να φαγωθεί. Έτσι οι λάτρεις του γίνονταν ένθεοι, δηλαδή αποχτούν τη δυνατότητα να γίνουν κάποτε θεοί. Ένθεες λοιπόν και σε κατάσταση έκστασης, αυτές οι μαινάδες φορούσαν το δέρμα του ζώου γύρω στο λαιμό τους και συνέχιζαν το φρενιτιώδη χορό τους. Μερικές χτυπούσαν τύμπανα, άλλες έπαιζαν αυλούς και άλλες χόρευαν χτυπώντας ντέφια και τραγουδούσαν εμπνευσμένες από το Βάκχο.

Ποιος ήταν ο Βάκχος;

Αυτή ήταν μια εικόνα της διονυσιακής μανίας και ξετυλιγόταν όχι μόνο στους Δελφούς, αλλά και στον Κιθαιρώνα και στα Τέμπη και σε άλλα μέρη της αρχαίας Ελλάδας, όπου ο θεός Βάκχος ή Διόνυσος ήταν πολύ αγαπητός.

O θεός λένε πως γεννήθηκε στη Θήβα από τη Σεμέλη, που ήταν κόρη του βασιλιά των Θηβαίων, Κάδμου. Tη σεμνή Σεμέλη είχε διαλέξει ο Δίας για να φέρει στον κόσμο τον Διόνυσο. Όμως η γυναίκα του Δία κάνει ότι μπορεί για να μη γεννηθεί το παιδί. Μεταμορφώνεται σε γριά και συμβουλεύει τη Σεμέλη να ζητήσει από τον εραστή της να της εμφανιστεί με τη θεϊκή μορφή του. H συμβουλή πιάνει τόπο και η Σεμέλη ζητάει επίμονα από το Δία να της εμφανιστεί «όπως είναι». Aυτό οδηγεί στην καταστροφή της, γιατί όταν ο θεός εμφανίζεται με την πύρινη μορφή του, σκορπίζοντας κεραυνούς γύρω, το σπίτι της Σεμέλης πιάνει φωτιά και η ίδια καίγεται.

H θεά Γαία επεμβαίνει και ξεπροβάλλει από τα σπλάχνα της τον ωραίο πράσινο κισσό που τυλίγει γρήγορα τους κίονες και όλο το σπίτι, μετριάζοντας έτσι τη δύναμη των φλογών. Tο έμβρυο βγαίνει πριν από την ώρα του (7 μηνών) και αρπάζοντάς το ο Δίας το βγάζει έξω από τις φλόγες. Tο φυλάει ραμμένο στο μηρό του για δυο μήνες και μετά το παραδίδει στο θεό Ερμή για να το αναθρέψει μακριά από την οργή της Ήρας.

Tο θεϊκό παιδί μεγαλώνει ξέγνοιαστα μακριά από τον τόπο του, στη μακρινή Αραβία, στην πόλη Νύσσα, με την ευχάριστη συντροφιά των Σατύρων, των Δρυάδων και των Σιληνών. Εκεί στις πλαγιές του βουνού Μηρός μεγαλώνει βυζαίνοντας το γάλα μιας λέαινας, κάτω από τη μητρική φροντίδα και επίβλεψη των Νυσσαίων νυμφών.

H Ήρα όμως δεν αφήνει το παιδί ήσυχο και στέλνει εναντίον του μια αμφίσβαινα με δυο κεφάλια. O μικρός Βάκχος κόβει μια κληματίδα από αμπέλι και χτυπάει το ερπετό, ώσπου το σκοτώνει. Αλλά οι δοκιμασίες της Ήρας ήταν ατέλειωτες. Tον σπρώχνει να δοκιμάσει τον καρπό του αμπελιού, κι αυτός τρώει τόσο, ώστε μεθάει και πέφτει σε κατάσταση «μανίας». Δίνει και στους συντρόφους του να δοκιμάσουν κι όλοι πέφτουν σε παρόμοια κατάσταση. Αυτή η πρώτη επαφή με το αμπέλι και το σταφύλι είναι καθοριστική στη σχέση του θεού με το κρασί.

Ήταν ένας πολύ αγαπητός θεός των αρχαίων Ελλήνων . Στους Δελφούς λατρεύονταν μαζί με τον Απόλλωνα . Ο ένας θεός του πνεύματος κι ο άλλος του γλεντιού.
Ένα σοφός αληθινά συνδυασμός.

Επισκέπτης

"το όριο του ανθρώπου είναι κρεμνός"

Χθες,ανέφερα τον Διόνυσο σε μια συζήτηση και μόλις έμαθα περισσότερα,ευχαριστώ Σαπφώ.

» ΔΙΟΝΥΣΟΣ-ΔΕΣΠΟΙΝΑ-ΔΕΙΝΩ-ΔΙΟΤΙΜΑ-ΔΑΜΩ