Ρυθμός & Αριθμός...

Ρυθμός & Αριθμός - Διανοητική και Ψυχολογική ανάπτυξη

"... στον δεσμό της Αδράστειας όλα είναι υποταγμένα, και όλες οι διανομές των Θεών κι όλες οι ρυθμίσεις και οι φρουρές από αυτόν έχουν λάβει υπόσταση. Στον Ορφέα λέγεται ότι αυτή "φρουρεί" τον καθολικό δημιουργό και ότι έχοντας πάρει χάλκινα κύμβαλα και τύμπανο από δέρμα κατσίκας έτσι ηχεί, ώστε να επιστρέφει προς τον εαυτό της όλους τους Θεούς." (Πρόκλος, Πλατωνική Θεολογία, Δ΄, ιζ΄, 52, 5-20)

Ο Hazrat Inayat Khan ερευνάει τον νόμο του ρυθμού στο βιβλίο του "The music of life". Τα συμπεράσματά του είναι πολύ ενδιαφέροντα. Υποστηρίζει ότι δημιουργία δεν είναι ένα φαινόμενο δονήσεων χωρίς περιορισμούς. Αν δεν υπήρχε ρυθμός, δεν θα είχαμε διακριτές μορφές και νοητές καταστάσεις. Δεν υπάρχει κίνηση χωρίς ήχο, και δεν υπάρχει ήχος χωρίς ρυθμό. Διαιρέστε το ένα και έχετε το δύο, διπλασιάστε το ένα και θα έχετε δύο. Αυτό αποδεικνύει ότι μέσα στο ένα υπάρχει το δύο, ότι η δυαδικότητα έρχεται από την ενότητα.

Από την διαφορετικότητα προκαλείται η δυαδικότητα, και είναι αυτή η δυαδικότητα που συγκρατεί την ύπαρξη των πραγμάτων. Η πιο λεπτή όψη αυτού του φαινομένου μπορεί να ιδωθεί στον μουσικό ρυθμό. Όταν λέμε "ένα-δύο, ένα-δύο....", τότε κατανοούμε τι είναι αυτό που μας κάνει να τονίσουμε το "ένα" και τι είναι αυτό που κάνει το "δύο" να μοιάζει σαν ηχώ, μια αντανάκλαση, κάτι που ανταποκρίνεται στο "ένα". Υποθέστε ότι λέγαμε μόνο "ένα - ένα - ένα.....", όλο με τον ίδιο τόνο, αυτό δεν θα μας ικανοποιούσε. Δεν θα αισθανθούμε κανένα ρυθμό μέχρι το "ένα" να τονιστεί και το «δύο», ή οτιδήποτε λέμε μετά, να το ακολουθήσει, τότε γίνεται τέλειο. Βλέπουμε το ίδιο να γίνεται στην πράξη του βαδίσματος, η οποία επιτυγχάνεται και με τα δύο πόδια: αν εξασκηθούμε στο περπάτημα με το ένα πόδι θα βρούμε κάτι να χάνεται στον ρυθμό.

Αυτό δείχνει ότι ο ρυθμός είναι κρυμμένος νόμος μέσα στην φύση. Η ανατολή και η Δύση του ήλιου, το γέμισμα και το άδειασμα της σελήνης, η παλίρροια της θάλασσας, η εναλλαγή των εποχών είναι δείγματα αυτού του παγκόσμιου ρυθμού. Αν βυθιστούμε βαθύτερα στην επιστήμη του ρυθμού θα βρούμε ότι ο ρυθμός είναι η αιτία που κάθε πράγμα δημιουργείται με συγκεκριμένο τρόπο. Αν είναι δημιουργημένο τριαδικά, ή τετραγωνικά ή κυκλικά ή πεντάκτινα, οποιαδήποτε γεωμετρική μορφή και να του έχει δοθεί, η αιτία πίσω από την μορφή είναι ο ρυθμός της δύναμης που το έχει κάνει. Είναι αυτός ρυθμός που είναι η αιτία της μορφοποίησης του.

Γιατί ο ρυθμός έχει μια τέτοια επίδραση πάνω μας; Διότι εμείς οι ίδιοι είμαστε ρυθμός, Το χτύπημα της καρδιάς, ο σφυγμός που κτυπάει στον καρπό μας, η κυκλοφορία τους αίματος, η εργασία όλου του μηχανισμού του σώματος είναι ρυθμική. Όταν αυτός ο ρυθμός διαταράσσεται, τότε η αταξία και η ασθένεια έρχεται. Η δυστυχία, η απελπισία και η απογοήτευση ακολουθούν την διακοπή του ρυθμού.

Τα αποτελέσματα μιας έρευνας που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό American Journal of Occupational Therapy (2000) δείχνουν ότι βελτιώνοντας την φυσική ρυθμικότητα ενός παιδιού βελτιώνεται στατιστικά και η ικανότητά του να συγκεντρώνεται και να προσέχει, να σχεδιάζει, να βάζει σε τάξη, να συντονίζει δράσεις, καθώς και η ικανότητά του στην ανάγνωση, στην προφορά και στα μαθηματικά. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι ρυθμικές εμπειρίες που μοιράζονταν οι πρόγονοι μας γύρω από την φωτιά ήταν πολύ πιο χρήσιμες από το να τους διασκεδάζουν απλώς. Πρέπει να είχαν συντελέσει στην ανάπτυξη των λειτουργιών του εγκεφάλου δημιουργώντας νέες ανώτερες ικανότητες.

Τα άτομα με βασική ικανότητα ρυθμικότητας, έχουν την επιδεξιότητα:

- Να αναγνωρίζουν εκείνα τα ρυθμικά πρότυπα που υπάρχουν στο περιβάλλον.

- Να εστιάζουν την προσοχή τους αρκετά ώστε να αναγνωρίζουν τα ξεχωριστά πρότυπα μέσα σε μια ομάδα με ταυτόχρονα εμφανιζόμενα πρότυπα.

- Να δημιουργούν πρότυπα (δράσεις και σκέψεις) τα οποία είναι συγχρονισμένα με άλλα πρότυπα.

- Να προσαρμόζουν συνειδητά ή να σταματούν τα δικά τους πρότυπα έτσι ώστε να μην επεμβαίνουν στα πρότυπα των άλλων.

- Να μαθαίνουν από τις προηγούμενες εμπειρίες τους.

Τα άτομα με εξαιρετική ικανότητα ρυθμικότητας, έχουν την επιδεξιότητα:

- Να μένουν συγκεντρωμένοι σε εσωτερικά και εξωτερικά πρότυπα για εκτεταμένες χρονικές περιόδους χωρίς διακοπή.

- Να προσαρμόζουν, ασυνείδητα, τους δικούς τους προσωπικούς ρυθμούς όταν κλονίζονται από αυτά που στοχεύουν.

- Να κάνουν ταχύτερες και πιο ακριβείς διορθώσεις.

- Να δημιουργούν υψηλότερα ρυθμικά πρότυπα που οι άλλοι τείνουν να ακολουθούν και να και να μαθαίνουν από αυτά.

- Να μαθαίνουν πιο αποτελεσματικά από τις προηγούμενες εμπειρίες τους.

Η ρυθμικότητα είναι ένα ουσιώδες θεμέλιο της ικανότητάς μας να μαθαίνουμε.

"Κάθε τι, είναι ένα θέμα συγχρονισμού"


Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι ο άνθρωπος κατασκευάζει μουσική από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους. Θεωρείται πλέον γεγονός το ότι οι πρώτες μουσικές επιδόσεις του ανθρώπου προηγούνται της ομιλίας. Το αρχαιότερο εύρημα που έχει σχέση με τις μουσικές συνήθειες των ανθρώπων έχει ηλικία 35.000 χρόνων και είναι οστά από μαμούθ τα οποία, κατά τους αρχαιολόγους, χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή ήχων προφανώς ρυθμικών. Ο ρυθμός, λοιπόν, είναι το πρώτο είδος μουσικής που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος.

Στο χώρο των Μαθηματικών τώρα, η πρώτη Μαθηματική έννοια που είχε αρχίσει από νωρίς να κατασκευάζεται στο νου του ανθρώπου ήταν αυτή του αριθμού. Η άποψη αυτή διαθέτει ένα ισχυρότατο έρεισμα, το οποίο προέρχεται από τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο το παιδί, από την προσχολική ήδη ηλικία, αναπτύσσει σταδιακά την έννοια του αριθμού. Σύγχρονοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η πρώτη, η στοιχειώδης ικανότητα του παιδιού η οποία σχετίζεται με τα Μαθηματικά είναι αυτή της αρίθμησης. Το παιδί μέσω της έμφυτης ικανότητας κατάτμησης του χρόνου, δημιουργεί μία 1-1 αντιστοιχία των γεγονότων με τις χρονικές στιγμές, δηλαδή ουσιαστικά αριθμεί. Το παιδί κατ' αρχάς αριθμεί χωρίς την έννοια του αριθμού. Αυτό είναι φανερό από τα λάθη που κάνει το παιδί της μορφής: ένα, δύο, τέσσερα, επτά ... και τα οποία λάθη ερμηνεύονται από την υπόθεση ότι το παιδί στην αρχή χρησιμοποιεί απλά τα ονόματα των αριθμών, τα οποία θέτει σε μια 1-1 αντιστοιχία με τις χρονικές στιγμές κατά τις οποίες τα "απαγγέλλει".

Το αξιοσημείωτο είναι ότι και οι Κινέζοι φιλόσοφοι της εποχής του Κομφούκιου θεωρούσαν τους μικρούς αριθμούς 1, 2, 3, 4 σαν την ουσία της τελειότητας. Ο Euler, το 1738 επιχειρεί μία νέα εξήγηση για την προέλευση της αρμονίας. Έχουμε, λέει ο Euler, έμφυτη την τάση να αισθανόμαστε ικανοποίηση όταν ανακαλύπτουμε κάποια κανονικότητα ή νόμο. Η απλούστερη, άρα και η ευκολότερα αντιληπτή, κανονικότητα είναι αυτή η οποία στηρίζεται στους λόγους των απλών αριθμών 1, 2, 3, 4. Ο Euler ουσιαστικά συμφωνεί με την Πυθαγόρεια άποψη και την στηρίζει σε μία περισσότερο ρεαλιστική βάση.

Μουσικοθεραπεία
Η μουσικοθεραπεία είναι ένας παραδοσιακός τρόπος θεραπείας των «δυσαρμονικών ήχων» που βγάζει το «μουσικό όργανο άνθρωπος». Στους μύθους των λαών η μουσική θεωρείται ένα δώρο που δόθηκε στους ανθρώπους από κάποιο θεό ή υπερφυσική οντότητα. Η σύνδεσή της με τη φύση ήταν αδιαχώριστη. Στη δημιουργία του κόσμου ο ήχος αποτελούσε ένα από τα πρωταρχικά στοιχεία.

Για αυτό το λόγο η μουσική στην αρχαιότητα δεν χρησιμοποιούνταν για την ικανοποίηση των ανθρώπινων παθών αλλά αντίθετα για την χαλιναγώγηση και την θεραπεία τους. Αποτελούσε εργαλείο εκπαίδευσης και ηθικής διαμόρφωσης του ανθρώπου. Έτσι, για παράδειγμα ο Πλάτωνας στην ιδανική πολιτεία του συστείνει για την εκπαίδευση των πολεμιστών μουσική που να εμπνέει και να αναπτύσσει στην ψυχή τους το θάρρος, την ανδρεία, την αγάπη για την ελευθερία και την περιφρόνηση για το θάνατο.

Αναφορές για τις θεραπευτικές της επιδράσεις έχουμε πάρα πολλές, όπως αυτές για το Θιβέτ όπου οι γιατροί - μοναχοί γνωρίζουν με ακρίβεια ποιος ήχος ενός τυμπάνου ή ποιο σημείο ενός χάλκινου λέβητα πρέπει να χτυπηθεί για να αντιδράσουν τα νεύρα του ενός ή του άλλου ασθενή.

Η δύναμη της μουσικής και η άμεση επίδρασή της στο ψυχικό και όχι μόνο επίπεδο οφείλεται στο ότι όλα στο σύμπαν είναι κραδασμοί. «Τα πάντα δονούν» όπως αναφέρει μία από τις αρχές που συναντάμε στο Κυμβάλειο, ένα από τα αρχαιότερα βιβλία σοφίας που μας έχει κληροδοτήσει το παρελθόν. Οι διάφορες ψυχικές διαθέσεις του ανθρώπου, λοιπόν, οι τάσεις, οι ασχολίες του, οι επιτυχίες και οι αποτυχίες του, όλες οι συνθήκες της ζωής του εξαρτώνται από μία ορισμένη δραστηριότητα κραδασμών, είτε αυτοί είναι σκέψεις, συναισθήματα, πράξεις. Τόσο ο ήχος όσο και το χρώμα ασκούν την επίδρασή τους στην ανθρώπινη ψυχή σύμφωνα με το νόμο της αρμονίας.

Η μουσική θεραπεύει, η μουσική εξαγνίζει, η μουσική ανυψώνει την ανθρώπινη συνείδηση. Είναι ένα διάμεσο προς άλλους, καθαρότερους κόσμους.

Ο ήχος της γης είναι ασθενής, αμβλύς, προκαλεί ένα ρίγος, δραστηριότητα και κίνηση στο σώμα. Όλα τα όργανα με χορδές από σύρμα, ή έντερα και τα κρουστά αντιπροσωπεύουν τον ήχο της γης που έχει κίτρινο χρώμα.

Ο ήχος του νερού είναι βαθύς, το σχήμα του είναι σαν του φιδιού, το χρώμα του πράσινο και μπορεί κανείς να τον ακούσει καλύτερα στον βρυχηθμό της θάλασσας. Ο ήχος της βροχής, του τρεχούμενου νερού, των ορεινών ρυακιών, όλοι αυτοί έχουν μία απαλή και ζωηρή επίδραση καθώς και την τάση να δημιουργούν εικόνες, ξαφνικές επιθυμίες, όνειρα, στοργή και συγκίνηση. Υπάρχουν όργανα από πορσελάνη γεμάτα με νερό σε διαφορετικές στάθμες που δίνουν τον ήχο του νερού.

Ο ήχος του αέρα είναι κυμαινόμενος, το σχήμα του είναι σαν ζιγκ ζαγκ και το χρώμα του γαλάζιο. Η φωνή του ακούγεται στις θύελλες, στο φύσημα του αέρα, στον ψίθυρο της πρωινής αύρας. Η επίδρασή του είναι διασπαστική, σαρωτική και διεισδυτική. Ο ήχος του αέρα εκφράζεται με όλα τα όργανα τα φτιαγμένα από ξύλο, χαλκό και μπαμπού. Έχει την τάση να αναφλέγει το πυρ της καρδιάς.

Ο ήχος της φωτιάς είναι υπερβολικά οξύς, το σχήμα του είναι ελικοειδές και το χρώμα του κόκκινο. Γίνεται ακουστός κατά την πτώση των κεραυνών και τις ηφαιστειακές εκρήξεις, στο θόρυβο της φωτιάς που λαμπαδιάζει.

Τέλος, ο ήχος του αιθέρα είναι αυτοτελής και περιέχει όλες τις μορφές και τα χρώματα. Είναι η βάση όλων των ήχων και αποτελεί το ηχητικό υπόστρωμα που συνεχίζει πάντα. Το όργανό του είναι το ανθρώπινο σώμα επειδή μπορεί να ακουστεί μέσω αυτού. Παρόλο που εμποτίζει τα πάντα ωστόσο δεν είναι ακουστός. Εμφανίζεται στον άνθρωπο καθώς εξαγνίζει το σώμα του από τα υλικά χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα αυτού του ήχου είναι η έκσταση, η φώτιση, η γαλήνη, η αφοβία, η αγαλλίαση, η χαρά και η αποκάλυψη.

www.esoterica.gr