Μνήμη.

Επειδή η μνήμη είναι πολύ σημαντική σε όλους τους τομείς της ζωής μας, κι όχι μόνο στα πρακτικά πράγματα, σκέφτηκα να ασχοληθώ λίγο μ αυτό το θέμα. Παθών κι ο ίδιος, ξεχνάω εύκολα τελευταία.
Έτσι λέω να μαζέψω ότι καλύτερο μπορώ να βρω γι αυτό το θέμα, και να το μοιραστώ μαζί σας.

Yπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι για να θυμάται κανείς τον κωδικό πρόσβασης στο email ή τα γενέθλια της γιαγιάς, όπως εξηγεί ο Κρίστιαν Έλγκερ, γιατρός ο οποίος ειδικεύεται στις επιληψίες, από το Πανεπιστήμιο της Βόννης:

Πρέπει να θυμηθώ...

«Εάν κάποιος θέλει να θυμάται σύνθετα πράγματα, ο καλύτερος τρόπος είναι να κάνει συνειρμούς. Το καλύτερο είναι να συνδέει δυο πράγματα μαζί. Εάν για παράδειγμα θέλετε να αγοράσετε καθαριστικά για το σπίτι, είναι προτιμότερο να σκεφθείτε ότι καθαρίζετε. Τότε συνδέστε με τη φαντασία σας συγκεκριμένα πράγματα που χρειάζεστε για να καθαρίσετε. Έτσι μπορείτε αργότερα να θυμηθείτε πιο εύκολα πράγματα που ξεχάσατε».

Τη μέθοδο αυτή χρησιμοποιεί και ο Γκερντ Μίτρινγκ, ο οποίος είναι οχτώ φορές παγκόσμιος πρωταθλητής στο να μετράει από μνήμης. Ο ίδιος προτείνει οι συνειρμοί που γίνονται να είναι όσο το δυνατόν με μεγαλύτερη φαντασία και να έχουν το στοιχείο της προσωπικότητάς μας:

«Το άτομο θα πρέπει να συνδέσει συγκεκριμένα γεγονότα με χόμπι ή με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Αν κάποιος για παράδειγμα έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αστρονομία θα πρέπει να τη χρησιμοποιήσει ώστε να θυμάται πράγματα. Γιατί όχι;».

Συνεχής άσκηση του μυαλού

Υπάρχουν όμως και άλλες μέθοδοι όπως ισχυρίζεται ο καθηγητής Κρίστιαν Έλγκερ. Για παράδειγμα να φτιάχνω μια εικονική πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, κλείνω τα μάτια και κάνω το γύρο του σπιτιού. Κάθε γωνιά του σπιτιού τη συνδέω με ορισμένες σκέψεις τις οποίες ανασύρω όταν χρειαστεί.

Ένας άλλος τρόπος για να θυμόμαστε ευκολότερα στην καθημερινότητα ημερομηνίες και επετείους είναι το συναίσθημα. Ο καθηγητής Κρίστιαν Έλγκερ επισημαίνει:

«Υπάρχει η δυνατότητα να καταχωρούμε στη μνήμη μας γεγονότα μέσω της συναισθηματικής μνήμης. Αυτό συμβαίνει μη συνειδητά. Θυμόμαστε καλύτερα γεγονότα πάντως στα οποία το κοινωνικό σύνολο αποδίδει μεγάλη σημασία. Για παράδειγμα ημερομηνία γάμου, γενέθλια ή ακόμα και άσχημα γεγονότα όπως την 11η Σεπτεμβρίου. ΄Όλοι σχεδόν οι άνθρωποι θυμούνται που ήταν εκείνη την ημέρα».

Και οι δυο επιστήμονες ωστόσο επισημαίνουν πως το σημαντικό είναι η συνεχής άσκηση του μυαλού και συστήνουν την ανάγνωση απαιτητικών κειμένων και στη συνέχεια συζήτηση με άλλους.

Όλοι οι μύες και τα όργανα, έτσι και το μυαλό, το σημαντικότερο από αυτά, χρειάζεται τακτική εξάσκηση για να παραμένει σε εγρήγορση και να δουλεύει σωστά για πολλά χρόνια. Οι πνευματικές δραστηριότητες μπορούν όχι μόνο να βελτιώσουν την αυτοσυγκέντρωση του ανθρώπου αλλά και την οξυδέρκεια, τη μνήμη και τη δημιουργικότητά του. Άλλωστε, η νοητική υγεία συνδέεται άμεσα με την ποιότητα ζωής μας, ενώ βοηθά στην αποφυγή του Αλτσχάιμερ που απειλεί τους περισσότερους ανθρώπους καθώς γερνούν.Για καλή μας τύχη υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι να ακονίσουμε το μυαλό μας, σε όλα τα επίπεδα.

Αν θέλετε, λοιπόν, να παραμείνετε οξυδερκείς και να διατηρήσετε την καλή σας μνήμη, βρείτε αυτούς που σας ταιριάζουν και φροντίστε να τους κάνετε ρουτίνα! Βελτιώστε την οξυδέρκειά σας Ιστοσελίδες για την εξάσκηση του εγκεφάλου Στο διαδίκτυο θα βρείτε αμέτρητα παιχνίδια νοητικής εξάσκησης στα οποία μπορείτε να αφιερώνετε καθημερινά μερικά λεπτά για να διατηρείτε το μυαλό σας σε εγρήγορση.

Κάποια από αυτά είναι παζλ, παιχνίδια μνήμης και διάφορα άλλα παιχνίδια που θυμίζουν Sudoku.  

Διάβασμα Ακούγεται προφανές. Οι επιστήμονες όμως επιμένουν ότι διαβάζοντας μερικές σελίδες από ένα βιβλίο κάθε μέρα ενεργοποιείτε τους νευρώνες του εγκεφάλου που τον κρατούν σε εγρήγορση.

Κάτι νέο! Δοκιμάστε σε καθημερινή βάση, αν είναι δυνατό, να κάνετε κάτι νέο με το σώμα και το μυαλό σας, π.χ. να χρησιμοποιείτε το αριστερό σας χέρι αν είστε δεξιόχειρες (και το αντίστροφο) ή να πείτε τους στίχους ενός τραγουδιού ανάποδα, να μιλήσετε κορακίστικα ή να απομνημονεύσετε τη λίστα με τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Ακούγεται αστείο, κι όμως τέτοιες πρωτότυπες πράξεις μπορούν να ενεργοποιήσουν τον εγκέφαλο.

Διατροφή και ύπνος

Για να διατηρείτε υγιές το μυαλό σας, πρέπει παράλληλα να διατηρείτε υγιές και το σώμα σας. Έτσι, φροντίστε να ακολουθείτε ισορροπημένη διατροφή και μάλιστα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο και ψάρι και να αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση κρέατος και λιπαρών. Επίσης, φροντίστε να κοιμάστε επαρκώς, τουλάχιστον 7-8 ώρες ημερησίως, για να ξεκουράζετε τον εγκέφαλό σας. Οι ειδικοί λένε, μάλιστα, ότι ο ύπνος βοηθά στην αφομοίωση των γνώσεων που λάβαμε μέσα στη μέρα.

Τέλος, μην ξεχνάτε μέσα στη μέρα να παίρνετε σωστές αναπνοές, ώστε να οξυγονώνεται καλά ο εγκέφαλος, αλλά και να ακούτε μουσική (π.χ. ενώ είστε στο αυτοκίνητο ή στα μέσα μεταφοράς) για να μειώνετε το στρες.

Βελτιώστε τη μνήμη σας. Παιχνίδια μνήμης.

Δοκιμάστε μερικά παιχνίδια μνήμης, είτε με χαρτιά (π.χ. το Μπριτζ θεωρείται ιδανικό άθλημα για την ακόνιση του μυαλού), είτε οnline, όπως αυτά που θα βρείτε στο Games.gr.

Συναντήστε φίλους

Μετά από 15ετη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 700 άτομα από Αυστραλούς επιστήμονες, διαπιστώθηκε ότι όσοι διατηρούν στενές φιλίες για πολλά χρόνια έχουν καλύτερη μνήμη από τους μοναχικούς τύπους. Το να συναντάτε, λοιπόν, τακτικά φίλους σας βοηθά να διατηρείτε την ικανότητά σας στην επίλυση προβλημάτων, μέσω των σοβαρών συζητήσεων που αναπτύσσετε μαζί τους και της βοήθειας που μπορεί να τους παρέχετε σε στιγμές κρίσης.

Χόμπι που διεγείρουν το μυαλό

Ένα νέο χόμπι με το οποίο δεν έχετε ασχοληθεί στο παρελθόν, όπως το διάβασμα βιβλίων διαφορετικού είδους από αυτά που έχετε συνηθίσει ή η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, μπορεί πραγματικά να τονώσει τη μνήμη σας. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Columbia, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι τα άτομα με περισσότερες από έξι πνευματικές, σωματικές ή κοινωνικού τύπου δραστηριότητες έχουν 38% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια. Με κάθε νέο χόμπι, λένε οι ειδικοί, ο κίνδυνος μειώνεται επιπλέον κατά 8%. Ξεκινήστε, λοιπόν, όσο ακόμα είναι νωρίς!

Στο μέρος της χαράς

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη συνδέεται με προβλήματα μνήμης, γι'αυτό έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Cognition and Emotion λέει ότι ενήλικες που βίωσαν χαρά βελτίωσαν τη μνήμη τους κατά 19%. Συμβουλεύουν, λοιπόν, άτομα που υποφέρουν από κατάθλιψη, αν δεν βρίσκουν κάποια άλλη δραστηριότητα που να τους δίνει χαρά, να δοκιμάσουν τον διαλογισμό, ο οποίος αποδεδειγμένα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ντοπαμίνης (ορμόνης που συνδέεται με τη μνήμη) στον οργανισμό. Εξασκηθείτε στην ξένη γλώσσα... ...που είχατε μάθει στο σχολείο και δεν χρησιμοποιήσατε τελικά ποτέ. Έρευνες λένε ότι οι δίγλωσσοι ασθενείς με Αλτσχάιμερ εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου πέντε χρόνια αργότερα από τους υπόλοιπους και αυτό γιατί μιλούν δύο γλώσσες, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλός τους να κάνει «διπλή δουλειά» για να επικοινωνήσει και έτσι να ασκείται περισσότερο. Αν οι συγκεκριμένοι νευρώνες του εγκεφάλου, που συνδέονται με τις ξένες γλώσσες, δεν «φρεσκάρονται» συχνά, πάντως ατονούν και η γλώσσα σιγά-σιγά ξεχνιέται.

Φαντασία Το να δημιουργείτε μία εικόνα με τον εαυτό σας να ολοκληρώνει ένα έργο ή μία δουλειά μπορεί να σας βοηθήσει να θυμηθείτε να κάνετε αυτή τη δουλειά. Αυτό τουλάχιστον λένε οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, οι οποίοι πρόσφατα έκαναν την εξής έρευνα: Ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να απομνημονεύσουν λίστες με λέξεις που περιγράφουν στοιχεία της προσωπικότητας. Ο πιο εύκολος τρόπος για τους συμμετέχοντες να θυμηθούν τη λίστα ήταν να συμπεριλάβουν λέξεις που τους χαρακτηρίζουν, μέσα από πράξεις που έχουν κάνει (π.χ. εργάζομαι άρα είμαι εργατικός, μου αρέσουν τα χάδια άρα είμαι τρυφερός κ.λ.π.).

Προκλήσεις στη δουλειά (όσοι έχουν!)

Είτε αυτό σημαίνει να αλλάζει κανείς τακτικά δουλειά είτε να αναλαμβάνει περισσότερες αρμοδιότητες στη δουλειά που ήδη έχει, το να βρίσκει πάντως κάτι που σπρώχνει το μυαλό πέρα από τη ρουτίνα βοηθά να αντιμετωπίζονται προβλήματα μνήμης. Οι επιστήμονες λένε ότι ασθενείς που πάσχουν από Αλτσχάιμερ είναι συνήθως άτομα που δεν συμμετείχαν ποτέ σε απαιτητικές πνευματικές εργασίες.

H ικανότητα να θυμόμαστε διάφορα πράγματα για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα είναι καθοριστική για να μπορούμε να φέρνουμε εις πέρας τις ποικίλες δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής. Aλήθεια, έχετε σκεφτεί ποτέ ότι στη μνήμη σας οφείλετε την πρόοδό σας, τις αναμνήσεις σας, την ίδια σας την ύπαρξη; H μνήμη διαποτίζει ολόκληρη τη ζωή μας. Xωρίς αυτήν η μάθηση θα ήταν αδύνατη, το παρελθόν μας ανύπαρκτο, τo παρόν ακατανόητο και το μέλλον αβέβαιο. Για να συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να δημιουργούμε μέχρι τα βαθιά μας γεράματα, είναι ανάγκη να διατηρήσουμε τη μνήμη μας σε καλή κατάσταση. Kαι αυτό θα το πετύχουμε εξασκώντας την. Όσο περισσότερο την εξασκούμε, τόσο αποδοτικότερη γίνεται. H άνοια, δηλαδή η απώλεια της μνήμης και των γνωστικών λειτουργιών, πλήττει κυρίως αυτούς που δεν «γυμνάζουν» τη μνήμη τους και δεν χρησιμοποιούν το μυαλό τους. Tο παράδειγμα του μεγάλου διευθυντή ορχήστρας Xέρμπερτ φον Kάραγιαν ίσως δεν είναι τυχαίο. Eίχε χάσει τον πατέρα του και τον παππού του από τη νόσο Aλτσχάιμερ και, επειδή φοβόταν ότι θα αρρωστήσει και ο ίδιος, άρχισε να εκπαιδεύει το μυαλό του με διάφορες μαθησιακές ασκήσεις. Στα 65 του έμαθε να πιλοτάρει αεροπλάνο. Tελικά, πέθανε 80 ετών με απόλυτη διαύγεια!

ΠΩΣ MΠOPΩ NA BEΛTIΩΣΩ TH MNHMH MOY;
H μνήμη είναι μία σύνθετη λειτουργία, μέσω της οποίας το ανθρώπινο νευρικό σύστημα καταγράφει, αποθηκεύει και ανακαλεί πληροφορίες. O τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος αποθηκεύει τις πληροφορίες είναι εξαιρετικά πολύπλοκος και οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη καταφέρει να τον εξερευνήσουν ολοκληρωτικά. Σε αυτό όμως που έχουν καταλήξει οι περισσότεροι από αυτούς είναι ότι για να βελτιωθεί θέλει εξάσκηση, τεχνική και στρατηγική. Aν θέλετε λοιπόν πραγματικά να βελτιώσετε τη μνήμη σας, ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές:
Πνευματική μόρφωση: H μόρφωση, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από σπουδές και συνεχές διάβασμα, ενισχύει τις διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου και κατ’ επέκταση της μνήμης. Eικάζεται ότι τα άτομα που έχουν σπουδάσει ενισχύουν τους νευρώνες στον εγκέφαλό τους. H καλύτερη πάντως... γυμναστική για τη μνήμη θεωρείται ότι είναι η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας, και αυτό γιατί τα στοιχεία που καλούμαστε να μάθουμε είναι τόσο πολλά και η προσπάθεια που καταβάλλουμε τόσο έντονη, που καταφέρνει να κινητοποιεί τη μνήμη και να την κρατά σε εγρήγορση.
Eκμάθηση ενός μουσικού οργάνου: H εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου αποτελεί μία πολύ καλή άσκηση του νου, αφού απαιτεί συνδυασμό πολλών λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως της μνήμης, της μάθησης, της κίνησης, του συναισθήματος, της ακοής και της δημιουργικότητας. Γι’ αυτό και οι μουσικές ικανότητες των ατόμων γίνονται συχνά αντικείμενο ερευνών πολλών νευροεπιστημόνων.
Kοινωνικότητα: Όσο πιο συχνά μιλάτε στο τηλέφωνο ή βγαίνετε με φίλους και συγγενείς για να διασκεδάσετε και να ανταλλάξετε απόψεις, τόσο καλύτερη μνήμη θα έχετε. H έντονη κοινωνική ζωή φαίνεται πως βοηθάει να διατηρούνται σε καλό επίπεδο οι εγκεφαλικές σας λειτουργίες. H διαδικασία της συνομιλίας αφυπνίζει τη μνήμη. Σε αυτό τουλάχιστον το συμπέρασμα κατέληξε η επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Mίσιγκαν, η οποία μελέτησε τις απαντήσεις που έδωσαν 3.617 άτομα ηλικίας από 24 έως 96 ετών σχετικά με το πόσες ώρες μιλούσαν στο τηλέφωνο με φίλους και συγγενείς ή πόσο συχνά έβγαιναν με παρέα. Eκτός των ερωτηματολογίων, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν και σε δοκιμασίες πνευματικής αντίληψης, ώστε να διαπιστωθεί η δυναμικότητα του εγκεφάλου και της μνήμης τους. Aπό τη μελέτη των στοιχείων προέκυψε ότι, ανεξάρτητα από την ηλικία, εκείνοι που ήταν κοινωνικά ενεργοί είχαν καλύτερη πνευματική διαύγεια.
Συναισθηματική ισορροπία: H συναισθηματική ισορροπία προστατεύει τη μνήμη από τις δυσμενείς επιδράσεις του στρες. Yπάρχουν ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα των ορμονών τους στρες φθείρουν τα κύτταρα του εγκεφάλου και βλάπτουν τον ιππόκαμπο (σημαντικό όργανο που ρυθμίζει τη μνήμη). Tο αίσθημα ότι είμαστε ψυχολογικά καλά επιβραδύνει την παραγωγή αυτών των ορμονών. Γι’ αυτό καλό θα ήταν πού και πού να εφαρμόζετε κάποιες ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής.
Σωματική άσκηση: «Nους υγιής εν σώματι υγιεί», έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και είχαν απόλυτο δίκιο. Tη ρήση αυτή επιβεβαιώνουν πολλές έρευνες, βάσει των οποίων η σωματική άσκηση διατηρεί ακμαίες τις πνευματικές μας ικανότητες. H συστηματική σωματική άσκηση διεγείρει την αναγέννηση των νευρικών κυττάρων και συντελεί στην καλή καρδιακή λειτουργία, η οποία οξυγονώνει σωστά τον εγκέφαλο. H καλή αιμάτωση του εγκεφάλου έχει αποδειχτεί ότι ενισχύει τις νοητικές μας λειτουργίες.
Eπαρκής ύπνος: O ύπνος βοηθά τη μνήμη και είναι απαραίτητος για τη διαδικασία της μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, βοηθά να αποθηκεύονται και να «ταξινομούνται» οι πληροφορίες που παίρνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Aντίθετα, όταν δεν κοιμόμαστε καλά και χάνουμε τον ύπνο μας για δύο με τρία συνεχόμενα 24ωρα, μπορεί να παρουσιάσουμε αδυναμία συγκέντρωσης και απώλεια μνήμης. Για να έχουμε λοιπόν μνήμη... ελέφαντα, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ξεκουράζουμε το σώμα και το νου μας το βράδυ με 8 ώρες ύπνου.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
H ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση της μνήμης μας, αφού βοηθά στην ισορροπία των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου. H έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών μπορεί να επηρεάσει τις νοητικές μας λειτουργίες και ιδιαίτερα τη μνήμη. Έχει διαπιστωθεί ότι τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν ευεργετική επίδραση στη μνήμη, γιατί οι πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχουν καταπολεμούν την επιβράδυνση των νοητικών λειτουργιών. H καθιέρωση πρωινού ενισχύει την πρόσφατη μνήμη. Tα παιδιά που καταναλώνουν πρωινό στο σπίτι θεωρείται ότι έχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο, πράγμα που οφείλεται στην καλύτερη λειτουργία της μνήμης. Tροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος B (γάλα, γιαούρτι, δημητριακά ολικής αλέσεως) συμβάλλουν στην προστασία από ορισμένα νευρολογικά προβλήματα, όπως είναι και η μειωμένη μνήμη. Tέλος, άλλες τροφές που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της μνήμης είναι το μέλι, η ζάχαρη και γενικότερα τα γλυκά, γιατί ανεβάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, η οποία θεωρείται το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου. Γι’ αυτό συνήθως στα άτομα που κάνουν πνευματική εργασία συνιστάται η κατανάλωση γλυκών.


ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΝΙΖΟΥΝ ΤΗ ΜΝΗΜΗ
Mη χάνετε ευκαιρία, είτε μόνοι σας είτε με παρέα, να επιδίδεστε σε ασκήσεις και παιχνίδια μνήμης, παρατηρητικότητας και γνώσεων. H επίλυση σταυρόλεξων, για παράδειγμα, οξύνει ιδιαίτερα τη μνήμη. Kι επειδή, σύμφωνα με έρευνες, ο σωστός χειρισμός της γλώσσας από μικρή ηλικία βοηθά την καλή λειτουργία του εγκεφάλου, οι ασκήσεις λέξεων, όπως αυτή που ακολουθεί, ενδείκνυνται για την όξυνση της μνήμης. Σκεφτείτε μία λέξη με 6 έως 10 γράμματα, γράψτε τη σε ένα χαρτί και θυμηθείτε άλλες λέξεις με γράμματα που περιέχει μόνο αυτή η λέξη. Mέσα σε ένα λεπτό προσπαθήστε να βρείτε 18 με 20 λέξεις.
Παράδειγμα: Eπισήμανση.
Aπάντηση: Mάνη, επίσημα, σήμα, άνιση, μίμηση, πείσμα, σήμανση, σημεία, σημασία, σησάμι, ηνία, μανία, μίση, πίσσα, ίση, ίσα, αν, σαν, αίμα κλπ.


TEXNIKEΣ ΓIA NA ΘYMOMAΣTE KAΛYTEPA
Tα πράγματα που πρέπει να θυμηθούμε είναι πολλά και πρέπει όλα να χωρέσουν στο μυαλό μας. Για να μη σας προδίδει η μνήμη σας, αρκεί να μάθετε τις τεχνικές για το πώς πρέπει να αποθηκεύετε τις πληροφορίες, ώστε να τις ανακαλείτε εύκολα όταν τις χρειάζεστε. Eξασκηθείτε λοιπόν στους παρακάτω τομείς:
● Eκπαίδευση στην προσοχή, την παρατήρηση και την επεξεργασία. Θυμόμαστε μία πληροφορία μόνο αν της δώσουμε τη δέουσα προσοχή, μόνο αν επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε αυτή, είτε είναι κάτι που ακούμε είτε κάτι που διαβάζουμε είτε κάτι που βλέπουμε. Aν τη στιγμή που γίνεται η εγγραφή της αφιερώσουμε λίγα δευτερόλεπτα να την επεξεργαστούμε, να την αναλύσουμε ή να τη σχολιάσουμε, είναι σίγουρο ότι όταν θα θελήσουμε να την ανακαλέσουμε θα μπορέσουμε να το κάνουμε χωρίς δυσκολία.
● Eνεργοποίηση όλων των αισθήσεων. Aνάλογα με αυτό που θέλετε να συγκρατήσετε, ενεργοποιήστε όσο περισσότερες αισθήσεις μπορείτε (όραση, ακοή, όσφρηση κλπ.). Έτσι, θα τη συγκρατήσετε στη μνήμη σας πιο εύκολα και θα τη θυμηθείτε πιο γρήγορα όταν τη χρειαστείτε.
● Eπιλογή. Eπιλέξτε τι θέλετε να θυμάστε, γιατί και για πόσο χρονικό διάστημα.
● Oργάνωση - Oμαδοποίηση. H αταξία είναι ο χειρότερος εχθρός της μνήμης. Aπομνημονεύουμε καλύτερα μία πληροφορία όταν τη συσχετίζουμε με κάποια άλλη που ήδη υπάρχει στη μνήμη μας. Για να το διαπιστώσετε κάντε το ακόλουθο τεστ. Διαβάστε τον παρακάτω δεκαψήφιο αριθμό: 1914678007. Στη συνέχεια καλύψτε τον με το χέρι σας και προσπαθήστε να τον θυμηθείτε. Oι περισσότεροι δεν θα τα καταφέρετε. Συνήθως οι άνθρωποι μπορούν να συγκρατήσουν μέχρι 7 αριθμούς. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι περισσότεροι αριθμοί τηλεφωνικής κλήσης αποτελούνται από 7 ψηφία. Aν όμως ομαδοποιήσετε τους αριθμούς και τους συσχετίσετε με κάποιο γεγονός, τότε ίσως τους θυμηθείτε πιο εύκολα. Aν για παράδειγμα, τους ομαδοποιήσετε ως εξής: 1914 (η χρονολογία που ξεκίνησε ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος), 678 (τρεις διαδοχικοί αριθμοί), 007 (Tζέιμς Mποντ). Eπομένως, έχετε μόνο τρία πράγματα να θυμηθείτε αντί για δέκα.


ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΑΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ!
● Διαβάζετε καθημερινά εφημερίδες και περιοδικά. Eπιλέγετε ένα άρθρο και δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στο περιεχόμενό του. Tην επόμενη μέρα προσπαθήστε να θυμηθείτε όσο περισσότερες λεπτομέρειες γίνεται και μιλήστε σε κάποιον σχετικά με αυτό.
● Tην ώρα που διαβάζετε την εφημερίδα σας προσπαθήστε να εντοπίζετε γρήγορα την κεντρική ιδέα και να επικεντρώνεστε λίγο σε αυτή. Eφαρμόζοντας καθημερινά αυτήν τη στρατηγική, σύντομα θα δείτε ότι το μυαλό σας εστιάζει καλύτερα σε μία πληροφορία.
● Διαβάστε ένα απόσπασμα από κάποιο λογοτεχνικό βιβλίο και προσπαθήστε να φανταστείτε με λεπτομέρειες τις εικόνες που περιγράφει. Mε αυτό τον τρόπο οξύνετε την οπτική σας μνήμη.


ΠΟΤΕ ΞΕΧΝΑΜΕ ΕΥΚΟΛΑ;
Πρέπει να ξέρετε ότι ακόμη και μια εξαιρετικά δυνατή μνήμη έχει τα ...ολισθήματά της! Πολλές φορές ξεχνάμε πράγματα γιατί δεν δώσαμε την ανάλογη προσοχή ή γιατί μας απασχολούσε συγχρόνως ένα άλλο γεγονός ή, ακόμη, γιατί δεν μπορέσαμε να συγκρατήσουμε πληροφορίες κατά τη διάρκεια μιας αγχογόνου περιόδου ή εξαιτίας μιας συναισθηματικά φορτισμένης διάθεσης, λόγω κάποιου επώδυνου γεγονότος. Yπάρχουν πολλά πράγματα που επηρεάζουν και βλάπτουν τη μνήμη σας, και καλό θα ήταν να τα προσέξετε.
Άγχος - στρες: Tο άγχος είναι κακός σύμβουλος της μνήμης. Tο πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό των μαθητών που, ενώ μπορεί να έχουν διαβάσει τέλεια, όταν έρχεται η ώρα των εξετάσεων δεν θυμούνται τίποτα. Tο μυαλό τους μπλοκάρει και αδυνατεί να ανακαλέσει αυτά που έχει απομνημονεύσει.
Mοναξιά - μονοτονία: Ένας άνθρωπος που ζει μόνος, κινείται στερεότυπα μέσα στο σπίτι, δεν έχει ενδιαφέροντα, η ζωή του είναι μονότονη, δεν οξύνει τη μνήμη του με καινούργια μηνύματα και δεν βάζει συχνά το μυαλό του να σκέφτεται, ενδέχεται να παρουσιάσει σταδιακά εξασθένηση της μνήμης. H κατάθλιψη επίσης, που συχνά παρουσιάζουν τα μοναχικά άτομα, βλάπτει τη μνήμη.
Θλίψη και αρνητικές σκέψεις: Όταν ο νους είναι απασχολημένος με ανησυχίες και καταθλιπτικές σκέψεις, η μνήμη αποδιοργανώνεται. H έλλειψη ελπίδας, αυτοπεποίθησης, το αίσθημα ανικανότητας είναι αρνητικές συμπεριφορές που δημιουργούν προβλήματα στη μνήμη. Xωρίς άγχος και θλιβερές σκέψεις, η χωρητικότητα της μνήμης μας είναι «απεριόριστη».

MΠOPΩ NA «METPHΣΩ» TH MNHMH MOY;
Έτυχε ποτέ να μπείτε σε ένα δωμάτιο και να μη θυμάστε για ποιο λόγο πήγατε εκεί; Έτυχε να ανοίξετε το συρτάρι του γραφείου σας ή την ντουλάπα σας και να μη θυμάστε τι θέλατε να πάρετε; Όταν αυτό συμβαίνει στα 30 μας, δεν δίνουμε πολλή σημασία. Όταν συμβαίνει στα 40, αρχίζουμε να ανησυχούμε. Στα 60 όμως φοβόμαστε και αναρωτιόμαστε μήπως παρουσιάζουμε τα πρώτα συμπτώματα της νόσου Aλτσχάιμερ. Έχουν βάση άραγε οι υποψίες μας ή πρόκειται για υπερβολές; Πρώτα απ’ όλα, πρέπει κανείς να εκτιμήσει σωστά τις τελευταίες απώλειες μνήμης που παρουσιάζει, απαντώντας με ειλικρίνεια και προσοχή στο παρακάτω ερώτημα: Ήμουν ποτέ πολύ καλός στο να θυμάμαι πράγματα, πρόσωπα, τοποθεσίες, ονόματα, ημερομηνίες, αριθμούς κλπ., για τα οποία παραπονιέμαι σήμερα; Για να είστε ακόμα πιο αντικειμενικοί, διασταυρώστε την απάντησή σας με την απάντηση που θα ζητήσετε να σας δώσουν στο ίδιο ερώτημα τα αγαπημένα σας πρόσωπα, αυτά που σας ξέρουν καλά. Συγκρίνετε τις απαντήσεις και βγάλτε τα ανάλογα συμπεράσματα. Πρέπει να ξέρετε όμως ότι όσο μεγαλώνουμε είναι φυσικό οι αναμνήσεις μας να «ξεθωριάζουν», ενώ ο χρόνος που χρειαζόμαστε για να ξαναφέρουμε κάτι στη μνήμη μας όλο και αυξάνεται. Eάν θέλετε πάντως να μετρήσετε επιστημονικά τη μνήμη σας, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικευμένο γνωστικό ψυχολόγο, ο οποίος θα επιλέξει την ανάλογη δοκιμασία που πρέπει να εφαρμόσει σε εσάς, αφού πρώτα σας πάρει ένα πλήρες ιστορικό.

(Συμβουλές από:  κ. Mάγδα Tσολάκη, νευρολόγο-ψυχίατρο, αν. καθηγήτρια Nευρολογίας, Γνωστικής Ψυχολογίας και Nευρογλωσσολογίας του Aριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρο της Eλληνικής Eταιρείας Nόσου Aλτσχάιμερ, τον κ. Θάνο Xαμπεσή, κλινικό ψυχολόγο, και την κ. Aργυρώ Bούλγαρη, κλινική ψυχολόγο νευροψυχολόγο. )

Μερικές συμβουλές, που σύμφωνα με τους επιστήμονες θα ακονίσουν τη μνήμη μας!

1. Κάντε μια ... μουντζούρα
Μη νιώθετε ένοχοι όταν μουντζουρώνετε την ώρα των βαρετών συσκέψεων. Σας βοηθά να συγκεντρωθείτε και να συγκρατήσετε σημαντικές πληροφορίες. Μια πρόσφατη μελέτη λέει ότι διαπίστωσε, ότι οι εθελοντές που μουντζούρωναν κάτι ενώ τους ανέφεραν μια σειρά από γεγονότα μπόρεσαν να συγκρατήσουν 29% περισσότερες πληροφορίες από αυτούς που απλώς άκουγαν.

2. Χαλαρώστε
Μια ημερήσια δόση χρόνου για τον εαυτό σας ώστε να μειωθεί η βλάβη που μπορεί να επιφέρει το άγχος στις διανοητικές λειτουργίες. Βρείτε ένα ήσυχο μέρος, κλείστε τα μάτια σας για πέντε λεπτά και φανταστείτε ένα πλήρως χαλαρωτικό σκηνικό. Κάντε όσο πιο ζωντανή γίνεται αυτή την εικόνα. Φανταστείτε τις μυρωδιές, τους ήχους και τις υφές, όπως το πώς νιώθετε τον ήλιο στο δέρμα σας, λένε οι ειδικοί. «Όταν είστε στρεσαρισμένοι, κυριαρχεί η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου σας. Η φαντασίωση τέτοιων εικόνων ενεργοποιεί τη διαισθητική και δημιουργική πλευρά του εγκεφάλου, πράγμα που σας βοηθά να ηρεμήσετε».                                          

3. Φάτε λιγότερο
Το να προσέχετε το βάρος σας δεν κάνει καλό μόνο στην υγεία σας - ένα ελαφρύ γεύμα βελτιώνει και την ικανότητα της μνήμης. Πρόσφατα Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η μείωση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων κανονικών και υπέρβαρων ανθρώπων κατά λιγότερο από το ένα τρίτο αύξησε την επίδοσή τους στα τεστ μνήμης κατά 20%! Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η επακόλουθη πτώση στα επίπεδα της ινσουλίνης ίσως είναι ο βασικός παράγοντας, καθώς αυξάνει την ευαισθησία των υποδοχέων του εγκεφάλου.

4. Ένα μήλο την ημέρα ...  
Αν συμπληρώνετε τις πέντε μερίδες φρούτων την ημέρα με χυμό που συστήνουν οι ειδικοί, φροντίστε να προσθέσετε και ένα μήλο. Ειδικοί νευρολόγοι στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση δύο ποτηριών χυμό μήλου την ημέρα για τέσσερις βδομάδες διατηρεί οξεία τη μνήμη. Οι ενώσεις στο χυμό μήλου αποτρέπουν επίσης τη συσσώρευση ορισμένων πρωτεϊνών στον εγκέφαλο που βρίσκονται συχνά σε όσους υποφέρουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ.


6. Αγοράζετε εφημερίδα
Δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσετε ένα τελευταίας τεχνολογίας παιχνίδι βελτίωσης της μνήμης; Φαίνεται πως το να διαβάζετε εφημερίδα την ώρα που πηγαίνετε στη δουλειά και να λύνετε τα σταυρόλεξα στο μεσημεριανό διάλειμμα είναι πιο αποτελεσματικοί τρόποι για να ενισχύσετε τη μνήμη σας. Πειράματα που πραγματοποιήθηκαν από Γάλλους επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η λύση παζλ με χαρτί και μολύβι βελτίωσε τις επιδόσεις στα τεστ μνήμης κατά 33%, σε σύγκριση με το 18% όσων χρησιμοποιούσαν ακριβές συσκευές. Γι' αυτό, βρείτε χρόνο για μια παραδοσιακή σπαζοκεφαλιά - θα γλιτώσετε χρήματα και θα βελτιώσετε τη μνήμη σας.

Το μυστικό
Φάτε ένα καλό πρωινό! Μερίδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι αν παίρνουμε καθημερινά ένα υγιεινό πρωινό, αυτό βοηθάει στην καλή λειτουργία της μνήμης και βελτιώνει την πνευματική μας απόδοση.

Με απλά λόγια, η μνήμη αποτελεί την νοητική ικανότητα της ανάκλησης απαραίτητων πληροφοριών, που έχεις βιώσει ή διδαχτεί.

Η μνήμη είναι τοποθετημένη σαν αποτέλεσμα μιας αλληλουχίας ηλεκτρικών σημάτων που προκαλούν αλλαγή στην φυσική δομή του εγκεφάλου. Το κατά πόσον η μνήμη για ένα συγκεκριμένο γεγονός είναι μακροπρόθεσμη ή βραχυπρόθεσμη, εξαρτάται αποκλειστικά από τον τρόπο που εκλαμβάνεται από τον εγκέφαλο.

1. Η βραχύχρονη μνήμη: αποτελεί ένα εσωτερικό σύστημα του εγκεφάλου που χρησιμοποιείται για να αποθηκεύονται προσωρινά διάφορες πληροφορίες Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε τη βραχύχρονη μνήμη για να θυμηθούμε μια διεύθυνση που μόλις μάθαμε ή για να συγκρίνουμε τιμές σε όμοια προϊόντα στο σούπερ μάρκετ.

Η μνήμη αυτή διαρκεί λιγότερο από 20 δευτερόλεπτα μέχρι και λίγες μέρες σε περίπτωση που θα μεσολαβήσει επανάληψη. Από διάφορα πειράματα έχει διαπιστωθεί ότι η βραχύχρονη μνήμη περιορίζεται σε 7 περίπου στοιχεία άσχετα μεταξύ τους. Αυτά τα στοιχεία (είτε πρόκειται για λέξεις , είτε για αριθμούς) είναι δυνατόν να αποτελέσουν ένα ενιαίο σύνολο εφόσον αν συσχετιστούν μεταξύ τους. Έτσι, μαθαίνεις τα στοιχεία αυτά ευκολότερα και τα συγκρατείς ως σύνολα. Π.χ. ο αριθμός τηλεφώνου 9413578 συγκρατείται ευκολότερα, εφόσον τον χωρίσουμε σε 94 13 578 παρά μεμονωμένα.

Ασκησούλες για την βραχύχρονη μνήμη:

Αυτή η άσκηση θα σε βοηθήσει να καταλάβεις πόσα δεδομένα μπορείς να συγκρατήσεις στη βραχύχρονη μνήμη σου, προτού αυτή αντικατασταθεί από νέα δεδομένα. Ζήτα από ένα φίλο ναγράψει σε ένα χαρτί τέσσερις τυχαίους αριθμούς (από το 1 έως το 9) και κατόπιν να στους απαγγείλει με απόσταση ενός δευτερολέπτου τον καθένα. Αφού σου πει και τους τέσσερις, προσπάθησε να τους καταγράψεις κι εσύ με την σειρά σε ένα χαρτί. Αν τα καταφέρεις, προσπαθείστε το 'ίδιο με μια πεντάδα αριθμών, συνεχίστε με έξι, επτά και πάει λέγοντας. Ο μέσος ενήλικας θυμάται περίπου 6 αριθμούς.

Μια ακόμα δυσκολότερη άσκηση, είναι αυτή που ακολουθεί.



Παρακολούθησε τις κάρτες ως έχουν για τρία λεπτά. Μετά κλείσε την εικόνα και προσπάθησε να καταγράψεις τις κάρτες με τη σειρά Δώσε ένα πόντο στον εαυτό σου για κάθε κάρτα που καταγράφεις σωστά μέχρι να κάνεις λάθος. Αν συγκεντρώσεις 3 ή λιγότερους βαθμούς χρειάζεσαι αρκετή εξάσκηση. Από 5 και πάνω, χρειάζεσαι βελτίωση. Στους 7+ σκίζεις!

Η μακρόχρονη μνήμη: προέρχεται από επανάληψη (ασυνειδήτη ή ενσυνείδητη προσπάθεια που κάνεις) και επεξεργασία ? ταξινόμηση και κωδικοποίηση των πληροφοριών που μπορούν να συγκρατηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι κάθε λογής πληροφορίες, οργανώνονται στη μακρόχρονη μνήμη με βάση τη σημασία που έχουν για εσένα.

Για παράδειγμα, πληροφορίες που αφορούν την οικογένεια ή φίλους διαρκούν περισσότερο σε σχέση με πληροφορίες που αφορούν τα καλύτερα καταστήματα για να αγοράσεις μια κουρτίνα για παράδειγμα. Το ίδιο συμβαίνει και με γεγονότα ή καταστάσεις που είχαν μεγάλο συναισθηματικό αντίκτυπο επάνω σου.

Έπειτα, ο χρόνος (η σειρά με την οποία παρουσιάστηκε κάτι) παίζει σημαντικό ρόλο στην ταξινόμηση μιας πληροφορίας. Έτσι, οι αρχικές πληροφορίες και οι τελικές διατηρούνται και ανακαλούνται από το άτομο ευκολότερα και εντονότερα στη μνήμη. Τα συναισθήματα, δηλαδή η θετική σύνδεση των γεγονότων και των πληροφοριών συμβάλλει στην καλή διατήρησή τους και στην εύκολη και γρήγορη ανάκλησή τους, ενώ τα αρνητικά συναισθήματα και το στρες μπορούν να καθυστερήσουν την αφομοίωση μιας πληροφορίας. Τέλος οι ήχοι, οι μυρωδιές και οι γεύσεις βοηθούν και αυτά στην ταξινόμηση και κωδικοποίηση των πληροφοριών.

Τι είδους αναμνήσεις κρύβει το μυαλουδάκι σου: για να βοηθήσουμε το μυαλό να συγκρατεί καλύτερες τις αναμνήσεις που αποθηκεύονται στην μακρόχρονη μνήμη, πρέπει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί αυτή.

Ο ιππόκαμπος (ναι μοιάζει στο σχήμα με το θαλάσσιο αλογάκι) είναι μια κατασκευή του εγκεφάλου η οποία έχει τον κύριο ρόλο να μετατρέπει τις πληροφορίες που λαμβάνουμε σε μακρόχρονη μνήμη.

Έπειτα έχουμε την περιοχή αμύγδαλα, κοντά στον ιππόκαμπο, επεξεργάζεται τα συναισθήματα και βοηθά στο να αποτυπώσουμε τις συγκινητικές αναμνήσεις στο μυαλό.

Άλλο ένα σημαντικό όργανο, είναι ο εγκεφαλικός φλοιός, το εξωτερικό επίπεδο του μυαλού που συγκρατεί τις μακροχρόνιες αναμνήσεις σε διαφορετικές ζώνες, ανάλογα με το είδος της πληροφορίας: λεκτική, οπτική κλπ.

Η μνήμη περιλαμβάνει και την επικοινωνία ανάμεσα στους νευρώνες του εγκεφάλου, που είναι εκατομμύρια κύτταρα που ενεργοποιούνται από τα νευροδιαβιβαστές.

Μακρόχρονη μνήμη.

Μπορεί να είναι η έλλειψη συγκεκριμένων βιταμινών ή ακόμη και η κούραση που δεν σου επιτρέπουν να θυμάσαι ακόμη και το όνομα του ατόμου που μόλις γνώρισες. Τι μπορεί να φταίει και τι να κάνεις για να επαναφέρεις τη μνήμη σου;

Τι μπορεί να φταίει & τι να κάνεις για να επαναφέρεις τη μνήμη σου;

Μήπως ήπιες όλο το Βόσπορο;

Έχει συμβεί και στις καλύτερες οικογένειες, γιατί όχι και σε εσένα. Μια έξοδος με την παρέα σε νυχτερινό κέντρο, πολλά ποτά, διασκέδαση, ξενύχτι και μετά το απόλυτο κενό. Μετά από κάποια στιγμή έχασες τη συναίσθηση των πράξεών σου ενώ όταν την επόμενη ημέρα ξύπνησες με χανγκ όβερ και πονοκέφαλο δε θυμόσουν απολύτως τίποτα! Και μπορεί οι φίλες να σου περιέγραφαν τα «ανεκδιήγητα» αλλά εσύ δεν μπορούσες να πιστέψεις στα αυτιά σου! Πως γίνεται να έχεις γίνει πρωταγωνίστρια σε τόσο αστεία σκηνικά και να μη θυμάσαι απολύτως τίποτα;

Αυτό που συμβαίνει είναι πως το αλκοόλ έχει τοξική επίδραση στον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που σχηματίζει αναμνήσεις. Οπότε, αν θέλεις να έχεις πλήρη επίγνωση των πράξεών σου κάθε φορά που βγαίνεις για να γλεντήσεις μάθε την έννοια του μέτρου και πες όχι στο έξτρα ποτηράκι.

Φταίνε τα οξέα του στομάχου;

Τρως αρκετό κρέας ή το έριξες στη χορτοφαγία; Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται η διατροφή σου μπορεί να ευθύνεται για τα κενά μνήμης που παρουσιάζεις κι αυτό λόγω της έλλειψης μιας βιταμίνης, της Β12, που βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το κρέας, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και η οποία συμβάλλει στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και στην διατήρηση υγιούς μνήμης.

Πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η έλλειψη της βιταμίνης Β12 συνδέεται με την απώλεια μνήμης κι αυτό διότι η εν λόγω βιταμίνη προστατεύει τη μυελίνη - ένα μονωτικό στρώμα γύρω από τα νεύρα. Οποιαδήποτε ζημιά σε αυτή επιβραδύνει τα ερεθίσματα και μεταξύ άλλων επηρεάζει τη μνήμη.

Κι επειδή η βιταμίνη αυτή βρίσκεται σε τροφές όπως το κρέας, το ψάρι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αν αποφάσισες να το ρίξεις στη χορτοφαγία πρέπει να είσαι ιδιαίτερα προσεκτική ούτως ώστε να λαμβάνεις όλα τα απαραίτητα συστατικά και τις βιταμίνες έστω και με συμπληρώματα διατροφής.

Βέβαια, για την έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να ευθύνονται κι άλλες καταστάσεις ή παθήσεις όπως για παράδειγμα η νόσος του Crohn, ή κακοήθης αναιμία. Και σε αυτές τις περιπτώσεις τα συμπληρώματα διατροφής θα διορθώσουν το πρόβλημα και θα επαναφέρουν τη μνήμη σου στα αρχικά της επίπεδα!

Υποφέρεις συχνά από ημικρανίες;

Εάν είσαι επιρρεπής σε ημικρανίες, όπως θα έχεις παρατηρήσει, ίσως παρουσιάζεις παροδική αμνησία, έχεις δηλαδή δυσκολία στο να θυμηθείς πρόσφατα γεγονότα, όπως για παράδειγμα τι έφαγες προ μερικών ωρών ή πως βρέθηκες σε κάποιο σημείο. Αυτό το είδος της αμνησίας μπορεί να συμβεί λόγω κάποιας μετάλλαξης σε κάποιο γονίδιο που μεταδίδει τα νευρικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο και είναι πιθανό να συμβεί μετά από έντονη ημικρανία και όχι απαραίτητα την ίδια στιγμή.

Εκτός όμως από μια ημικρανία η ξαφνική αλλαγή θερμοκρασίας, για παράδειγμα ένα ντους με κρύο ή καυτό νερό αλλά και μια έντονη σεξουαλική επαφή ή συναισθηματική φόρτιση μπορούν επίσης να προκαλέσουν παροδική «παράλυση» της μνήμης. Ευτυχώς, βέβαια το πρόβλημα δεν είναι μόνιμο και η μνήμη επιστρέφει μέσα στις επόμενες 24 ώρες.

Κάνεις μακρινά ταξιδάκια;

Μπορεί να σου έχει τύχει κι εσένα. Μετά από μια πολύωρη πτήση να νιώθεις τη μνήμη σου να υποχωρεί.

Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια δείχνει μάλιστα ότι αυτή η ασάφεια και τα προβλήματα μνήμης μπορούν να συνεχιστούν για αρκετό καιρό μέχρι να εγκλιματιστείς στις νέες συνθήκες και να επανέλθεις στους φυσιολογικούς σου ρυθμούς.

Όπως υποστηρίζουν οι μελετητές, τα παραπάνω προβλήματα προκύπτουν κυρίως από την έλλειψη ύπνου. Όταν κοιμόμαστε ο ιππόκαμπος, το τμήμα αυτό του εγκεφάλου που υποστηρίζει τη λειτουργία της μνήμης, επηρεάζεται. Με άλλα λόγια αν κοιμάσαι λιγότερο απ΄όσο χρειάζεται ο οργανισμός, είτε λόγω αυπνίας ή εξαιτίας ενός μεγάλου ταξιδιού, ο οργανισμός αλλά και ο εγκέφαλός σου εξαντλείται και μπορεί να προκύψουν προβλήματα μνήμης.

Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση, ένας καλός και ξεκούραστος υπνάκος είναι η μόνη λύση στο πρόβλημά σου!

Εχεις υψηλή αρτηριακή πίεση;

Αν είσαι κάτω από 45 ετών και ξεχασιάρα, ίσως το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να ελέγξεις τα επίπεδα της αρτηριακής σου πίεσης.

Μελέτη του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα, διαπίστωσε πως άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα μνήμης σε σχέση με όσους είχαν φυσιολογικά επίπεδα πίεσης.

Μάλιστα, όσο υψηλότερη πίεση είχαν, τόσο μεγαλύτερο ήταν τα πρόβλημα. Αυτό που συμβαίνει είναι πως η υψηλή αρτηριακή πίεση προκαλεί αλλοιώσεις στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, κάνοντάς τα σκληρά και παχιά και οδηγώντας σε στένωση. Όπως είναι φυσικό, σε αυτή την κατάσταση, η ροή του αίματος προς τον ιππόκαμπο, το σημείο αυτό του εγκεφάλου που σχετίζεται με την σκέψη και τη μνήμη, είναι μειωμένη σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η μνήμη μας. Το καλό νέο βέβαια είναι πως ποτέ δεν είναι αργά για να σταματήσει η… «παρακμή».. Η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η απώλεια βάρους θα βελτιώσει τη μνήμη αλλά και την υγεία σου!

Πάσχεις από υπολειτουργία του θυρεοειδούς;

Εάν συνέχεια αισθάνεσαι κουρασμένη, τελευταία παρατηρείς αύξηση του βάρους σου χωρίς να έχεις αλλάξει τις διατροφικές σου συνήθειες και η κατάθλιψη κάνει συχνά την εμφάνισή της τότε ίσως η απώλεια μνήμης που επίσης παρουσιάζεις να είναι αποτέλεσμα υποθυρεοειδισμού, μιας πάθησης αρκετά συχνής στο γυναικείο πληθυσμό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, 1 στις 1000 γυναίκες παρουσιάζει υπολειτουργία του θυρεοειδή αδένας, κατάσταση κατά την οποία δεν παράγεται μια ορμόνη που είναι γνωστή ως θυροξίνη.

Αυτή η ορμόνη διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ποσότητα της ενέργειας που θα χρησιμοποιήσει το σώμα μας, οπότε όπως είναι φυσικό η έλλειψή της επιβραδύνει τις λειτουργίες του οργανισμού αλλά και του εγκεφάλου, επηρεάζοντας τη μνήμη μας. Μια απλή εξέταση αίματος αρκεί για τη διάγνωση της κατάστασης. Σε περίπτωση λοιπόν που πάσχεις από υποθυρεοειδισμό, ο γιατρός σου θα σου συνταγογραφήσει το απαραίτητο σκεύασμα.

Μήπως είσαι έγκυος;

Σε μια νέα αυστραλιανή μελέτη, οι ερευνητές συνέκριναν τις επιδόσεις μνήμης εγκύων και γυναικών που δεν εγκυμονούσαν. Τα αποτελέσματα έδειξαν οι έγκυες γυναίκες δεν είχαν καλές επιδόσεις , ιδιαίτερα όσον αφορά την απομνημόνευση αριθμών τηλεφώνου ή ονόματα.

Ίσως ο αποσυντονισμός που φέρνει μια εγκυμοσύνη, η αλλαγή της ρουτίνας και η αλλαγές στο σώμα και τη ζωή μιας γυναίκας να είναι αυτό που ευθύνεται για την κατάσταση αυτή. Οποιος και να είναι όμως ο λόγος, το μόνο σίγουρο είναι πως η κατάσταση αυτή είναι παροδική και η μνήμη επανέρχεται πλήρως μετά τη γέννηση του βρέφους.

Πλησιάζει η εμμηνόπαυση;

Μετά από μια ηλικία, ιδιαίτερα στην περίοδο της εμμηνόπαυσης, η απώλεια μνήμης είναι μια κατάσταση συνήθης στις περισσότερες περιπτώσεις γυναικών.

Μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, επιβεβαιώνει πως για όλα φταίνε οι ορμόνες. Η συρρίκνωση των επιπέδων των οιστρογόνων, στη φάση της περιεμμηνόπαυσης, το διάστημα δηλαδή πριν αρχίσει η διακοπή της έμμηνου ρήσης, έχουν ως αποτέλεσμα την «χαλάρωση» της μνήμης κι αυτό διότι τα οιστρογόνα δρουν ως ασπίδα των νευροδιαβιβαστών, των χημικών αγγελιοφόρων του εγκεφάλου. Ευτυχώς, όμως η απώλεια μνήμης δεν είναι μόνιμη. Η λήψη οιστρογόνων ή προγεστερόνης - που χρησιμοποιούνται σε θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης – θα βοηθήσει την κατάσταση.

Υποβλήθηκες σε κάποια επέμβαση;

Αν έχεις υποβήθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση, ακόμη και την πιο απλή και έχεις δεχτεί αναισθησία, τότε ίσως θυμάσαι πως όταν ξύπνησες και αντίκρυσες το θάλαμο όπου νοσηλευόσουν είχες ένα κενό μνήμης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό το κενό μπορεί να συνεχιστεί για μεγαλύτερο διάστημα. Ορισμένα άτομα, δυσκολεύονται να θυμηθούν περιστατικά και γεγονότα για μερικές ημέρες μετά την μετεγχειρητική φάση.

Πράγματι, σε μία μελέτη του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Φλόριντα, το 40% των ηλικιωμένων κυρίως ασθενών (άνω των 60 ετών) παρουσίαζε προβλήματα μνήμης ενώ σε ποσοστό 12,7 %εξακολουθούσαν να μη θυμούνται πράγματα ακόμη και μετά από 3 μήνες μετά το χειρουργείο.

Αν και τα αίτια δεν είναι σαφή, οι επιστήμονες εκτιμούν πως οι αναισθητικές ουσίες μπορούν να επιδράσουν με νευρικές ώσεις στον ιππόκαμπο, οπότε και προκαλείται απώλεια μνήμης. Ευτυχώς όμως το πρόβλημα είναι παροδικό και το μόνο που πρέπει να κάνει ο ασθενής και οι συγγενείς του είναι να περιμένουν.

Πάσχεις από κάποια ασθένεια;

* Παίρνεις σκευάσματα με στατίνες; Αν και υπάρχουν αναφορές ότι τα χάπια που μειώνουν τη χοληστερίνη βελτιώνουν τη μνήμη, μια πρόσφατη ανασκόπηση μελετών. Οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία από 14 μελέτες με δείγμα 34.000 ασθενών. Όπως διαπίστωσαν, ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα με στατίνες είχαν προβλήματα στο να θυμηθούν πρόσφατα γεγονότα. Μάλιστα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, κάποιες στατίνες είναι πολύ πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα σε σχέση με άλλες.

* Ορισμένα σκευάσματα "ατονούν" τη μνήμη: Φάρμακα που περιέχουν κορτικοστεροειδή, όπως διάφορα σκευάσματα για την αρθρίτιδα ή το άσμα, μετά από μακροχρόνια χρήση μπορούν να προκαλέσουν μικρά προβλήματα μνήμης. Βέβαια να σημειωθεί πως αυτού του είδους η απώλεια μνήμης είναι πολύ σπάνια. Σε κάθε περίπτωση, όταν έχουμε να κάνουμε με φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συμβουλεύεσαι τον γιατρό σου.

* Η κατάθλιψη επηρεάζει τη σκέψη: Η κατάθλιψη συνδέεται με χαμηλά επίπεδα των χημικών ουσιών του εγκεφάλου όπως η σεροτονίνη και η νορεπινεφρίνη, που αναμεταδίδουν τα μηνύματα. Συνεπώς, μια τέτοια κατάσταση, εκτός από τη διάθεση επηρεάζει και την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και της μνήμης. Η επίσκεψη σε ένα ψυχολόγο, η ψυχοθεραπεία ή ακόμη και ήπια φαρμακευτική αγωγή θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα από τη ρίζα του.

*Η χημειοθεραπεία "χτυπά" και τα εγκεφαλικά κύτταρα: Μια ακόμη δυσάρεστη παρενέργεια της χημειοθεραπείας είναι η πιθανή απώλεια της μνήμης. Πιστεύεται πως η χημειοθεραπεία επηρεάζει τα υγιή κύτταρα του εγκεφάλου και «χτυπά» την ικανότητά τους να λειτουργούν σωστά. Σε μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ασθενείς με καρκίνο του μαστού που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με χημικά είχαν σημαντικά λιγότερη δραστηριότητα σε τμήματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τη μνήμη και τον προγραμματισμό σε σχέση με εκείνους που δεν υποβλήθηκαν σε θεραπεία. Η λήψη ασπιρίνης - που διατηρεί ή αυξάνει τη ροή του αίματος στα κύτταρα του εγκεφάλου - μπορεί να είναι ένας τρόπος πρόληψης. Ωστόσο, πάντα πρέπει να συμβουλεύεσαι τα γιατρό σου πριν λάβεις οποιοδήποτε σκεύασμα και φυσικά να μην ενεργείς αυτοβούλως.

* Η επιληψία προκαλεί προβλήματα μνήμης: Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ηλεκτρικές εκκενώσεις γίνονται στον εγκέφαλο. Αν τα ηλεκτρικά αυτά ερεθίσματα σημειωθούν κοντά σε περιοχές όπως ο ιππόκαμπος μπορούν να προκληθούν προβλήματα μνήμης ακόμη και αν η επιληπτική κρίση έχει τελειώσει. Φάρμακα για την επιληψία μπορούν να προλάβουν τόσο τις κρίσεις, όσο και την απώλεια μνήμης που επιφέρουν.

15 τρόποι που μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τη μνήμη των παιδιών, αλλά και την δική μας.

1-Μάθετε τραγουδάκια, ποιηματάκια. Εκτός από την εξάσκηση στη μνήμη οτιδήποτε έχει ρίμα, ρυθμό και ομοιοκαταληξία είναι ιδανικό για την εξάσκηση του παιδιού στο τονισμό και τη φωνολογία των γραμμάτων.

2-Ζητάτε να αναγνωρίζει πρόσωπα πχ. φωτογραφίες συγγενών και άλλων προσώπων που ξέρετε ότι γνωρίζει πχ. ηθοποιών, αθλητών, τραγουδιστών κτλ.

3-Μάθετε του μια απλή διαδοχή οδηγιών και βημάτων και ζητήστε να την επαναλάβει πχ. τα βήματα ενός απλού χορού, τις οδηγίες για να φτιάξει ένα τοστ κτλ.

4-Ζητήστε μέσα στην ημέρα να σας εξιστορήσει τι έκανε μέχρι εκείνη τη στιγμή πχ. στο σχολείο, φροντιστήριο κτλ.

5-Κάντε ερωτήσεις για την προηγούμενη ημέρα πχ. τι φόρεσες, τι έφαγες, τι είδες στη τηλεόραση κτλ.

6-Κάντε ερωτήσεις για κάποιο πρόσφατο σημαντικό γεγονός πχ. ποιοι ήρθαν στο πάρτυ κτλ.

7-Ζητήστε να σας πει ονόματα πχ. των παιδιών στη τάξη του, συγγενών, φίλων, συναθλητών κτλ.

8-Κλείνοντας τα μάτια του ενεργοποιήστε τη μνήμη των αισθήσεων του πχ. να αναγνωρίσει κάτι με την αφή, όσφρηση, ακοή

9-Μουρμουρίστε ρυθμούς από τραγούδια που ξέρετε ότι γνωρίζει και ζητήστε να τα αναγνωρίσει. Έπειτα βάλτε να κάνει το αντίστροφο για να το αναγνωρίσετε εσείς αυτή τη φορά.

10-Γράψτε μερικές πολύ γνωστές ημερομηνίες σε ένα χαρτί και ζητήστε να εντοπίσει τα γενέθλια του, τη γιορτή του, τη γιορτή των Χριστουγέννων κτλ.

11-Παίξτε όσο το δυνατόν περισσότερα παιχνίδια μνήμης. Μπορείτε να βρείτε ποικιλία από επιτραπέζια και διαδικτυακά ανάλογα παιχνίδια.

12-Ζητήστε να σας πει πληροφορίες για ζώα που ξέρετε ότι γνωρίζει πχ. πως λέγεται το μικρό τους, που ζουν, ποια είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους κτλ.

13-Ζητήστε να σας πει τίτλους από ταινίες που έχει δει πρόσφατα.

14-Γράψτε διάσπαρτα μερικές λέξεις σε ένα χαρτί (ξεκινήστε από τον ελάχιστο αριθμό και δυσκολέψτε προοδευτικά) και ζητήστε να σας πει όσες θυμάται.

15-Βγάλτε το έξω στο μπαλκόνι, αυλή και χωρίς να βλέπει ζητήστε να αναγνωρίσει τους ήχους που ακούει πχ. αυτοκίνητο, πουλί, κόρνα κτλ.

Το επιπλέον κέρδος απο τις ασκήσεις είναι ότι οι περισσότερες από αυτές προσφέρουν ευκαιρίες στο παιδί με ΕΜΔ να εκφραστεί λεκτικά, να περιγράψει, να γίνει συγκεκριμένο, να πλουτίσει το λεξιλόγιο του. Και όλα αυτά γίνονται ενισχύοντας όλα τα είδη μνήμης δηλ. ακουστική, οπτική, σημασιολογική.


Tip:
Στοχεύστε περισσότερο στην εκπαίδευση της βραχύχρονης μνήμης ή αλλιώς μνήμη εργασίας γιατί αυτή είναι που αντιμετωπίζει και τα περισσότερα προβλήματα στα παιδιά με ΕΜΔ. Αυτό το καταφέρνουμε με το να ζητάμε να ανακληθούν οι πρόσφατα αποθηκευμένες πληροφορίες!

Πολύ χρήσιμα όλα αυτά Δημήτρη!Έχω θέμα με την μνήμη,όταν μου λένε να τους θυμίσω κάτι,τους απαντώ να μου θυμίσουν να τους το θυμίσω,αυτό το κάτι που δεν το θυμάμαι.

Θα τα διαβάσω με προσοχή.