Η παγκόσμια εργατική πρωτομαγιά από το 1886 μέχρι σήμερα
“Μια μέρα κατά την οποία η τρομερή δύναμη της ενότητας των εργατών θα παραταχτεί ενάντια στις δυνάμεις που σήμερα εξουσιάζουν τους λαούς όλων των εθνών”
(από την εγκύκλιο που καλούσε στην Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση)
Γιατί την Πρωτομαγιά: Σικάγο 1886 (Haymarket Affair)
Το χρονικό διάστημα πριν το 1884 και μετά την κρίση της δεκαετίας του 1870, η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε ραγδαία ανάπτυξη στις Η.Π.Α. Ένα από τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα ήταν το Σικάγο και σημαντικό μέρος της εργατικής δύναμης αποτελούσαν οι μετανάστες από την Ευρώπη, από τις σημερινές χώρες της Ε.Ε.: Γερμανοί, Τσέχοι, Άγγλοι, Πολωνοί κ.ο.κ. Η προσπάθεια των εργαζομένων για βελτίωση των συνθηκών εργασίας, όπως εφαρμογή εξαήμερης και οχτάωρης εργασίας και απαγόρευση της παιδικής εργασίας, συνάντησε την έντονη και βίαιη αντίδραση των εργοδοτών. Σε αυτήν την προσπάθεια αξιοποίησαν απολύσεις, αποκλεισμό από την εργασία συνδικαλιστών, λοκ αόυτς, απεργοσπάστες, κατασκόπους, μπράβους και αστυνομία και υποδαύλιση των εθνοτικών αντιπαραθέσεων με στόχο τη διάσπαση των εργαζομένων. Στο πλευρό τους στάθηκαν οι mainstream εφημερίδες της εποχής, ενώ οι εργαζόμενοι και οι μετανάστες χρησιμοποίησαν τις δικές τους εκδόσεις για να αντιπαρατεθούν στην εργοδοσία.
Ανάμεσα στις εφημερίδες των εργαζομένων βρίσκονται:
- ο Συναγερμός (The Alarm) του αναρχικού Albert Parsons
- τα Εργατικά Χρονικά (Arbeiter – Zeitung) του επίσης αναρχικού August Spies
Από οργανωτική πλευρά, οι εργαζόμενοι σχημάτισαν διάφορες ομάδες, κόμματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Τις συνελεύσεις των εργαζομένων και άλλες κινητοποιήσεις συχνά διέλυε η αστυνομία, δεδομένου ότι δεν είχε κατακτηθεί ακόμα η οποιαδήποτε αναγνώριση και προστασία των συνδικάτων. Στο πλαίσιο αυτό φτιάχτηκαν σοσιαλιστικές και αναρχικές οργανώσεις, αλλά και οργανώσεις που απέρριπταν αυτές τις ιδεολογίες, όπως οι “Knights of Labor”, οι οποίοι το 1886 έφτασαν να αριθμούν 700.000 μέλη. Ακόμα και αυτή η οργάνωση, όμως, που αρχικά απέρριπτε την απεργία ως μέσο διεκδίκησης και είχε συσταθεί ως αδερφότητα, τελικά συχνά λειτούργησε ως συνδικαλιστική οργάνωση κάτω από την πίεση των αναγκών των μελών της. Ενδεικτικά, η οργάνωση αυτή θεωρούσε λάθος να επιδιωχθεί σε εκείνη τη φάση η μείωση των ωρών εργασίας με βάση τη θεωρία ότι οι κεφαλαιοκράτες απλώς πρέπει να μάθουν να παράγουν σωστά.
Αναπτύχθηκε, επίσης, μέσα στις διάφορες οργανώσεις διαμάχη σχετικά με τη χρήση ένοπλων μεθόδων και αναπτύχθηκαν αντίστοιχες ομάδες, αν και δεν υπήρξε οποιαδήποτε αξιόλογη γνωστή δραστηριότητα ή μαζική ανάπτυξη σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η Ιδέα του Σικάγο, όπως εκφράστηκε από το μανιφέστο της αναρχικής “Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων” (International Working People’s Association), δείχνει την αντιπαράθεση ανάμεσα στην άποψη ότι η χρήση βίας θα λειτουργήσει προπαγανδιστικά και στην άποψη ότι τα συνδικάτα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως οχήματα για την προώθηση της επανάστασης, χωρίς, όμως, υποστήριξη σε αιτήματα όπως το 8ωρο. Αξιοσημείωτο είναι ότι τόσο ο Parsons όσο και ο Spies ήταν υποστηρικτές της δεύτερης άποψης. Σε άλλες εκδόσεις, πιο κοντά χρονικά στην Πρωτομαγιά του 1886, και αφού νομιμοποιήθηκε η άσκηση βίας από την “ιδιωτική αστυνομία” των εργοδοτών εις βάρος των εργατών, και οι δύο εμφανίζονται, στη ρητορική τους τουλάχιστον, πιο κοντά στη χρήση βίας[i]. Παρόλο που οι αναρχικοί δεν αντιλαμβάνονταν τότε τη σημασία του αιτήματος για την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης των εργαζομένων, υποστήριξαν το αίτημα αυτό.
Η καθορισμένη από το 1884 Πρωτομαγιά[ii] του 1886 συγκέντρωσε μεγάλο όγκο διαδηλωτών σε πολλές πόλεις. Στο Σικάγο υπολογίζονται τουλάχιστον 60.000-90.000 εργαζόμενοι. Την επόμενη μέρα, ο Spies βγάζει λόγο σε συγκέντρωση στο εργοστάσιο του ΜακΚόρμικ. Εκεί η εργοδοσία πραγματοποιεί λοκάουτ με τη χρήση απεργοσπαστών. Στο τέλος της βάρδιας λίγες εκατοντάδες από τους συγκεντρωμένους εργαζόμενους κινούνται προς τους απεργοσπάστες και η αστυνομία (περίπου 80 άτομα) ανοίγουν πυρ. Οι εργαζόμενοι δεν ήταν οπλισμένοι και προσπαθούν να αναμετρηθούν με την αστυνομία χρησιμοποιώντας πέτρες. Τελικά, οι αστυνομικοί πετυχαίνουν την υποχώρηση των εργαζομένων από τον χώρο. Έχουν σκοτωθεί δύο εργαζόμενοι και τραυματιστεί πολλοί άλλοι, μεταξύ τους και παιδιά. Την επόμενη μέρα 80.000 εργαζόμενοι συγκεντρώνονται στο Σικάγο για να διαμαρτυρηθούν.
Την επόμενη μέρα, πραγματοποιούνται διάφορες συγκεντρώσεις στην πόλη. Μία από αυτές είναι στην πλατεία Haymarket. Προς το τέλος των εκδηλώσεων, όταν έχουν απομείνει λίγες εκατοντάδες μόνο, εμφανίζονται 180 βαριά οπλισμένοι αστυνομικοί και ζητείται η διάλυση των εργαζομένων, άτοπο καθώς ήδη η συγκέντρωση είχε ουσιαστικά λήξει. Την ώρα που ο επικεφαλής δίνει εντολές στους αστυνομικούς σκάει βόμβα ανάμεσά τους σκοτώνοντας έναν αστυνομικό τον Mathias J. Dagen. Από τα πυρά των αστυνομικών θα σκοτωθούν άλλοι έξι συνάδελφοί τους, τουλάχιστον 4 διαδηλωτές και θα τραυματιστούν περίπου 200.
Για τις επόμενες 8 εβδομάδες η αστυνομία εισέβαλε σε σπίτια και γραφεία και συνέλαβε ανθρώπους συχνά τελείως άσχετους με την υπόθεση. Στην πορεία φάνηκε ότι μια μικρή ομάδα αναρχικών είχε κατασκευάσει βόμβες παρόμοιου τύπου εκείνη την ημέρα. Τα επεισόδια αποδόθηκαν στους αναρχικούς συλλήβδην και στην ιδεολογία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, ο Louis Lingg, κατασκεύαζε βόμβες στο διαμέρισμά του και κατηγορήθηκε ως ο κατασκευαστής της βόμβας στο Haymarket. Για το ποιος την έριξε υπήρξαν διάφορες υποθέσεις και ύποπτοι, αλλά ποτέ δεν αποκαλύφθηκε ούτε κατηγορήθηκε επισήμως κάποιος. Αρκετοί μάρτυρες αναγνώρισαν τον Rudolph Schnaubelt ως τον άνθρωπο που έριξε τη βόμβα. Ο Schnaubelt συνελήφθη, αλλά απελευθερώθηκε αργότερα χωρίς να κατηγορηθεί για οποιοδήποτε έγκλημα. Εξακολουθεί να υφίσταται το ερώτημα αν ο Schnaubelt ήταν προβοκάτορας που προσελήφθη είτε από το αστυνομικό τμήμα είτε από τους βιομήχανους του Σικάγο[iii]. Οι μόνες πληροφορίες σχετικά με τη βόμβα προέρχονται γενικά από συλληφθέντες που συνεργάστηκαν με την αστυνομία για να απελευθερωθούν, μεταξύ τους ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος του Lingg και ένας συνεργάτης του Spies. Τελικά, επισήμως κατηγορήθηκαν οι:
- August Spies, αλλοδαπός, γερμανός μετανάστης: την ώρα της έκρηξης αποχωρούσε από τη συγκέντρωση
- Samuel Fielden, αλλοδαπός, άγγλος μετανάστης: την ώρα της έκρηξης αποχωρούσε από τη συγκέντρωση
- Adolph Fischer, αλλοδαπός, γερμανός μετανάστης: δούλευε στην εκτύπωση της εφημερίδας του Spies
- Albert Parsons, αλλοδαπός αμερικάνος, μετανάστης δεύτερης γενιάς από την Αγγλία: την ώρα των επεισοδίων βρσικόταν αλλού. Παραδόθηκε μόνος ως πράξη αλληλεγγύης, θεωρώντας ότι δεν υπήρχαν στοιχεία από την κατηγορούσα αρχή, αλλά αναγνωρίζοντας ότι αυτό δε θα απέτρεπε την καταδικαστική απόφαση.
- Michael Schwab, αλλοδαπός, γερμανός μετανάστης: ο βοηθός του Spies μιλούσε σε άλλη συγκέντρωση την ώρα της έκρηξης
- George Engel, αλλοδαπός, γερμανός μετανάστης: έπαιζε χαρτιά στο σπίτι του, αλλά ήταν γνωστός για τον ριζοσπαστισμό του
- Louis Lingg, αλλοδαπός, γερμανός μετανάστης: βρέθηκαν βόμβες και υλικά στο διαμέρισμά του και ο ιδιοκτήτης, αφού συνελήφθη και ο ίδιος, τον υπέδειξε ως τον κατασκευαστή της βόμβας στο Haymarket
- Oscar Neebe, αλλοδαπός αμερικάνος, μετανάστης δεύτερης γενιάς από τη Γερμανία: δεν ήταν παρών στη συγκέντρωση
Στη δίκη, τόσο ο δικαστής όσο και οι προσεκτικά επιλεγμένοι ένορκοι ήταν εξαρχής προκατειλημμένοι ενάντια τους κατηγορούμενους. Ενδεικτικά, η επιλογή των ενόρκων κράτησε 3 εβδομάδες και απορρίφθηκε οποιοσδήποτε είχε την παραμικρή σχέση ή συμπάθεια προς τον συνδικαλισμό. Οι ένορκοι τελικά επιλέχθηκαν από έναν κλητήρα (bailiff) με βάση την διαφαινόμενη κοινωνική τάξη εχθρότητα προς τους κατηγορουμένους. Οι εφτά καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό, ενώ ο Neebe σε κάθειρξη 15 ετών. Οι Spies, Fischer, Parsons και Engel απαγχονίστηκαν στις 11 Νοεμβρίου του 1887. Ο Lingg αυτοκτόνησε την προηγούμενη μέρα, ενώ οι ποινές των άλλων δύο μετατράπηκαν σε ισόβια.
Ειδικά στο εξωτερικό, η δίκη κατακρίθηκε ευρύτατα όχι μόνο από το εργατικό κίνημα, αλλά και διανοούμενους της εποχής, όπως ο Oscar Wilde και ο Bernard Shaw. Ο γερμανικής καταγωγής κυβερνήτης του Ιλινόις, της πολιτείας στην οποία βρίσκεται το Σικάγο, έδωσε χάρη στους υπόλοιπους και κατέκρινε την αστυνομία για μη προστασία των εργαζομένων από τους μπράβους, κάτι που του κόστισε την επανεκλογή του.
Υπάρχει και η άποψη του ιστορικού Timothy Messer-Kruse που υποστηρίζει ότι η δίκη ήταν σύμφωνη με τα δεδομένα της εποχής, αλλά σε τελική ανάλυση οι κατηγορούμενοι επιλέχθηκαν με βάση την ιδεολογία τους και τον ανατρεπτικό της πυρήνα και με βάση αυτόν κατηγορήθηκαν επί της ουσίας. Η διάχυτη άδικη φύση της αμερικανικής δικαιοσύνης της εποχής δεν αλλάζει τη χρήση της για τον εκφοβισμό και τη διάλυση του εργατικού κινήματος της εποχής και τη δαιμονοποίηση των επαναστατικών ιδεολογιών, κάτι που ίσχυσε ευτυχώς προσωρινά μόνο στην Αμερική.
Ο εισαγγελέας Julius Grinnel έκλεισε την αγόρευσή του ως εξής:
Ο νόμος δικάζει. Η αναρχία δικάζεται. Αυτοί οι άνθρωποι επιλέχθηκαν, ξεχώρισαν και κατηγορήθηκαν επειδή είναι ηγέτες. Δεν είναι περισσότεροι ένοχοι από τους χιλιάδες που τους ακολουθούν. Καταδικάστε αυτούς τους άντρες, χρησιμοποιήστε τους για παραδειγματισμό, κρεμάστε τους και σώστε τους θεσμούς μας, την κοινωνία μας[iv]
Τα τελευταία λόγια του Spies, που χαράχτηκαν στη βάση του μνημείου προς τιμήν των εκτελεσθέντων (1893):
Θα έρθει ο καιρός που η σιωπή μας θα είναι πιο δυνατή από τις φωνές που πνίγετε σήμερα.[v]
Την επικήδεια πομπή ακολούθησαν 500.000-600.000 άνθρωποι.
Το 1889, το ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς ανακήρυξε την Πρωτομαγιά διεθνή ημέρα δράσης του προλεταριάτου. Σε πολλές χώρες, όχι στις Η.Π.Α. όμως, η Πρωτομαγιά είναι η ημέρα των εργαζομένων (Labor Day) μεταξύ αυτών η Ελλάδα και η Κύπρος. Σε άλλες χώρες έχουν επιλεχθεί διαφορετικές μέρες.
Γιατί, όμως, η Πρωτομαγιά και όχι η 4η Μαΐου ή η 11η Νοεμβρίου, που ήταν η μέρα εκτέλεσης;
Δεν ξέρω κατά πόσον έπαιξε ρόλο το ότι η Πρωτομαγιά στην Ευρώπη γιορταζόταν ως πρώτη μέρα της άνοιξης.
Το σίγουρο είναι ότι η Πρωτομαγιά συνδέθηκε με τα αιτήματα και την ενότητα της εργατικής τάξης στην επιδίωξη των στόχων της. Μπορεί οι εκτελεσθέντες να έχουν χαρακτηριστεί ως μάρτυρες, γιατί εκτελέστηκαν για τον ρόλο τους στο εργατικό κίνημα και όχι στα επεισόδια, αλλά η συλλογική μνήμη του γεγονότος δε στέκεται στη δίκη αλλά στη σύγκρουση του εργατικού κινήματος με την κυρίαρχη τάξη, σύγκρουση που έγινε εφικτή με την υπέρβαση των διαφορών στην καταγωγή, στη φυλή, στη γλώσσα, αφού μαύροι και λευκοί εργάτες κάθε προέλευσης πορεύτηκαν μαζί διεκδικώντας την ικανοποίηση των κοινών τους αναγκών, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες της μαζικής δράσης και σηματοδοτώντας την άνοιξη του εργατικού κινήματος.
Η Πρωτομαγιά στην Κύπρο
“Οι εργάτες της Κύπρου προχώρησαν το 1925 στη δημιουργία Εργατικού Κέντρου στη Λεμεσό. Ο στόχος ήταν η συστέγαση των συντεχνιών για να δημιουργηθούν στενότερες σχέσεις μεταξύ των σωματείων, ώστε να συντονίζεται η δράση τους για γενικότερα ζητήματα και να αναπτυχθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των εργατών και η συνείδηση της τάξης τους. Επηρεασμένοι μάλλον από το διεθνές εργατικό επαναστατικό κίνημα υιοθέτησαν και το σφυρί ως το σύμβολό τους. Εκεί γίνονταν διαλέξεις τις Κυριακές (μια φορά ήρθε ως ομιλητής και ο Νίκος Καζαντζάκης), αθλητικές δραστηριότητες, πεζοπορίες, θέατρο, ενώ, παράλληλα, λειτουργούσε και σχολείο με μαθήματα ανάγνωσης, γραφής, αριθμητικής και Αγγλικών. Από τότε ξεκινά να γιορτάζεται και η Πρωτομαγιά στην Κύπρο.
…Οι πιέσεις των αφεντικών μας, η εκμετάλλευση από τους πλουτοκράτες πρέπει να μας ενώσουνε, Τούρκους και Χριστιανούς. Δε μας χωρίζουνε πια φυλετικά μίση και θρησκευτικοί φανατισμοί. Αφτά ανήκουνε στο παρελθόν. Σήμερα πρέπει όλοι αδερφωμένοι να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα που έχουμε στη ζωή… Κανένας Οθωμανός και κανένας Χριστιανός εργάτης δεν πρέπει να λείψει από την αβριανή συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς. Ζήτω η αδερφοσύνη των Ελλήνων και Τούρκων εργατών. Ζήτω οι εργάτες όλου του κόσμου.
Πρωτομαγιάτικη προκήρυξη 1926, (Ιστορία ΠΣΕ-ΠΕΟ 1941-1991, 1991)
Σε ψήφισμα της συγκέντρωσης προς την αποικιακή κυβέρνηση μεταξύ άλλων οι εργάτες απαίτησαν εργατικούς νόμους για αναγνώριση των συντεχνιών, θέσπιση του οχταώρου, αποζημίωση των εργατικών ατυχημάτων, αποζημίωση για αδικαιολόγητες απολύσεις, προστασία των γυναικών και των ανήλικων εργαζομένων, κατάργηση της φορολογίας στα είδη πρώτης ανάγκης, φορολόγηση του κεφαλαίου και τερματισμό της αστυνομικής καταδίωξης εργατών και αγροτών στις πόλεις και στα χωριά. Η αποικιακή κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα. Απέλασε τον Έλληνα κομμουνιστή γιατρό Νίκο Γιαβόπουλο, που ήταν που τους οργανωτικούς πυρήνες του “ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος” και συστηματοποίησε την παρακολούθηση των κομμουνιστών εργατών, τις απειλές και γενικότερα την προσπάθεια τρομοκράτησής τους. Η κυπριακή (ελληνική) αστική τάξη επικρότησε την απέλαση του Γιαβόπουλου και τη σκλήρυνση της αποικιακής πολιτικής. Παράλληλα μέσα στο αντικομμουνιστικό κλίμα της εποχής εμφανίστηκαν και φαινόμενα τραμπουκισμού (ξυλοδαρμών) με την ανοχή της αποικιακής αστυνομίας.”[vi]
“Ο «Νέος άνθρωπος» στη έκδοση του της 1η Μαΐου 1925 είχε γράψει
«Για πρώτη φορά γιορτάζεται σ’ αυτή την γωνιά της γης η Πρωτομαγιά του πραγματικού ξεσκλαβωμού, από τους οργανωμένος εργάτες, τους χωρικούς και το Κ.Κ.Κ. που αγωνίζονται πάντα για τη ευημερία και τη ελευθερία τόπου μας».
Πηγαίνοντας σήμερα νοερά προς τα πίσω, μπορούμε να διακρίνουμε μέσα από την εξέλιξη των Πρωτομαγιάτικων εκδηλώσεων, την ζωντανή τους σχέση με την ιστορική διαδρομή και τους αγώνες του Συνδικαλιστικού κινήματος. Κάποιες από αυτές έχουν σφραγίσει την ιστορία του εργατικού κινήματος στον τόπο μας, όπως:
- Το 1931 στην Εργατική Λέσχη Λευκωσίας έγινε η μεγαλύτερη μέχρι τότε συγκέντρωση με ομιλητές τον Τεύκρο Ανθία, τον Μικρασιάτη και το Γιάννη Ευσταθίου, ο οποίος μίλησε στα Τουρκικά για να καταλαβαίνουν και οι Τουρκοκύπριοι εργάτες.
- Το 1940 έγιναν εκδηλώσεις σε όλη τη Κύπρο με πρωτοφανή συμμετοχή και με αιτήματα την άρση των εκτοπιστικών διαταγμάτων στελεχών του Εργατικού Κινήματος, τη θέσπιση Εργατικής Νομοθεσίας και την εισαγωγή Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Από το 1943 οι συγκεντρώσεις μεταφέρονται σε ανοικτούς χώρους. Παρά τα τεράστια εμπόδια που παρέμβαλλαν οι αποικιοκράτες, την λογοκρισία, την παρουσία χαφιέδων και αστυνομικών, την απαγόρευση της χρήσης μεγάφωνων, την κατάσχεση των εράνων που διεξάγονταν στις συγκεντρώσεις, οι πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις σηματοδοτούν την ύπαρξη ενός μαζικού και μαχητικού κινήματος.
Το 1947 λόγω της σκληρής μάχης που έδιναν τότε οι πρωτοπόροι Μεταλλωρύχοι γιορτάζεται η Πρωτομαγιά στη Λεύκα και στο Μαυροβούνι. Η αμερικάνικη διοίκηση της εταιρείας απαγόρευσε την εκδήλωση και εκβιαστικά έκλεισε για τρεις ημέρες τις εγκαταστάσεις (σ.σ. λοκάουτ). Οι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργαζόμενοι θυσίασαν τα τρία μεροκάματα, που για τα δεδομένα της τότε εποχής ήταν δυσβάσταχτο κόστος, δεν πτοήθηκαν και εκατοντάδες ήταν αυτοί που πήραν μέρος στη μεγαλειώδη παρέλαση αψηφώντας τα μέτρα της Διεύθυνσης της εταιρείας και της αστυνομίας.” [vii]
“Οι ιδεολογικές και οι εθνοτικές διαφορές υπήρχαν από το ξεκίνημα του εργατικού κινήματος. Όμως ως τα μέσα της δεκαετίας του 1940 δεν ήταν αρκετά έντονες ώστε να προκαλέσουν διάσπαση. Η ενότητα της εργατικής τάξης έμπαινε ως επιτακτική προτεραιότητα και εμπόδιζε την εσωτερική σύγκρουση. Για παράδειγμα μια συντεχνία εθνικοφρόνων, που συστάθηκε από απεργοσπάστες το 1926, διαλύθηκε λίγα χρόνια αργότερα. Τη δεκαετία του 1930 το αντικομμουνιστικό κλίμα που επικρατούσε στην κυπριακή κοινωνία δεν φαίνεται να πέρασε στην εργατική τάξη. Οι κομμουνιστές εξελίχτηκαν σε άτυπους ηγέτες του εργατικού κινήματος και καθοδηγούσαν πολιτικά τη δράση του.
Όμως η δεκαετία του 1940 ήταν η εποχή των μεγάλων πολιτικών συγκρούσεων ανά το παγκόσμιο. Πέρα από τον ταξικό αγώνα, ο αντιφασιστικός και ο αντιαποικιακός αγώνας δημιούργησαν καινούργια πλαίσια πολιτικής αντίληψης και δράσης. Στην Ελλάδα ξεκίνησε υπόγεια ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των ανταρτών του ΕΑΜ / ΕΛΑΣ από τη μια και της φιλοδυτικής εθνικόφρονος δεξιάς από την άλλη. Η Ευρώπη ολόκληρη αποτέλεσε πεδίο πολιτικής και ιδεολογικής σύγκρουσης μεταξύ αντιστασιακών οργανώσεων, αγγλοαμερικανικού και σοβιετικού στρατού παραμονές της ήττας της ναζιστικής Γερμανίας. Στη Μέση Ανατολή οι αντιαποικιακές κινητοποιήσεις έγιναν εντονότερες. Στην Κύπρο το καινούργιο μαζικό σχήμα της κομμουνιστικής Αριστεράς, το ΑΚΕΛ, μέσα από την πολιτική του Λαϊκού Μετώπου κέρδισε δυο από τους πέντε δήμους στις εκλογές του 1943 και εξελίχθηκε σε εν δυνάμει κυρίαρχη πολιτική δύναμη. Ταυτόχρονα η έκκληση του στην κυπριακή εργατική τάξη να συστρατευτεί στον αντιφασιστικό αγώνα οδήγησε πολλούς Κύπριους (Ε/κ και Τ/κ) να ενταχτούν στο βρετανικό στρατό.
Η ίδρυση του ΑΚΕΛ ως μετωπικού και νόμιμου πολιτικού σχήματος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου με γραμμή την εθνική αυτοδιάθεση, που στις συνθήκες της Κύπρου ερμηνευόταν ως ένωση με την Ελλάδα, σηματοδοτεί την ολοκληρωτική επικράτηση του εθνικισμού στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Όμως ο ελληνοκυπριακός εθνικισμός της δεκαετίας του 1940 ήταν ακόμα ήπιος σε σχέση με αυτόν των επόμενων δεκαετιών. Διαλεκτικά η κυριαρχία του εθνικιστικού πολιτικού πλαισίου δράσης στην ελληνοκυπριακή κοινότητα προκάλεσε και την εμφάνιση του τουρκοκυπριακού εθνικισμού με βασικό σύνθημα την αποτροπή της Ένωσης και μέσο το διαχωρισμό των κοινοτήτων στην Κύπρο και στο κοινωνικο-οικονομικό πεδίο.
Οι πρώτες τουρκικές συντεχνίες εμφανίζονται το 1942 και η εμφάνισή τους συμπίπτει με την οργάνωση του ΑΚΕΛ και με την άνοδο του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος. Ήταν όμως πολύ αδύναμες τόσο αριθμητικά όσο και οργανωτικά. Οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι εργάτες συνέχισαν να είναι μέλη της ΠΣΕ-ΠΕΟ. Παρόλα αυτά η ΠΣΕ-ΠΕΟ δεν κατάφερε να εξελιχθεί σε δικοινοτική συνδικαλιστική οργάνωση, καθώς σύμφωνα με τον ηγέτη του αριστερού συνδικαλιστικού κινήματος Αντρέα Ζιαρτίδη: “Υποτιμούσαμε την ανάγκη ισότιμης μεταχείρισης των Τ/κ μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα… τα περισσότερα από τα καταστατικά των συντεχνιών μας δεν είχαν μεταφραστεί ποτέ στα τούρκικα για την εξυπηρέτηση των Τούρκων μελών τους… τα φυλλάδια επίσης, σπανιότατα μιλούσε Τούρκος ομιλητής (σε συνέδρια και) σπανιότατα γινόταν μετάφραση των εισηγήσεων ή των αποφάσεων στα τούρκικα.”[viii]
“Τη δεκαετία του 1940 όμως ήταν η ιδεολογική σύγκρουση Αριστεράς και Δεξιάς που κυριαρχούσε και ήταν αυτή που προκάλεσε τη βασική διαίρεση του συνδικαλιστικού κινήματος. Η ΠΣΕ, που δημιουργήθηκε με τη δεύτερη συνδιάσκεψη των συντεχνιών, τάχθηκε ανοιχτά με το ΑΚΕΛ στις δημοτικές εκλογές του 1943 και αυτό προκάλεσε τη δυσαρέσκεια κάποιων εργατών που προχώρησαν στη δημιουργία των Νέων Συντεχνιών το 1944. Η δημιουργία των Νέων Συντεχνιών ενθαρρύνθηκε και προωθήθηκε από το Κυπριακό Εθνικό Κόμμα (ΚΕΚ). Το ενδιαφέρον στοιχείο ήταν ότι παρά την ελληνοχριστιανική τους πολιτική γραμμή, οι Νέες Συντεχνίες είχαν στα πρώτα τους συνέδρια και συμμετοχή Τουρκοκυπρίων αντιπροσώπων από τις νεοϊδρυθείσες τουρκικές συντεχνίες. Βέβαια αυτό δεν κράτησε και πολύ διότι σταδιακά η εθνοτική πολιτική σύγκρουση άρχισε να περιορίζει τα περιθώρια συνεργασίας των εργατών από τις δυο βασικές κοινότητες της Κύπρου. Όμως οι Παλιές Συντεχνίες (ΠΣΕ-ΠΕΟ) διατήρησαν καλές σχέσεις με τις τούρκικες συντεχνίες και προχώρησαν στην ίδρυση τουρκικού γραφείου για τους Τουρκοκύπριους εργάτες μέλη της ΠΕΟ. Το 1954 η ΠΕΟ είχε 2500 Τουρκοκύπριους εργάτες και το 1955 3000, σε σύγκριση με 740 και 2214 που ήταν τα μέλη των τουρκικών συντεχνιών αντίστοιχα. Οι Τουρκοκύπριοι εργάτες δεν έδειξαν ενθουσιασμό για το ξεχωριστό κίνημα πριν το 1956, παρόλο που η Ένωση ήταν ένας από τους στόχους που προωθούσαν τόσο οι Παλιές όσο και οι Νέες Συντεχνίες.
Ενώ οι Παλιές Συντεχνίες αυτοπροσδιορίζονταν ως ταξικές οργανώσεις, οι Νέες Συντεχνίες αυτοπροσδιορίζονταν ως εθνικές οργανώσεις. Αυτή ήταν η βασική ιδεολογική διαίρεση του συνδικαλιστικού κινήματος τη δεκαετία του 1940, που ήταν η δεκαετία της μεγαλύτερης του δύναμης. Και αυτή η ιδεολογική διαίρεση ήταν εμφανής στις συζητήσεις και στις εκδηλώσεις που οργανώνονταν – διαλογικές συζητήσεις και μαθήματα στην Αριστερά, άρθρα και διαλέξεις στην Δεξιά. Ενώ η Αριστερά έδινε έμφαση στην ταξική και υλιστική διαπαιδαγώγηση των εργατών, η Δεξιά έδινε έμφαση στην εθνική και αντικομμουνιστική διαπαιδαγώγηση των εργατών.”[ix]
“Η πιο συγκλονιστική ίσως Πρωτομαγιά πραγματοποιήθηκε το 1958. Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι εργάτες ξεχύθηκαν στους δρόμους ανεμίζοντας τα κόκκινα λάβαρα. Αυτό το συγκλονιστικό συναπάντημα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ενωμένων κάτω από τα ίδια λάβαρα, αποτέλεσε το πρόσχημα για να αρχίσουν οι δολοφονίες Τουρκοκυπρίων πρωτοπόρων αγωνιστών από τα όργανα του σωβινισμού και την ΤΜΤ”[x]
Η Πρωτομαγιά στην Ελλάδα: σταθμοί
Η πρώτη
Ο πρώτος εορτασμός της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα γίνεται το 1893 στις Στήλες του Ολυμπίου Διός από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο που είχε ιδρύσει ο Σταύρος Καλλέργης. Το 1894, όμως, γιορτάζεται από όλους τους σοσιαλιστές μαζί. Στο ψήφισμα που προέκυψε από τη συγκέντρωση περιλαμβάνονται τα ακόλουθα αιτήματα, αναδιατυπωμένα με σύγχρονη φρασεολογία:
- Αργία της Κυριακής
- 8ωρη εργασία
- Απαγόρευση της εργασίας ανηλίκων
- Σύνταξη αναπηρίας στους εργαζομένους που κατέστησαν ανίκανοι για εργασία λίγω εργατικού ατυχήματος
- Κατάργηση της θανατικής ποινής
- Κατάργηση της προσωποκράτησης για χρέη
- Επίδοση του ψηφίσματος στην Κυβέρνηση
Λίγες μέρες μετά ο Καλλέργης θα προσπαθήσει να διαβάσει το ψήφισμα στη Βουλή και οι βουλευτές πανικοβλημένοι φεύγουν τρέχοντας φωνάζοντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ήρθαν οι αναρχικοί να τους ρίξουν βόμβες. Ο Καλλέργης θα συλληφθεί. Θα ακολουθήσει κύμα διώξεων, προφυλακίσεων και κλεισίματος εφημερίδων, χωρίς όμως να σταματήσει οι διαδικασίες που έχουν ήδη μπει σε κίνηση με τη δημιουργία ομάδων και την εξάπλωση ριζοσπαστικών ιδεών.
Όπως παραθέτει η ΓΣΕΕ: “Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Σ΄ όλο αυτό το διάστημα ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας και πολλούς κλάδους. Στο διάστημα αυτό ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους.” Πολλά επίσης Σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν, όπως το Ε.Κ. Βόλου το 1908, η Φεντερασιόν το 1909 και το Ε.Κ.Αθήνας το 1910. Το 1910 διαδραματίζονται και τα γεγονότα του Κιλελέρ, που συνδέονται με το αγροτικό ζήτημα της Ελλάδας και τους εργάτες γης, όπως θα τους αποκαλούσαμε σήμερα.
“Στα 1911 η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη.” Η Θεσσαλονίκη είναι ακόμα μέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά, όμως, από το κίνημα των Νεοτούρκων. Είναι γνωστή για τον πολυεθνικό της χαρακτήρα, εβραίοι, Έλληνες, σλαβοφωνοι, μουσουλμάνοι. “Οι αστυνομικές δυνάμεις επεμβαίνουν και συλλαμβάνουν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σ΄αυτούς τον Μπεναρόγια”.
“Ο Μπεναρόγια[xi] διώχτηκε από το καθεστώς των Νεότουρκων και το 1911 βρέθηκε στην Αθήνα, όπου ήρθε σε επαφή με τις τοπικές σοσιαλιστικές κινήσεις του Ν. Γιαννιού και του Πλάτωνα Δρακούλη.”
“Το 1911 αποφασίστηκε να ξαναγιορτασθεί στην Αθήνα (Μετς) η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν.Γιαννιού, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο». Την επόμενη χρονιά (1912) γιορτάστηκε και πάλι στο Μετς, η Αστυνομία οδήγησε τους Γιαννιό, Αποστολίδη και Παπαγιάννη στα γραφεία της γιατί «δεν είχαν άδειαν», όπου τελικά αφέθησαν ελεύθεροι. Από το 1912 έχουμε και πάλι μακρόχρονη διακοπή του εορτασμού της Πρωτομαγιάς που θα ξαναγίνει το 1919. Στο μεσοδιάστημα αυτό, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα. Εχει επίσης ιδρυθεί η ΓΣΕΕ (1918) καθώς και αρκετά Εργατικά Κέντρα.”
Πρωτομαγιά 1936[xii]
Βρισκόμαστε ξανά στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης, της γνωστής ως κρίσης του ’29, η οποία θα οδηγήσει στην προώθηση του φασισμού σε ρόλο θεματοφύλακα του καπιταλισμού και θα καταλήξει στον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα προηγούμενα χρόνια έχουν ήδη σημειωθεί αλλεπάλληλα πραξικοπήματα τόσο από τη δεξιά πλευρά του πολιτικού χώρου όσο και από το Κέντρο, τους βενιζελικούς. Από το 1929, η κυβέρνηση Βενιζέλου έχει εφαρμόσει το ιδιώνυμο, με λίγα λόγια τη θεσμική ποινικοποίηση οποιασδήποτε επαναστατικής ιδεολογίας. Το 1935 μεθοδεύτηκε η επιστροφή του Γεωργίου Γλύξμπουργκ στο θρόνο, ενώ ανατέθηκε από τον ίδιο η πρωθυπουργία στον Μεταξά, τον οποίο είχε διορίσει προηγουμένως Υπουργό Στρατιωτικών. Σε όλη την αρχή του 1936 σημειώνεται έντονη καταστολή σε βάρος των εργαζομένων, μεταξύ αυτών και 5 δολοφονίες.
27 Απριλίου 1936: Ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Μεταξά
29 Απριλίου 1936: Απεργία 12.000 καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη για την εφαρμογή της σύμβασης του 1924, που προέβλεπε αύξηση των ημερομισθίων. Παρά την ισχυρή αστυνομική παρουσία, οι απεργοί συνεχίζουν τις διαδικασίες. Απεργία στο Βόλο και στις Σέρρες.
30 Απριλίου 1936: Διακοπή της λειτουργίας τη Βουλής μέχρι τον Σεπτέμβριο, ημιδικτατορικες εξουσίες στην κυβέρνηση
Κάθοδος στην απεργία των σωματείων των καπνεργατών σε Καβάλα και Δράμα
2 Μαίου 1936: Κάθοδος στην απεργία των σωματείων Αγρινίου, Κομοτηνής, Πειραιά κ.ά.
5-7 Μαΐου 1936: Κάθοδος σε απεργία για συμπαράσταση των κλωστοϋφαντουργών, των χαρτεργατών, των τσαγκαράδων και των λαστιχάδων. Στις 6 Μαΐου μέλη παρακρατικών “φασιστικών οργανώσεων πυροβολούν και τραυματίζουν τον καπνεργάτη Κώστα Σαμιώτη 20 χρόνων”. Οι πιο μαζικές εργατικές ομοσπονδίες στέλνουν τηλεγραφήματα προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας απειλώντας με πανελλαδική απεργία αν δε ληφθούν υπόψη τα δίκαια αιτήματα των καπνεργατών και σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα εξεγγελθέντα κατασταλτικά μέτρα. Ο Μεταξάς “δίνει το “πράσινο φως” για την καταστολή της απεργίας” στον Σωματάρχη του Γ” Σώματος Στρατού.
8 Μαΐου 1936: Δύο πορείες 7.000 και 3.000 απεργών κατευθύνονται προς τη Γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους. Η μία ομάδα δέχεται πυροβολισμούς, αλλά καταφέρνει να ανασυγκροτηθεί και στήνει οδοφράγματα, ενώ η δεύτερη αντιμετωπίζει, επίσης, την επίθεση της Χωροφυλακής αλλά καταφέρνει να ενωθεί με τους υπόλοιπους. Στο άκουσμα των νέων ο κόσμος συρρέει για υποστήριξη και αλληλεγγύη, πολλά σωματεία κηρύσσουν απεργία, ενώ οι φαντάροι αρνούνται να πυροβολήσουν. Η κυβέρνηση προχωρά στην επιστράτευση των απεργών που χειρίζονται μέσα μαζικής μεταφοράς (τροχιοδρομικοί και σιδηροδρομικοί).
9 Μαΐου 1936: Γενική απεργία στη Θεσσαλονίκη. Απεργία διαμαρτυρίας επαγγελματιών, βιοτεχνών και φοιτητών. Κλείσιμο των καταστημάτων από τους ιδιοκτήτες.
Πρώτος νεκρός από την επίθεση της Χωροφυλακής είναι ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Επίσης, Β. Σταύρου, Ιντο Σενόρ, Γ. Πανόπουλος, Αγλαμίδης, Σαλβατόρ Ματαράσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Γιάννης Πιτάρης, Ευθύμης Μάνος, Μανώλης Ζαχαρίου, Αναστασία Καρανικόλα. Οι στρατιώτες εξακολουθούν να αρνούνται να πυροβολήσουν. Κατά το μεσημέρι, ο διοικητής του Γ” Σώματος Στρατού απαγορεύει τις συγκεντρώσεις, αναθέτει σε αξιωματικούς τα αστυνομικά τμήματα και κλείνει τα καταστήματα. Το απόγευμα, με τους χωροφύλακες κλεισμένους στα τμήματα, πραγματοποιείται ειρηνική συγκέντρωση και έκδοση ψηφίσματος:
«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και ακούσας των ρητόρων, αποφασίζει:
1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τους δολοφόνους.
2) Διαδηλώνει τη συμπάθειάν του προς τους αγωνιζόμενους απεργούς.
Και ζητεί: 1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.
3) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν του Γενικού Διοικητού Πάλλη.
4) Επίλυση όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του φοιτητή Καββαδία.
5) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.
6) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά Σωματεία προς κήδευσιν.
7) Να επιτραπεί αύριον η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.
Δηλώνει:
ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρις της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και αναθέτει εις τον Διοικητήν του Γ. Σ. Στρατού τη διαβίβασιν του παρόντος ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».
Η κυριαρχία του λαού της Θεσσαλονίκης οδηγεί τον Μεταξά να διατάξει το Σύνταγμα Λαρίσης και μία μοίρα του Στόλου να κατευθυνθούν προς την πόλη. Τελικά η απεργία λύθηκε με συμβιβασμό σε κεντρικό επίπεδο.
Η “αναταραχή” αποδόθηκε από τον αστικό πολιτικό κόσμο σε “κομμουνιστικό δάκτυλο”. Είναι πιο απλά τα πράγματα, όμως. Οι άνθρωποι έχουν βασικές ανάγκες και, αν αυτές οι ανάγκες δεν ικανοποιούνται, ή συνεχίζουν να ζουν στην εξαθλίωση ή εξεγείρονται. Ο “κομμουνιστικός δάκτυλος” είναι εργαλείο, όχι αιτία. Γι” αυτό στις 10 Μαΐου γίνεται η συμφωνία μεταξύ του Γεωργίου Γλύξμπουργκ και του Μεταξά για την επιβολή της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου.
Πρωτομαγιά 1944 – 70 χρόνια
Η Πρωτομαγιά του 1944 επιλέχθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές της Ελλάδας για την εκτέλεση 200 φυλακισμένων κομμουνιστών, εξόριστων από την εποχή του Μεταξά στην Ακροναυπλία και αλλού. Η ομαδική εκτέλεση ήταν αντίποινα για το θάνατο Γερμανού στρατηγού και τριών συνοδών του στις 27 Απριλίου το 1944.
«Την 27.4.1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι, παρά τους Μολάους, κατόπιν μίας εξ ενέδρας επιθέσεως, εδολοφόνησαν ανάνδρως ένα Γερμανό στρατηγό και τρεις συνοδούς του αξιωματικούς και ετραυμάτισαν πολλούς Γερμανούς στρατιώτες. Εις αντίποινα θα εκτελεσθούν:
1. Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1η Μαΐου 1944.
2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών, τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάων προς Σπάρτην, έξωθι των χωρίων.
Υπό την εντύπωσιν του κακουργήματος τούτου, Ελληνες εθελονταί (σ.σ. πρόκειται για ταγματασφαλίτες) εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.
Ο στρατιωτικός διοικητής Ελλάδος».
Την ανακοίνωση αυτή ακολούθησαν απεργίες, συγκεντρώσεις, πορείες και ψηφίσματα. Έγιναν, επίσης, ανεπιστυχείς προσπάθειες για απόσπαση των κρατουμένων από τον ΕΛΑΣ Αθήνας.
Στο δρόμο από το Χαϊδάρι προς την Καισαριανή, οι μελλοθάνατοι έριξαν σημειώματα για τις οικογένειές τους. Ένα από αυτά:
Η Πρωτομαγιά στην Οθωμανική αυτοκρατορία και μετέπειτα στην Τουρκία
Ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία έγινε στα Σκόπια το 1909, ενώ στην Κωνσταντινούπολη συγκεκριμένα το 1912. Μεταξύ του 1928 και του 1975 δεν έγινε δυνατός κανένας εορτασμός της Πρωτομαγιάς. Την Πρωτομαγιά του 1976 η
Confederation of Revolutionary Trade Unions of Turkey (DISK) οργάνωσε συγκέντρωση στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης.
Η Πρωτομαγιά του 1977 διεξήχθηκε στο πλαίσιο της αυξανόμενης πολιτικής και οικονομικής κρίσης στην Τουρκία και εξελίχθηκε σε σφαγή. Η Επαναστατική Ομοσπονδία των Εργατικών Σωματείων (DISK) διοργάνωσε την πρωτομαγιάτικη διαδήλωση στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης. Το συγκεντρωμένο πλήθος υπολογίζεται σε 500.000. Προς το βράδυ και καθώς ο πρόεδρος (general chairman) ολοκλήρωνε την ομιλία του ακούστηκαν πυροβολισμοί και το πλήθος πανικόβλητο διαλύθηκε.
Σκοπευτές άρχισαν να πυροβολούν στο πλήθος από το ξενοδοχείο Intercontinental (The Marmara Istanbul) και την Αρχή Υδατοπρομήθειας. Σε αυτό προστέθηκε η δράση της αστυνομίας (armored personnel carriers). Πολλοί συνεθλίβη
σαν από τα οχήματα προσπαθώντας να φύγουν. Ένα φορτηγό έκοβε μια από τις εξόδους με αποτέλεσμα πολλοί να πεθάνουν από ασφυξία κατά την προσπάθεια διαφυγής. Οι νεκροί υπολογίζονται στους 36, οι τραυματίες σε 100άδες και έγιναν 453 συλλήψεις.
Μέρος της αστυνομίας και του αστικού τύπου προσπάθησε να προωθήσει την ιδέα ότι οι πυροβολισμοί προήλθαν από ακραίους αριστερούς, ενώ ορισμένοι κατηγόρησαν το δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό.
Απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε 98 άτομα που είχαν συλληφθεί τυχαία. Όλοι αθωώθηκαν. Ο δικαστής ζήτησε την προσαγωγή των ενόχων, αλλά οι στρατιωτικές δικτατορίες που ακολούθησαν έθαψαν την υπόθεση. Υπήρχαν πληροφορίες από τους υπαλλήλους του ξενοδοχείου ότι είχε απαγορευτεί η είσοδός τους στους πάνω ορόφους, όπου εγκαταστάθηκαν Αμερικανοί για το διάστημα εκείνων των ημερών. “Το ξενοδοχείο «International» ήταν ιδιοκτησίας της αμερικανικής εταιρείας ITT, η οποία είχε ενεργό ανάμιξη στο πραξικόπημα κατά του τότε προέδρου της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε.”[xiii]
Το 1987, ο Sadi Kocas (πρώην υπηρεσιακός πρωθυπουργός) απάντησε σε συνέντευξη στην εφημερίδα Hurriyet (φύλλο 8ης Μαΐου) ότι δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά από το 1968 και σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 υπήρχαν 7-8 περιστατικά κάθε χρόνο. Αναφέρθηκε στους αντι-αντάρτες (counter-guerillas) που υπακούουν σε επίσημο γραφείο, όχι ευρύτερα γνωστό, αλλά μέρος της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Λίγες μέρες μετά το περιστατικό ο μετέπειτα πρωθυπουργός Bulent Ecevit απέδωσε και αυτός στους αντι-αντάρτες την πρωτομαγιάτικη σφαγή.
Η χρονική περίοδος που αναφέρουν συνδέεται με τη στρατηγική της έντασης σε Ελλάδα και Ιταλία και την προσπάθεια να αποδοθούν σε αριστερούς. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οδηγηθήκαμε στο πραξικόπημα του 1967, ενώ στην περίπτωση της Ιταλίας, το μαζικό κίνημα αντιμετώπισε αυτήν την απειλή.
Στην Τουρκία, μετά από αυτό το περιστατικό, απαγορεύτηκαν οι πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις στην πλατεία Ταξίμ, δεν κατέστη δυνατό να συγκεντρωθεί ξανά τέτοιος αριθμών διαδηλωτών και η Πρωτομαγιά δεν ήταν πια επίσημη αργία. Το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου 1980 απαγόρευσε τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς για 8 χρόνια.
Σε ακόμη μια επίδειξη αυταρχισμού, ο Ταγίπ Ερντογάν απαγόρευσε την πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση των συνδικάτων στην πλατεία Ταξίμ και κατηγόρησε τους συνδικαλιστές και τις αριστερές οργανώσεις ότι θέλουν να δημιουργήσουν χάος στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης.
“Την απόφαση αυτή καταδίκασε η αντιπολίτευση και ο αρχηγός του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υπενθύμισε στον Τούρκο πρωθυπουργό ότι το κυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, AKP, και ο Ερντογάν προσωπικά, είχαν επαναφέρει τον εορτασμό της εργατικής Πρωτομαγιάς στο Ταξίμ (σ.σ. 2010), έπειτα από πολύχρονη απαγόρευση που επιβλήθηκε μετά τη σφαγή της Πρωτομαγιάς του 1977”.
Η πρωτομαγιά σήμερα
128 χρόνια μετά την πρωτομαγιά του Σικάγο , οι εργαζόμενοι ζουν την βαρβαρότητα της πιο σκληρής επίθεσης του κεφαλαίου, που θέλει να πάρει την ιστορική ρεβάνς, να μηδενίσει το κοντέρ των κατακτήσεων και να επαναφέρει τους εργαζόμενους στον εργασιακό και κοινωνικό μεσαίωνα. Ο καπιταλισμός, με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, χτίζει τη γη της επαγγελίας για τους εργοδότες. Όλη η χώρα μετατρέπεται σε μια απέραντη ζώνη φτηνής, ευέλικτης, ενοικιαζόμενης στρατιάς ανθρώπων, χωρίς δικαιώματα. Βάζουν στο στόχαστρο τη συνδικαλιστική δράση, γιατί θέλουν τους εργαζόμενους χωρίς συνδικάτα, για να μπορούν να τους ξεζουμίζουν χωρίς εμπόδια.
Η φετινή Πρωτομαγιά, συνδέεται όσο ποτέ, με τους αγώνες στο Σικάγο. Σήμερα, όπως και τότε, προβάλλει ξανά η αναγκαιότητα των μαχητικών συνδικάτων. Η ανασυγκρότηση της συνδικαλιστικής δράσης, στη βάση των αξιών και του μαχητικού συνδικαλισμού, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε και γράφτηκε η ιστορία των αγώνων του εργατικού κινήματος. Ένα οργανωμένο απεργιακό κύμα όπου οι εργαζόμενοι θα βγουν στην αντεπίθεση συντεταγμένα μαζί με την υπόλοιπη κοινωνία ενάντια στην κυβέρνηση και τις πολιτικές της, είναι αναγκαίο όσο ποτέ. Μιας και σε όλο το νησί κορυφώνεται η ταξική σύγκρουση, το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και εμείς για να τους νικήσουμε.
Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι νέοι, που σήμερα δεχόμαστε την πιο σφοδρή και ανελέητη επίθεση του κεφαλαίου. Σήμερα που εφαρμόζονται οι πιο ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τις πιο αντιδραστικές και αντεργατικές κυβερνήσεις της χώρας, σήμερα, χρειαζόμαστε ξανά, την εργατική οργάνωση, τη διεθνιστική ενότητα, την ταξική αλληλεγγύη μας, για να μπορέσουμε ν’ αγωνιστούμε Όλοι μαζί, εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και στο δημόσι
Είθε στους δρόμους της ουσίας σου να πορευθείς και στα μυστικά απόκρυφα αρχεία της ψυχής σου... 
Είναι άπειρες οι κατευθύνσεις στο Άπειρο Σύμπαν… Το ταξίδι μαγικό και ατελείωτο… Έχεις πολλά να χαρτογραφήσεις… 
Πεμ 1 Μάης - 11:02:38
