Περί του σπουδαίου Ραούλ Βανεγκέμ και του συγκεκριμένου εκπληκτικού βιβλίου του, που σας το συνιστώ με όλη μου την ψυχή, ας αφήσουμε και πάλι τον Ένοικο να μας τα πει με το δικό του τρόπο:
- Η σημασία της αφύπνισης της ποιητικής δύναμης της ζωής
Στο θαυμάσιο βιβλίο του "
Γράμμα στα παιδιά μου και στα παιδιά του κόσμου που έρχεται" (
το διάβασα από τις εκδόσεις των ξένων-καντε κλικ), ο Βέλγος συγγραφέας και φιλόσοφος
Ραούλ Βανεγκέμ(συνδεσμος) προσδιορίζει ως αυθεντικές ανθρώπινες αξίες:
" τη δημιουργικότητα και γενναιοδωρία, τη γνώση και την αλληλεγγύη, την επανεφεύρεση του έρωτα, τη συμμαχία με τη φύση και τη γιορτινή γοητεία της ζωής". Ειδικά αυτή η τελευταία φράση του με ελκύει κι εμπνέει ιδιαίτερα! Η "γιορτινή γοητεία της ζωής" εμπεριέχει διάχυτο το διονυσιακό στοιχείο-που τόσο πολύ εκτιμούσε ο Νίτσε- και ταιριάζει με λέξεις όπως "μέθεξη" ή φράσεις σαν τη "μέθη της ζωής". Οι οποίες νιώθεις, παρακινούμενος από την αλάνθαστη φωνή της ίδιας της φύσης σου, ότι εμπεριέχουν με τη σειρά τους το απόσταγμα της ουσίας της ζωής.
Κατά τη γνώμη του Βανεγκέμ -και τη δική μου- οι παραπάνω αξίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση και ρήξη με τις
"πατριαρχικές αξίες", όπως τις αποκαλεί: "την ηγεμονία, τη θυσία, την εργασία, την ενοχή, τη δουλεία, την πελατειακή σχέση, τη συγκράτηση κι απώθηση των συναισθημάτων".
Δηλαδή όλα τα γεννήματα, τ'απατηλά φτιασίδια, τα "λαμπιόνια" του σύγχρονου και βαθιά αποικιοκρατικού δυτικού πολιτισμού.
Αποικιοκρατία: το όχημα του καπιταλισμού. Ακόμα και στις ιστορικές φορές που αυτός υιοθετεί ένα "ανθρώπινο πρόσωπο" αλλά μόνο για τις κοινωνίες που "παρήγαν πολιτισμό" και ωθήθηκαν στην ανάπτυξη από την εκμετάλλευση των κατοίκων των αποικιών. Με το δουλεμπόριο κάποτε, την αέναη συσσώρευση κερδών, τη βίαιη και μονίμως ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα διαρκή αναζήτηση αγορών για τα προϊόντα του. Και πλέον την εκ νέου υπο-προλεταριοποίηση των εργαζομένων για χάρη ενός χρεοκωπημένου χρηματοπιστωτικού συστήματος και ροής του χρήματος εντός των χρηματιστηρίων και ποτέ προς όφελος των πραγματικών κοινωνικών αναγκών του έξω κόσμου.
Αλλά και η ιστορική "εφαρμογή του σοσιαλισμού" οδήγησε στην ανάδειξη της αποκρουστικής κομματικής γραφειοκρατίας ως "εκκλησίας", με πέτρινα δογματική επιβολή.
Ο Βάνεγκεμ χρακτηρίζει τις πατριαρχικές αξίες ως αρπαχτικά. Μιλώντας για ιστορικούς εξουσιαστικούς φορείς τους, της νεότερης σχετικά Ιστορίας, όπως ο Χίτλερ, ο Ντόλφους, οι Λένιν, Τρότσκυ και Στάλιν, ο Μουσολίνι κι ο Φράνκο, ο Μάο.
Αξίες που βασίζονται στα ένστικτα των αρπαχτικών, τη λατρεία του χρήματος και θεοποίηση της εμπορευματοποίησης, το πάθος για εξουσία, την αδιαλλαξία απέναντι στη διαφοροποίηση κι "αυτό το διαχωρισμό από το είναι, απ'όπου πηγάζουν ο φόβος, το μίσος και η περιφρόνηση του άλλου".
Κι όπως είχε γράψει ο, πάμφτωχος σε οικονομική δυνατότητα αλλά πάμπλουτος σε πνευματική δύναμη,
Γουίλλιαμ Μπλέηκ: "Τα παλάτια και οι εκκλησίες είναι παγίδες, δίχτυα και θηλές για να πιάνουν τις αιώνιες χαρές".
Παλάτια! Όπως τα σημερινά Wall Street και City του Λονδίνου.
Οι διάφοροι εξουσιαστές και "κυνηγοί των αιώνιων χαρών" και της "γιορτινής γοητείας της ζωής" καλύπτουν με τσιμέντο και πληθώρα προκαταλήψεων αυτή την αιώνια γοητεία.
Οι ιδεολογίες, χρεοκοπημένες σαν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, δεν οδήγησαν ποτέ τον άνθρωπο στον εξανθρωπ-ισμό του. Αλλά στον απο-ανθρωπισμό του! Σε στερεότυπα διανοητικής υποτέλειας, κοινοτυπίες που αναμασάει δυστυχώς η κάθε γενιά, στην κατηγοριοποίηση και παγίωση συμπεριφορών, στα καταπιεσμένα ξεσπάσματα της βαρβαρότητας και ανθρώπινης θηριωδίας.
Και, χειρότερο απ'όλα,
στο να έρχονται αντιμέτωποι οι άνθρωποι ο ένας με τον άλλον και στην ουσία αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό. Αγνοώντας ή αποφεύγοντας τα πραγματικά προβλήματα που επιφέρουν συγκεκριμένες συνέπειες και έχοντας σχέση με όλα αυτά τόσο συνένοχων όσο και θυμάτων. Κλεισμένοι οι άνθρωποι μέσα σε αυστηρά καθορισμένα φέουδα ή στάνες, απ'όπου αλίμονο αν κάποιος τολμούσε ή τολμάει να υψώσει ανάστημα και να διαφοροποιηθεί από τις στρατιές των υποτελών. Που πρώτοι αυτοί θα κινηθούν εναντίον του...
Για τον Βανεγκέμ και το νέο κόσμο που οραματίζεται στη θέση του παλιού και χρεοκωπημένου υλικά και πνευματικά,
"δεν χρειαζόμαστε παρά ένα πράγμα. Τη βαθιά χαρά της ζωής. Αν η ποιητική της δύναμη αφυπνισθεί και αποκαλυφθεί, όλα θα μας δοθούν με περίσσεια" Στις διαθέσεις μας είναι να τα γυρέψουμε. Αυτό θα πει
μοίρα: η δύναμη της επιθυμίας και η διάθεση να γυρέψεις...
Και να μετατρέψουμε αυτή την ποιητική δύναμη σε στάση ζωής. Ασυμβίβαστης και συγχρόνως γεμάτης χρώματα. Μακριά από αρπαχτικά, από τη μνησικακία εναντίον της ίδιας της ζωής στην οποία ειδικεύονται οι θρησκείες, από το ψέμα και την πανουργία, από τα "σωτήρια οράματα" των αφεντάδων για λογαριασμό των σκλάβων. Από τη μιζέρια των σκλάβων.
Ο Ένοικος...