Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

«Ο μεγάλος οργανωτής είναι ο μεγάλος ρεαλιστής. Δεν στερείται φαντασίας, ίσα-ίσα το αντίθετο. Αλλά η φαντασία του παίρνει σάρκα και οστά και μετατρέπεται σε μέσα και τρόπους»

Halford Mackinder

Η κοινωνία της συνήθειας θεωρεί ότι η φαντασία είναι επικίνδυνη και με το δίκιο της. Διότι μόνο η φαντασία μπορεί ν’ ανατρέψει αυτά που όλοι θεωρούν δεδομένα. Έτσι, η κοινωνία μας έχει μάθει ότι η φαντασία είναι ένα είδος ουτοπίας που δεν έχει καμιά συμβολή στην πραγματικότητα. Επιπλέον, άλλα κοινωνικά όντα που ανήκουν σε διάφορους τομείς αλλά ειδικά στον καλλιτεχνικό ενισχύουν αυτήν την εντύπωση, δηλώνοντας ότι εκπροσωπούν τη φαντασία. Έχουν απλώς μπερδέψει τις έννοιες του περιθωριακού και της φαντασίας, την επιφάνεια και το φαινόμενο. Σε καμιά περίπτωση δεν δίνουν έμφαση στην αποτελεσματικότητα της φαντασίας. Γιατί δεν αναλύουν την πρόταση του A. Einstein: « η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση». Η ασυμμετρία αυτών των εννοιών προέρχεται από την εξής ιδιότητα: η φαντασία παράγει και γνώση. Ενώ η γνώση δεν παράγει φαντασία. Η διαφορά είναι τόσο ουσιαστική όσο εκείνη που υπάρχει μεταξύ νοημοσύνης και σοφίας. Η γνώση και η σοφία έχουν τα όρια τους καρφωμένα πάνω στο παρόν, ενώ η φαντασία και η νοημοσύνη είναι οι δημιουργοί του επόμενου κόσμου.

Στην ουσία, το σημαντικότερο στοιχείο της φαντασίας είναι η αποτελεσματικότητά της. Απλώς, δεν ασχολείται με την κοινωνία, διότι αυτή δεν υπάρχει στο μέλλον. Και η φαντασία είναι η διαχείριση του μέλλοντος. Δεν λειτουργεί συμβατικά, διότι δεν συμβιβάζεται με τα δεδομένα της κοινωνίας. Δεν δημιουργεί άσκοπα, όπως νομίζουν τα περισσότερα άτομα. Δεν προβλέπει το μέλλον, το βλέπει, διότι το δημιουργεί. Και μόνο σ’ εκείνο το χρονικό διάστημα, έχουν νόημα οι κινήσεις της. Γι’ αυτό φαίνονται παράδοξες και κάποτε παράλογες στην κοινωνία. Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, η ιδέα του Mackinder αποκτά όλη της τη δύναμη. Και μάλιστα προσφέρει και μια δυναμική στην έννοια της φαντασίας. Δεν έχει πια μόνο μια οντολογική ιδιότητα, έχει και μια τελεολογική. Με άλλα λόγια, είναι μια δράση πάνω στον κόσμο που σχετίζεται με την οργάνωσή του. Κατά συνέπεια, είναι πλέον δυνατόν να συνδυάσουμε την έννοια της φαντασίας με το όραμα της στρατηγικής. Έτσι η υλοποίηση του οράματος μέσω της στρατηγικής δεν είναι πια μια διαδικασία που αντιφάσκει σε σχέση με την φαντασία. Είναι απλώς το επόμενο στάδιό της και το προηγούμενο της οργάνωσης. Με άλλα λόγια, ο οραματιστής μέσω της φαντασίας, είναι ο ρεαλιστής του μέλλοντος. Δεν του αρκεί η θεωρία της Real Politik που δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα δεδομένα και μ’ αυτό το πρόσχημα συντηρεί το παρόν, δίχως να νοιάζεται για το μέλλον.

Η φαντασία μετατρέπεται συνεπώς στην πραγματικότητα του μέλλοντος. Αυτό σημαίνει ότι στηρίζεται περισσότερο πάνω στα διαχρονικά στοιχεία της ανθρωπότητας, παρά στη στασιμότητα της κοινωνίας. Η φαντασία δεν εντάσσεται στο φαινόμενο της μόδας που διαχειρίζεται η τελευταία. Δεν έχει ανάγκη να φανεί, εφόσον είναι το επόμενο γίγνεσθαι. Άρα, η φαντασία αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της στρατηγικής, αφού η τελευταία πρέπει να διαχειριστεί τα γεγονότα του παρόντος για να δημιουργήσει τα δεδομένα του μέλλοντος. Κινείται στο ίδιο δυναμικό πλαίσιο, το οποίο είναι και το πεδίο δράσης της φαντασίας. Τελικά η φαντασία δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με τη λογική, όπως προσπαθεί να μας πείσει η κοινωνία της συνήθειας, είναι απλώς η επόμενη λογική.

N.ΛΥΓΕΡΟΣ

http://tinker-tinker-tinker.blogspot.gr/2011/12/blog-post_19.html