Θεοσοφία είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει τη μεταφυσική γνώση που δίνεται στην ανθρωπότητα για να της υπενθυμίζει την πνευματική της καταγωγή, τη σχέση της με τον απόκρυφο κόσμο και τον σκοπό της ζωής. Η μυστική αυτή γνώση εμφανίζεται μέσω μεγάλων θρησκειών, εσωτερικών διδασκαλιών και μυήσεων των οποίων τα μηνύματα διαπερνώντας την κοινωνία διαμορφώνουν τον πολιτισμό, τις τέχνες, τα γράμματα, τις επιστήμες, την απόκρυφη παράδοση και την ανθρώπινη ηθική. Τα επιστημονικά επιτεύγματα που προώθησαν τον γήινο πολιτισμό μας, έχουν τη ρίζα τους στον ίδιο πυρήνα.
Η Θεοσοφία είναι η πηγή της Αλήθειας, η συσσωρευμένη σοφία όλων των εποχών και είναι επίσης γνωστή ως Άχρονη Σοφία, Σοφία-Θρησκεία, Αποκρυφισμός, Εσωτερισμός και Μεταφυσική. Ως όρος ερμηνεύεται ως η Σοφία των Θείων Όντων. Εμφανίζεται στην ανθρωπότητα μέσω των Διδασκάλων της Σοφίας, οι οποίοι είναι και οι θεματοφύλακές της.
Είναι η Μητέρα των αναρίθμητων Σχολών του Αποκρυφισμού, που υπήρχαν στο παρελθόν, στο παρόν και το μέλλον.
Στην αρχαιότητα, αυτή η απόκρυφη σοφία υπήρχε και αποκαλυπτόταν στις σχολές της Μύησης, που ήταν διάσπαρτες άλλες στη λεκάνη της Μεσογείου και άλλες στις μεγάλες ηπείρους, απομακρυσμένες μεταξύ τους και τοπικά και χρονικά. Τα Ελληνικά Μυστήρια, ήταν μια Σχολή Αποκρυφισμού. Τα μυστήρια των Περσών, των Αιγυπτίων, των Χαλδαίων, των Εβραίων, των Περουβιανών και των Μάγια ήταν παρόμοια Σχολές Αποκρυφισμού που αποκάλυπταν στους μυούμενους την υπερβατική πραγματικότητα. Το Βετάντα του Ινδουϊστάν είναι επίσης μια παρόμοια εσωτερική Σχολή. Ο Λαμαϊσμός του Θιβέτ είναι μια εσωτερική Σχολή.
Στη Δύση, η απόκρυφη αλήθεια εμφανίζεται μέσω των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων - Πυθαγόρα, Πλούταρχο, Πλάτωνα, Πλωτίνο, Πορφύριο, Ιάμβλιχο- και τους Θεόσοφους της λεκάνης της Μεσογείου - Αμμώνιο Σακκά, Κλήμη τον Αλεξανδρέα, Ωριγένη, Απολλώνιο Τυανέα. Ακολουθούν οι Ροδόσταυροι, που είναι οι πρόδρομοι των Σύγχρονων Θεοσόφων, και των Μαρτινιστών.
Στην Ινδία, η αυθεντική εσωτερική επιστήμη αντιπροσωπεύεται από τις διαφορετικές σχολές του Γιόγκα και από μια εξαιρετικά φιλοσοφική και μεταφυσική μελέτη, που η ποιότητά της συναγωνίζεται την εσωτερική Θεοσοφική διδασκαλία.
Ενώ, μικρότερες σχολές σε Δύση και Ανατολή, είτε μυστικιστών είτε αποκρυφιστών, που μελετούν με τον δικό τους τρόπο τα παρακλάδια της Θεοσοφίας, διατηρούν κατά κάποιο τρόπο τη μυστική αυτή παράδοση.
Ο σκοπός της εσωτερικής διδασκαλίας είναι να αναθερμάνει τις υποσυνείδητες αναμνήσεις του μυούμενου, να αφυπνίσει τις ληθαργημένες του πνευματικές δυνάμεις και να του καλλιεργήσει έναν τρόπο μέσω του οποίου να μπορεί να επικοινωνεί απ'ευθείας με τον εσωτερικό του Θεό. Η εσωτερική επικοινωνία εξαρτάται από την αφύπνιση και την ανάπτυξη της θέλησης του μυούμενου. Και μέσω αυτού του τρόπου, δηλαδή της άμεσης επικοινωνίας με το πνευματικό στοιχείο του Εαυτού, έρχονται στην επιφάνεια οι ευγενέστερες αλήθειες του υπερφυσικού και γίνονται κείμενα γραπτά και προφορικά.
Ο απώτερος στόχος της Θεοσοφίας, είναι να ξυπνήσει στον άνθρωπο τις πνευματικές ληθαργημένες δυνάμεις του. Να φτιάξει ανθρώπους ειρηνικούς, αλτρουϊστές, δίκαιους, σπλαχνικούς και αυτό-συνειδητούς. Ανθρώπους που να σκέπτονται και να σέβονται το σύνολο της Ζωής και να υπηρετούν και να προσφέρουν αγόγγυστα για την πνευματική ευημερία του Συνόλου. Γι'αυτόν τον ιερό σκοπό, η Αιώνια Σοφία, μέσω της Ιεραρχίας της Συμπόνοιας, επιστρατεύει Αγγελιαφόρους και Μύστες και Μυημένους και μέσω των θρησκειών, των φιλοσοφιών και των μυήσεων δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα ώστε η εσωτερική αλήθεια να εξωτερικεύεται, να γίνεται σεβαστή και να εφαρμόζεται.
Το κεφαλόβρυσο των θρησκειών, η Θεοσοφία, πάντοτε αστείρευτη πηγή προμηθεύει ασταμάτητα το υλικό για την εκπαίδευση και την πνευματική φώτιση των παιδιών της πάνω στη γη και κάθε όψη της είτε παλιά είτε καινούρια δεν ζητά καμιά αποκλειστικότητα. Για την Υπερβατική Σοφία, όλες οι όψεις και οι εκφράσεις της Αιώνιας Αλήθειας είναι σεβαστές, επειδή καθεμία είναι μια όψη-εμπειρία απαραίτητη για την ανάπτυξη της ανθρώπινης πνευματικότητας.
Η Θεοσοφία είναι μια μυστική παράδοση που φυλάει στα σωθικά της, την απόκρυφη καταγωγή του ανθρώπου, του πλανήτη, των αγγέλων, των θεών και των δαιμόνων. Κρατάει καλά φυλαγμένο το μυστικό της σχέσης του ανθρώπου με όλα τα προηγούμενα και τα αποκαλύπτει προοδευτικά, μόνο σε καιρούς που κρίνονται αποκρυφιστικά κατάλληλοι, κυρίως μέσω μύησης και δευτερευόντως μέσω θρησκείας. Όμως δεν υπάρχει θρησκεία που να μην αναβλύζει από τον Θεοσοφικό αυτόν πυρήνα, όσο διαφορετικές κι αν φαίνονται οι θρησκείες μεταξύ τους. Η θρησκεία είναι το σώμα, το χειροπιαστό τμήμα της Θεότητας πάνω στη γη. Και εφόσον η ψυχή της Θεότητας λέγεται Θεοσοφία, αυτή είναι και παραμένει το κεφαλόβρυσο των θρησκειών.
Ασπασία Παπαδομιχελάκη