O δίσκος της Νέμπρα...

Ο δίσκος της Νέμπρα είναι ένας χάρτης του ουρανού κατασκευασμένος κατά την εποχή του Χαλκού στην Κεντρική Ευρώπη. Είναι ένας χάλκινος δίσκος με διάμετρο περίπου 30 εκατοστών, μπλε-πράσινη πατίνα και ένθετα χρυσά σύμβολα. Τα σύμβολα αυτά ερμηνεύονται γενικά σαν μια απεικόνιση του ήλιου ή της πανσέληνου, ενός μισοφέγγαρου και άστρων (μεταξύ άλλων των Πλειάδων). Δυο χρυσά τόξα στο χείλος του δίσκου, που αντιπροσωπεύουν την γωνιακή απόσταση μεταξύ των ηλιοστασίων προστέθηκαν αργότερα, όπως και ένα τρίτο τόξο που περιστοιχίζεται από μικρές χαρακιές. Η σημασία του τελευταίου αυτού συμβόλου δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως, και πιστεύεται ότι πρόκειται για μια αναφορά στο πλοίο του Ήλιου, ή μια αναπαράσταση του Γαλαξία ή του ουράνιου τόξου.

Ο δίσκος προέρχεται από μια τοποθεσία κοντά στη Νέμπρα της Σαξωνίας-Άνχαλτ, στην ανατολική Γερμανία, χρονολογείται περίπου στο 1.600 π.Χ. και σχετίζεται με τον πολιτισμό Ουνετίσε. Δεν μοιάζει με κανένα άλλο τέχνεργο αυτής της περιόδου και αρχικά υπήρχαν υποψίες ότι ήταν κίβδηλος, όμως σήμερα πιστεύεται ότι είναι αυθεντικός.

Όντας πιθανώς αστρονομικό όργανο, καθώς και αντικείμενο με θρησκευτική σημασία, ο δίσκος είναι αρκετά όμορφος· η μπλε-πράσινη πατίνα που τον καλύπτει μπορεί να δημιουργήθηκε εσκεμμένα κατά την κατασκευή του (Meller, 2002).

Αν είναι αυθεντικό, το εύρημα επιβεβαιώνει ότι οι αστρονομικές γνώσεις και δεξιότητες των ανθρώπων της ευρωπαϊκής εποχής του χαλκού περιελάμβαναν τακτικές παρατηρήσεις του ετήσιου κύκλου του ήλιου, και τη γνώση της γωνιακής διαφοράς μεταξύ των σημείων που ανατέλλει και δύει κατά το χειμερινό και θερινό ηλιοστάσιο. Αν και το Στόουνχετζ και τα νεολιθικά "κυκλικά αστεροσκοπεία" -όπως ο κύκλος του Γκόσεκ από τα 5.000 π.Χ.- χρησίμευαν για να παρατηρούνται τα ηλιοστάσια, ο δίσκος είναι το παλιότερο γνωστό "φορητό" αντικείμενο για τέτοιες παρατηρήσεις.

Μια άλλη άποψη είναι ότι ο δίσκος μπορεί να συνδέεται με το ηλιακό ημερολόγιο που ανασύστασε ο Alexander Thom μελετώντας όρθιους μεγάλιθους στη Βρετανία (Thom 1967). Ο MacKie (2006), κατά την εργασία του Wolfhard Schlosser (2002), υποστήριξε ότι πολλά χαρακτηριστικά του δίσκου επιβεβαιώνουν αυτή την εκδοχή. Το πρώτο στοιχείο είναι ότι ο λόφος Μίττελμπεργκ -όπου υποστηρίχεται ότι ήταν θαμμένος ο δίσκος- βρίσκεται σε τέτοια θέση ώστε όταν ο ήλιος δύει σε δυο κορυφές που βρίσκονται στα βορειοδυτικά, σημειώνονται ακριβώς το μέσο του καλοκαιριού και η Πρωτομαγιά (και έτσι και η Κελτική γιορτή του θερισμού της 2ας Αυγούστου). Αυτές είναι δυο σημαντικές ημερομηνίες στο ημερολόγιο των 16 μηνών του Thom. Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με τα δυο χρυσά τόξα στις πλευρές του δίσκου, τα οποία έχουν άνοιγμα περίπου 82 μοιρών· αυτή είναι η γωνιακή απόσταση μεταξύ των σημείων που δύει ο ήλιος στο μέσο του χειμώνα και του καλοκαιριού στο γεωγραφικό πλάτος του Μίττελμπεργκ. Αυτό υπονοεί την ενδελεχή γνώση του ετήσιου κύκλου του ήλιου από τον κατασκευαστή του δίσκου. Το τρίτο στοιχείο είναι τα 32 "άστρα" πάνω στο δίσκο. Αν και ο Thom βρήκε αποδείξεις για δεκαέξι υποδιαιρέσεις στο ηλιακό έτος (21 ή 22 ημερών) στους όρθιους λίθους, υπάρχουν ενδείξεις για την περαιτέρω υποδιαίρεση του έτους σε 32 μέρη 10 ή 11 ημερών.

Ο δίσκος, όπως διασώζεται, κατασκευάστηκε σε τέσσερις φάσεις:

1. Αρχικά πάνω στο δίσκο υπήρχαν τριάντα δυο μικροί κύκλοι από χρυσό, ένας μεγάλος και ένα κομμάτι χρυσού σε σχήμα μισοφέγγαρου. Το κυκλικό κομμάτι χρυσού ερμηνεύεται είτε ως ο Ήλιος ή η Πανσέληνος, το μισοφέγγαρο ως η Σελήνη σε φάση (ή ως ο Ήλιος σε έκλειψη) και οι μικροί κύκλοι ως άστρα. Μια ομάδα επτά κύκλων πιστεύεται ότι είναι οι Πλειάδες.

2. Αργότερα προστέθηκαν δυο τόξα (φτιαγμένα από χρυσό διαφορετικής προέλευσης όπως αποδεικνύεται από τις προσμίξεις του) σε αντίθετες πλευρές του δίσκου. Για να γίνει χώρος πάνω στο δίσκο για τα τόξα, ένας από τους μικρούς κύκλους μτακινήθηκε από τα αριστερά προς το κέντρο του δίσκου και δυο άλλοι επικαλύφθηκαν, έτσι ώστε σήμερα μόνο τριάντα είναι ορατοί. Τα δυο τόξα έχουν άνοιγμα 82 μοιρών, που συμφωνεί με τη διαφορά ανάμεσα στη θέση που δύει ο ήλιος κατά το θερινό και χειμερινό ηλιοστάσιο στο γεωγραφικό πλάτος του Μίττελμπεργκ (51° N). Δεδομένου ότι τα τόξα έχουν να κάνουν με τη θέση του ήλιου, είναι πιθανότερο ότι ο μεγάλος κύκλος αντιπροσωπεύει τον Ήλιο κι όχι τη Σελήνη.

3. Η τελική προσθήκη ήταν άλλο ένα τόξο στο κάτω μέρος, το "πλοίο του ήλιου", που επίσης κατασκευάστηκε από χρυσό διαφορετικής προέλευσης.

4. Έως ότου θαφτεί, ανοίχτηκαν στον δίσκο και τριανταεννιά ή σαράντα τρύπες στην περιφέρειά του, καθεμιά με διάμετρο τριών χιλιοστών περίπου. Αυτές ίσως χρησίμευαν στην ανάρτηση του δίσκου σε κάποιο σταθερό σημείο με τη χρήση κορδονιών.

Πηγή: Βικιπαιδεια

» Ο δίσκος της Φαιστού
» η παρουσια μου στο σαιτ
» Τεράστιος περιστρεφόμενος δίσκος.