ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ

Το Ιερό των Μεγάλων Θεών στην Σαμοθράκη

Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού, δυτικά της αρχαίας πόλης. Η πιο παλιά θρησκευτική δραστηριότητα τοποθετείται στον 7ο αιώνα π.Χ., ενώ οι μόνιμες κατασκευές χρονολογούνται από το πρώτο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. και κυρίως στον 3ο αιώνα π.Χ. Το Ιερό ήταν αφιερωμένο στην λατρεία και την τέλεση των Μυστηρίων των Μεγάλων Θεών που ακτινοβόλησαν στη διάρκεια της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας. Οι θεοί αυτοί που αναφέρονται με το όνομα Κάβειροι παραμένουν ακόμη αινιγματικοί και άγνωστοι.
Την πρώτη έρευνα έκανε ο Γάλλος Πρόξενος M. Champoiseau το 1863 στο Μνημείο της Νίκης. Ακολούθησαν δύο ακόμη γαλλικές αποστολές το 1866 και το 1891 στο κοίλο του Θεάτρου. Οι πρώτες συστηματικές ανασκαφές έγιναν το 1873 και 1875 από τον αυστριακό Α. Conze. Από το 1938 στο Ιερό κάνει ανασκαφές το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης με την διεύθυνση του K. Lehmann και στη συνέχεια του J. R. McCredie. Το 1956 αναστηλώθηκαν πέντε κίονες και τα κεντρικά επιστύλια του μπροστινού μέρους του Ιερού με την οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος Bollingen.

Τα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα του αρχαιολογικού χώρου είναι:

Το "Τέμενος".
Αποτελούσε το πιο παλιό και μεγαλύτερο μαρμάρινο κτήριο στο ιερό. Το κτήριο περιέτρεχε ζωφόρος με χορεύτριες. Γύρω στο 340 π.Χ.

Το Ιερό. Το σημαντικότερο κτήριο μετά το "Τέμενος". Εδώ γινόταν η μύηση στο δεύτερο βαθμό των Μυστηρίων, την Εποπτεία. Ανάμεσα στο 325-150 π.Χ.

Το Ανάκτορο.
Είναι το κτίριο του πρώτου βαθμού της μύησης στα Μυστήρια, της Μύησης. (γύρω στον 1ο αιώνα μ.Χ.).

Η Θόλος της Αρσινόης.
Αφιερωμένο στην συζύγο του Λυσιμάχου, βασίλισσας Αρσινόης, στους Μεγάλους Θεούς. Είναι ίσως το μεγαλύτερο κλειστό κυκλικό οικοδόμημα στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική (288-281 π.Χ.).

Ο Ιερός Κύκλος. Είναι ένας κυκλικός χώρος με πέντε κυκλικές βαθμίδες που εξυπηρετούσε την παρακολούθηση αλλά και την συμμετοχή στα μυστήρια. Τέλος του 5ου - αρχές του 4ου αιώνα π.Χ.

Το Πρόπυλο του Πτολεμαίου Β΄.
Αφιέρωμα από τον Πτολεμαίο Β΄ Φιλάδελφο. Ανάμεσα στο 285-281 π.Χ.

Η Στοά.
Χτισμένη επάνω στον δυτικό λόφο για τους επισκέπτες του Ιερού. Πρώτο μισό του 3ου αιώνα π.Χ.

Το Ανάκτορο.
Είναι το κτίριο του πρώτου βαθμού της μύησης στα Μυστήρια, της Μύησης. Πρώιμη αυτοκρατορική περίοδος (γύρω στον 1ο αιώνα μ.Χ.).

Το Μνημείο της Νίκης.
Είναι μία ορθογώνια κατασκευή ανοικτή στο βόρειο τμήμα, όπου βρισκόταν τοποθετημένο το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης πάνω σε πλώρη πλοίου (σή. Πρώϊμος 2ος αιώνας π.Χ.

πηγή:http://www.europe-greece.com/article.php?i=985

Το σημερινό όνομα της νήσου προέρχεται από το αρχαιοελληνικό Σάμος, που σημαίνει "ύψος κοντά στο γιαλό" και ήταν μία από τις ονομασίες της κατά την αρχαιότητα, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο.
Το όνομα του νησιού είναι ευρύτατα γνωστό λόγω του αγάλματος της πτερωτής Νίκης (Νίκη της Σαμοθράκης), που βρίσκεται σήμερα στο Λούβρο των Παρισίων και χρονολογείται από το 220-190 π.Χ. Εικάζεται ότι το άγαλμα ήταν ανάθημα των Ροδίων στους Μεγάλους Θεούς για κάποια θαλάσσια νίκη και ανακαλύφθηκε τεμαχισμένο σε 118 κομμάτια, διάσπαρτα στην περιοχή του ιερού τους, το 1863 από το Γάλλο αρχαιολόγο Charles Champoiseau. sΗ Σαμοθράκη κατοικούνταν από τα προϊστορικά χρόνια, όταν γεννήθηκε η μυστηριακή θρησκεία των Καβείρων που καθιέρωσε το νησί ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα της αρχαιότητας. Αργότερα, κατά τον 7^ο αιώνα, ήρθαν στο νησί οι πρώτοι Έλληνες, αιολικής καταγωγής. Η σημερινή Παλαιάπολη, αποτελούσε κατά την αρχαιότητα το σημαντικότερο κέντρο του νησιού, το οποίο κυβερνιόταν από «βασιλέα», λάτρευε ως προστάτιδα την Αθηνά και έκοβε δικό του αργυρό νόμισμα. Στη συνέχεια η Σαμοθράκη πέρασε στην εξουσία των Μακεδόνων και των Ρωμαίων. Ο Περσέας, ο τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, επέλεξε το νησί ως τελευταίο καταφύγιο του πριν πέσει στα χέρια των Ρωμαίων. Κατά το Μεσαίωνα, στα πλαίσια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, το νησί αποτελούσε τόπο εξορίας, και δεχόταν συχνά επιδρομές ξένων, Σλάβων, Σαρακηνών ή άλλων πειρατών. Για προστασία από τις επιθέσεις χτίστηκε το κάστρο της Χώρας καθώς και οι πύργοι-βίγλες στην Παλαιάπολη και το Φονιά. Στην εποχή της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης και στα νεότερα χρόνια η Σαμοθράκη γνώρισε σοβαρές δοκιμασίες: την κυριαρχία από τους Γενουάτες Gattilusi το 1430 και την κατάκτηση από τους Τούρκους το 1479. Ιδιαίτερα η τελευταία κατάκτηση οδήγησε σε δραματική μείωση του πληθυσμού, που το 17^ο αιώνα περιοριζόταν στους 800 μόλις κατοίκους. Την ανοδική πορεία του επόμενου αιώνα ακολούθησε η επανάσταση του 1821, όταν οι Τούρκοι έσφαξαν το μεγάλο μέρος των εξεγερμένων κατοίκων. Όμως το νησί κατάφερε να αναγεννηθεί οικονομικά και πληθυσμιακά και το 1912 ενώθηκε με την Ελλάδα. Μετά τη δοκιμασία του Β' Παγκοσμίου πολέμου ακολούθησε η αιμορραγία της μετανάστευσης. Τελικά όμως η Σαμοθράκη για άλλη μια φορά ορθοπόδησε και σήμερα αριθμεί περίπου 2500 κατοίκους